نمونه سوالات فصل 18 فارسی یازدهم همراه با جواب تشریحی

3

4

5

2

تیر عاشقکش ندانم بر دل حافظ که زد / این قدر دانم که از شعر ترش خون میچکد

حافظ ببر تو گوی فصاحت که مّدعی/ هیچش هنر نبود و خبر نیز هم نداشت

ز شوق روی تو حافظ نوشت حرفی چند/ بخوان ز نظمش و در گوش کن چو مروارید

غزل گفتی و در سفتی بیا و خوش بخوان حافظ/ که بر نظم تو افشاند فلک عقد ثریا را

در امام زاده ده که اهالي معصومزادهاش مينامند، براي سفيدکاري، گچ به کار بردهاند

مراتع اطراف ده پوشيده است از کما و گون که اّولي خوراک زمستاني گاو و گوسفند آنهاست

بوته گون با همان يک جرقه ميگيرد و تازگيها از ساقههاي همين گون کتيرا ميگيرند

بهترين وسيله راهجويي براي چارپاداراني است که در زمستان سفر ميکنند

هوسکاری ان فرهاد مسکین / نشان جوی شیر و قصر شیرین

حدیث خسرو و شیرین نهان نیست/ وزان شیرینتر الحق داستان نیست

چنان نقش هوس بستم بر او پاک/ که عقل از خواندنش گردد هوسناک

اساس بیستون و شکل شبدیز/ همیدون در مداین کاخ پرویز

7

6

5

4

ماضی مستمر

ماضی ساده

مضارع اخباری

ماضی استمراری

نشاطی بده در عبادت مرا/ دل لشکر دیو غمناک کن

به حشرم بده نامه در دست راست/ ز هولم در آن روز بیباک کن

دلم را بده عزم در بندگی/ نه چون بیغمانم هوسناک کن

به خاک درت گر نیارم سجود/ مکافات آن بر سرم خاک کن

سماط دهر دونپرور ندارد شهد آسایش / مذاق حرص و آز ای دل بشوی از تلخ و از شورش (سفره)

عاقبت منزل ما وادی خاموشان است/ حالیا غلغله در گنبد افالک انداز(هیاهو)

ای باد اگر به گلشن احباب بگذری/ زنهار عرضه ده بر جانان پیام ما (آگاه)

گوشه چشم رضایی به منت باز نشد/ اینچنین عزت صاحبنظران میداری (خرسندی)

2

3

4

5

نادر ابراهیمی

سودابه پرتوی

ورش صفوی

علی شریعتی

دین

شریعت

عرفان

آیین

اوست که عادل مطلق است / و خوان عدل خود را بر همگان گسترده است

مگر نه راهنمای ما هر شامگاهان با صدای دلکش بیتی چند از غزلهای شورانگیز تو را میخواند

هر یک از ما درواقع صورتی از مرغ حقیقت هستیم

صبح بود و پرتو آفتاب چون طال روی امواج دریا میدرخشید

شاطی بده در عبادت مرا /  دل لشکر دیو غمناک کن

الهی ز عصیان مرا پاک کن / در اعمال شایسته چاالک کن

دلم را بده عزم بر بندگی/ نه چون بیغمانم هوسناک کن

به حشرم بده نامه در دست راست/ ز هولم در آن روز بیباک کن

سه، شش

چهار، پنج

چهار، شش

سه، پنج

کیش، رهاشدن، پارهشدن، نابودی

دین، روییدن، جداشده، نیست

آیین، نجات یافتن، جدا، نیستشده

مذهب، رهایی، پاره، نابودکننده

تاگور

گوته

باخ

شریعتی

به عصیان سراپای آلوده ام / سراپا ز آلودگی پاک کن

نشاطی بده در عبادت مرا /  دل لشکر دیو، غمناک کن

به خاک درت گر نیارم سجود / مکافات آن بر سرم خاک کن

دلم را بده عزم بر بندگی / نه چون بیغمانم هوسناک کن

بیم، رستاخیز، خوف، قصد

ترس، جزا، هراس، کار

هراس، همنشینی، بیم، تعبیر

حوالی، قیامت، ترس، اراده

پیش از سپیدهدم آذرباد شروع به تمرین کرده بود. شعف زندگی لرزش بر اندام او انداخت

یک پرنده باید پرواز را بیاموزد و آزادی در نهاد اوست و باید محدودیت ها را پشت سر بگذارد

میدانی ما چند مرحله از حیاط را طی کردیم تا فهمیدیم که در عالم به غیر از خوردن و جنگطلبی چیزهای دیگری هم وجود دارد

او تنها جسمی مرّکب از استخوان و پر نیست بلکه مظهر کاملی از آزادی است که با هیچچیز مقید نمیشود

ماضی مستمر، ماضی ساده، مضارع اخباری، مضارع التزامی

اضی مستمر، ماضی نقلی، مضارع مستمر، مضارع التزامی

ماضی استمراری، ماضی نقلی، مضارع اخباری، ماضی التزامی

ماضی استمراری، ماضی نقلی، مضارع اخباری، مضارع التزامی

شيرينترين عطاها در دل من جاي توست

مرا بشوي و خلعت فرست

خوشترين سخنها بر زبان اين گنهکار سناي توست

من با ذکر تو الف گرفته ام

7-6-5

7-6-4

6-5-1

3-2-1

یک پرنده باید پرواز را بیاموزد، و آزادی در نهاد اوست و باید محدودیت ها را پشت سر بگذارد

ماهیها در عمق زیادی شناور خواهند شد. تمرین پرواز کار بدی نیست ولی برای تو آب و نان نمیشود

از شعف و شور زندگی لرزش خفیفی بر اندام خود احساس میکرد و به خود میبالید

پسرم چرا غذا نمیخوری؟ تو یکپارچه پوست و استخوان شدهای

هر نفسی را دو نعمت است / دم فرو دادن و برآمدنش / آن یکی ممّد حیات است / این یکی مفّرح ذات

اوست که عادل مطلق است / و خوان عدل خود را بر همگان گسترده

او اختران را در آسمان نهاده / تا به بر و بحر نشانمان باشند

شرق از آن خداست / غرب از آن خداست / و سرزمینهای شمال و جنوب نیز

ایشان به مقدم او مباهات نمودند و قصد او به اهتمام ایشان شرفی تمام داشتند

دستور در آن وقت که پادشاه را صورت خشم قالب گشته، در پرده حرمت به سرای خویش برد

زاغ گفت: من به مجالست تو رغبت نمودم و به اعتماد نیکسگالی و خوب خصالی تو اینجا آمدم

موش گفت: وقت آن است که ضمان خود به ادا رسانم و آن عقدهها ببرید. گربه را بدید، کراهیت داشت نزد او رود

در سروده یک جمله مرکب یافت میشود

ر ابیات واژه «همآوا و دو تلفظی» وجود دارد

رابطه معنایی «تضاد و تضمن» در سورده به چشم میخورد

نقش قسمت های مشخص شده به ترتیب «نهاد و مفعول»است

وزر، هژبر، قرص، ورطه، ثقت

قرص، تقسیر، هژبر، غلیان، وزر

غضنفر، غرس، وذر، تضمین، ورطه

تقصیر، غضنفر، ثقت، حژیر، قرس

(مهملی: بیکاری و تنبلی) (حالوت: شیرینی) (عیار: سنجیدن)

(محمل: مهد) (معونت: کمک) (مطاوعت: فرماندهی)

(هنر: فضیلت) (نماز پیشین: نماز صبح) (فرود سرای: اندرونی، اتاق مخصوص زن، فرزندان و خدمتگزاران)

(مغتنم: باارزش) (ابرش: اسب دارای پوست خالدار یا رنگبهرنگ) (متأللی درخشان و تابناک)

ب – الف – ج – د

الف – ب – ج – د

الف – ج – ب – د

ب – ج – د – الف

تشبیه – واج آرایی – حس آمیزی – کنایه

واجآرایی – متناقض نما - کنایه – مراعات نظیر

واج آرایی – تشبیه – اسلوب معادله – حس آمیزی

تضاد – استعاره – اسلوب معادله – مراعات نظیر

تغییر کردن – ارزشمند – گرفتار – بی‌قید

دگرگون ساختن – محترم – گرفتاری – بی‌قید

تغییر دادن – محترم – بسته – بی‌شرط

دگرگون ساختن – عبرت‌آمیز – در قید شده – بی‌شرط

متمم، مضاف‌الیه

مضاف‌الیه، متمم

مفعول، مفعول

مضاف‌الیه، مفعول

مضارع اخباری ـ ماضی التزامی ـ ماضی استمراری

ماضی استمراری ـ ماضی نقلی‌ ـ مضارع اخباری

مضارع اخباری ـ ماضی نقلی‌ ـ ماضی استمراری

ماضی مستمر ـ ماضی نقلی ـ مضارع اخباری

اوست که عادل مطلق و خوان عدل خود را بر همگان گسترده، باشد که از میان اسمان صد گانه‌اش، او را به همین نام بستاییم: دادگری

هر نفسی را دو نعمت است، دم فرودادن و بر آمدنش، آن یکی ممدّ حیات است، این یکی مفرّح ذات: شادی

او اختران را در آسمان نهاده تا به برّ و بحر نشانمان باشند تا نگه به فرازها دوزیم تا از این ره، لذّت اندوزیم: راهنمایی

بگذار تا بر پشت زین خود معتبر بمانم تو در کعبه و خيمه خود باز بمان: حرکت و تجربه

سودابه پرتوی – کوروش صفوی

سودابه پرتوی – نجف دریابندری

کوروش صفوی – نجف دریابندری

کورش صفوی – سودابه پرتوی

بر هر چه کردگار تـو را داد شـکر کـن / تا بیش از آن جــزات دهد کــردگـار تو

گاه بر خوان طرب، شکر نعــــم باید نمـود/ گاه از خون عدو رطل گــران باید گـرفت

باری همه حـال شــکر بایــد کردن / گر زانکه بتر کنــد که گویــد که مــکن

خواه که سوزیم ز غم خواه که خون کنی دلم / لشکر غمت به خوش دلی در همه حال میکنم

مضارع التزامی – مضارع اخباری – مضارع التزامی

مضارع اخباری – ماضی مطلق – مضارع التزامی

مضارع اخباری – مضارع التزامی – مضارع التزامی

مضارع اخباری – مضارع اخباری – مضارع التزامی

ز یک عمر عصیان نشانی نماند / ز رحمت کنی گر نگاهی الهی

خم شدم از بار عصیان، بارالها توبه کردم / گشتم از کرده پشیمان، بارالها توبه کردم

تنیده پیچک عصیان به دور ساقهٔ زردم / نشسته آفت تردید، روی برگ یقینم

عبد فراری‌ام به درت باز آمدم / اقرار می‌کنم که گنه کارم و بدم

سوگند داد به عزّت و ذوالجلالی حق که مرا مبر که من طاقت غرب ندارم. 

چون کار به خلقت آدم رسید، گفت: که در او گنج معرفت تعبیه خواهم کرد.

مجموعه‌ای می‌بایست از هر دو عالم که هم محبت و بنده‌گی به کمال دارد و هم علم و معرفت به کمال دارد. 

الطاف خداوندی فرو می‌گفت شما چه می‌دانید که ما را با این مشتی خاک از عزل چه کارها در پیش است؟

دهقان، خدمتکار

کشاورز، آشپز

آشپز، چاووش

گستاخ، دشمن

گوته، نادر ابراهیمی، جبران خلیل جبران

گوته، شریعتی، ریچارد باخ

تاگور، نادر ابراهیمی، جبران خلیل جبران

ریچارد باخ، شریعتی، تاگور

  (هول: بیم) – (حشر: رستاخيز)

  (چالاک: تند) – (هول: هراس)

حشر: قیامت) – (عصیان: معصیت کار)

(هول: سهم) – (چالاک: چابک)

خنده گريند همی لاف‌زنان بر در تو / گريه خندند همی سوختگان در بر تو (جناس - تناقض)

كنون كه در چمن آمد گل از عدم به وجود / بنفشه در قدم او نهاد سر به سجود (تضاد- تشخيص)

بلبل شوريده دل را از چمن كردند دور / طوطي شيرين‌سخن را بی‌شكر بگذاشتند (حس‌آمیزی – ایهام)

چون كنم نقش، ابرويش بر دل / قد چون تيرِ من كمان گردد (تشبيه – مراعات نظير)

سه جمله – منادا، مسند، متمم

دو جمله – منادا، مسند، مضاف‌الیه

سه جمله – منادا، قسمتی از فعل جمله، متمم

دو جمله – منادا، مسند، متمم

بر هر چه کردگار تـو را داد شـکر کـن / تا بیش از آن جــزات دهد کــردگـار تو

گاه بر خوان طرب، شکر نعــــم باید نمـود/ گاه از خون عدو رطل گــران باید گـرفت

باری همه حـال شــکر بایــد کردن / گر زانکه بتر کنــد که گویــد که مــکن

خواه که سوزیم ز غم خواه که خون کنی دلم / لشکر غمت به خوش دلی در همه حال میکنم

یک

دو

سه

چهار

هول حشر – حصار ده- هياهوی خاك- تلمّذ كردن

غضنفر – مهتر زادگان – حلول صبح – افسار گسيخته

مطاوعت – قوز بالا قوز – مطلق و ايمن – خان‌های غدّاره‌كش

هزاهز – بذله‌گو – پرتلبيس – امواج سيماب‌گون

یک

چهار

سه

 دو

نادر ابراهيمی – نجم رازی – ريچارد باخ – مجد خوافی

نادر ابراهيمی – محمد عوفی – ريچارد باخ – نظام وفا

رسول پرويزی – نجم رازی – يوهان ولفگانگ گوته – مجد خوافی

رسول پرويزی – محمد عوفی – يوهان ولفگانگ گوته – نظام وفا

شش

هفت

هشت

نه

به نام آن که هستی نام از او یافت / فلک جنبش، زمین آرام از او یافت

عالمی آیینه‌دار حضرت‌اند / در همه آیینه او پیدا شود

جهان جمله فروغ نور حق دان / حق اندر وی ز پیدایی است پنهان

به صحرا بنگرم صحرا ته وينم / به دریا بنگرم دریا ته وينم

نه شکر صدهزاران شکر / که سر آمد زمان فتنه و شر

وحشی از عهدهٔ شکر تو نیاید بیرون / عذر این خواهد اگر عمر امانی بدهد

وحشی این شکر و این شکایت چیست / تاکی و چند طی کن این طومار

اندکی خوردم اندکی خفتم / در همه حال شکر می‌گفتم

سعدی سپاس دار و جفا بين و دم مزن / کز دست نیکوان همه چیزی نکو بود

ای دروغی که ز صدقت این نواست / شکر نعمت گو مكن انكار راست

هنوزت سپاس اندکی گفته‌اند / ز بیور هزاران یکی گفته‌اند (بیور: ده هزار)

هر پارهٔ من جدا همی گفت / کی شکر و سپاس مر خدا را

خلق چو مرغابیان زاده ز دریای جان / کی کند این جا مقام مرغ کز آن بحر خاست

ما ز دریاییم و دریا می‌رویم / ماز بالاییم و بالا می‌رویم

 تا به جایی رساندت که یکی / از جهان و جهانیان بینی

جان گشاده سوی گردون بال‌ها / درزده تن در زمین چنگال‌ها

عبد فراری‌ام به درت باز آمدم / اقرار می‌کنم که گنه کارم و بدم 

یا رب به ما تو قدرت ترک خطا بده / توفیق بندگی بدون ریا بده 

از ما بگیر کینه و کبر و حسد ولی / بر ما صفای باطن و صدق و صفا بده 

ما لایق حضور تو هرگز نبوده‌ایم / لطف تو بود این‌که به این محضر آمدیم