نمونه سوالات فصل 3 فارسی دوازدهم همراه با جواب تشریحی

معنی واژگان مشخص شده زیر را بنویسید.

مسلک مرغ گرفتار قفس همچو من است خانه‌ای کاو شود از دست اجانب / خانه‌ای کاو شود از دست اجانب آباد

خبر از من به رفیقی که به طرف چمن است / ز اشک ویران کنش آن خانه که بیت الحزن است

همت اگر سلسله جنبان شود / مور تواند که سلیمان شود

معنی واژگان زیر را بنویسید.

1. موافق
2. ثابت قدم

متن زیر را بررسی کنید چنانچه غلط املایی وجود دارد آن را اصلاح کنید.

در لحظات اول عملیات که خطوت دشمن شکسته شد پشت سر نیروهای ما ارتفاعات موصوم به کله غندی بود که دشمن با اصتقرار صلاح های زیادی قله را در دست داشت شهید ساجدی با توجه به اینکه نسبت به همه مسائل آگاهی داشت روحیه خود را نباخته احداث یک خاکریذ دوجداره را تنها راه حل می‌دانست.

در ابیات زیر نقش‌های مسند را مشخص کنید.

1. ای بی‌خبر بکوش که صاحب خبر شوی / تا راه رو نباشی کی راهبر شوی
2. بانک جیب و جام من از مال و می تهی است / ما را فراغتی است که جمشید جم نداشت
3. این مدعیان در طلبش بی‌خبرانند / کان را که خبر شد خبری باز نیامد

در ابیات زیر نقش‌های مسند را مشخص کنید.

1. عاشقان کشتگان معشوق‌اند / بر نیاید ز کشتگان آواز
2. محتسب مستی به رهدید و گریبانش گرفت / مست گفت ای دوست این پیراهن است افسار نیست
3. گفت نزدیک است والی را سرای آن را شویم / گفت والی از کجا در خانه خمار نیست

در هر کدام از ابیات و عبارات زیر نوع حذف یکی از ارکان جمله را مشخص کنید.

1. نگشت آسایشم یک لحظه دمساز / گهی از گربه ترسیدم گه از باز
2. گفت جان پدر تو نیز اگر بخفتی به از آنکه در پوستین خلق افتی
3. این جهان خانه خداست و فرش وی زمین است و چراغ وی ماه
4. صبح یک روز نوبهاری بود / روزی از روزهای اول سال

در هر کدام از ابیات و عبارات زیر نوع حذف یکی از ارکان جمله را مشخص کنید.

1. شبی در خدمت پدر نشسته بودم به همه شب دیده بر هم نبسته و مصحف عزیز برکنار نهاده
2. بگفت از دل شدی عاشق بدین / سان بگفت از دل تو می‌گویی من از جان
3. تا کی حرکات کودکانه؟ / در باغ و چمن چمیدن آموز

 آرایه‌های ادبی هر یک از ابیات زیر را بنویسید.

1. همت از باد سحر می‌طلبم گر ببرد / خبر از من به رفیقی که به طرف چمن است
2. جامعه کاو نشود غرق به خون بهر وطن / بدر آن جامه که ننگ تن و کم از وطن است

دو آرایه شاخص بیت زیر را بررسی کنید.

آن کسی را که در این ملک سلیمان کردیم / ملت امروز یقین کرد که او اهرمن است

استعاره‌های به کار رفته در ابیات زیر را بنویسید.

1. ناله مرغ اسیر این همه بهر وطن است / مسلک مرغ گرفتار قفس همچو من است
2. خانه‌ای کاو شود از دست اجانت آباد / ز اشک ویران کنش آن خانه که بیت الحزن است

آرایه مناسب هر بیت را انتخاب کنید.

1. خانه‌ای کاو شود از دست اجانب آباد / ز اشک ویران کنش آن خانه که بیت الحزن است. (متقانض نما – تشبیه)
2. اون کسی را که در این ملک سلیمان کردیم ملت امروز یقین کرد که او اهرمن است. (تلمیح – متقانض نما)

مفهوم کنایه‌های به کار رفته در ابیات زیر را بنویسید.

1. فکری ای هم‌وطنان در ره آزادی خویش / بنمایید که هر کس نکند مثل من است.
2. آن کسی را که در این ملک سلیمان کردیم / ملت امروز یقین کرد که او اهرمن است

معنی  هر یک از ابیات زیر را بنویسید.

1. آن کسی را که در این ملک سلیمان کردیم / ملت امروز یقین کرد که او اهرمن است
2. همت از باد سحر می‌طلبم گر ببرد / خبر از من به رفیقی که به طرف چمن است

معنی  هر یک از ابیات زیر را بنویسید.

1. جامعی کاو نشود غرق به خون بهر وطن / بدر آن جامعه که ننگ تن و کم از کفن است
2. خانه ای کاو شود از دست اجانب آباد / ز اشک ویران کنش آن خانه که بیت الحزن است

معنی  هر یک از ابیات زیر را بنویسید.

1. فکری ای هموطنان در ره آزادی خویش / بنمایید که هر کس نکند مثل من است
2. در پیشگاه اهل خرد نیست محترم / هر کس که فکر جامعه را محترم نداشت

معنی  هر یک از ابیات زیر را بنویسید.

1. ناله مرغ اسیر این همه بهر وطن است / مسلک مرغ گرفتار قفس همچو من است
2. در دفتر زمانه فتد نامش از قلم / هر ملتی که مردم صاحب قلم نداشت

با توجه به ابیات زیر به سوالات پاسخ دهید.

• ناله مرغ اسیر این همه بهر وطن است / مسلک مرغ گرفتار قفس همچو من است
• همت از باد سحر می‌طلبم گر ببرد / خبر از من به رفیقی که به طرف چمن است
• فکری ای هموطنان در ره آزادی خویش / بنمایید که هر کس نکند مثل من است
• خانه کاو شود از دست اجانب آباد / ز اشک ویران کنش آن خانه که بیت الحزن است
• جامع کاو نشود غرق به خون بهر وطن / بدر آن جامعه که ننگ تن و کم از کفن است
• آن کسی را که در این ملک سلیمان کردیم / ملت امروز یقین کرد که او اهرمن است

1. سراینده ابیات چه کسی است؟
2. شاعر در این شعر از چه تعبیری برای خود استفاده کرده است؟
3. به زعم شاعر چه چیزی مایه بی آبرویی است؟

با توجه به ابیات زیر به سوالات پاسخ دهید.

• ناله مرغ اسیر این همه بهر وطن است / مسلک مرغ گرفتار قفس همچو من است
• همت از باد سحر می‌طلبم گر ببرد / خبر از من به رفیقی که به طرف چمن است
• فکری ای هموطنان در ره آزادی خویش / بنمایید که هر کس نکند مثل من است
• خانه کاو شود از دست اجانب آباد / ز اشک ویران کنش آن خانه که بیت الحزن است
• جامع کاو نشود غرق به خون بهر وطن / بدر آن جامعه که ننگ تن و کم از کفن است
• آن کسی را که در این ملک سلیمان کردیم / ملت امروز یقین کرد که او اهرمن است

1. بیت آخر به کدام یک از پادشاهان قاجاری اشاره دارد؟
2. به نظر شاعر در چه صورتی کشور به غم‌خانه تبدیل می‌شود؟

نهاد چیست؟

نهاد اختیاری چیست؟

نهاد اجباری چیست؟

برای نهاد اختیاری یک مثال بزنید.

برای نهاد اجباری یک مثال بزنید.

معنای واژه همت را در بیت‌های زیر بررسی کنید.

• همت اگر سلسله جنبان شود / مور تواند که سلیمان شود
• همتم بدرقه راه کن ای طایر قدس / که دراز است ره مقصد و من نوسفرم

کدام یک از ترکیب‌ها و واژه مشخص شده مفهوم مجازی دارند؟

• ناله مرغ اسیر این همه بهر وطن است / مسلک مرغ گرفتار قفس همچو من است
• نشاط غربت از دل کی برد حب وطن بیرون / به تخت مصرم اما جای در بیت الحزن دارم
• در بیت الاحزان درآمد و نالید چنانچه هر پرنده بر بالای سر یعقوب بود بنالید

با توجه به بیت‌های زیر به پرسش‌ها پاسخ دهید.

• بانک جیب و جام من از مال و می تهی است / ما را فراغتی است که جمشید جم نداشت
• در دفتر زمانه فتد نامش از قلم / هر ملتی که مردم صاحب قلم نداشت

1. درباره تلمیح به کار رفته در بیت اول توضیح دهید.
2. مصراع‌های مشخص شده را با توجه به آرایه کنایه بررسی کنید.

در متن درس مقصود از موارد زیر چیست؟

• رفیقی که به طرف چمن است
• مردم صاحب قلم

غزل اجتماعی چیست؟

در عصر مشروطه با توجه به چه چیزی غزل اجتماعی رواج یافت؟

نمونه‌های غزل اجتماعی را در سروده‌های چه شاعرانی می‌توانیم یافت کنیم؟

از دیدگاه غزل اجتماعی متن درس سوم را تحلیل و بررسی کنید.

فرخی یزدی در بیت آخر خود را با کدام ویژگی معرفی می‌کند؟

 با توجه به ادبیات پایداری مضمون مشترک ابیات زیر را بنویسید.

• جامه کاو نشود غرق به خون بهر وطن / بدر آن جامه که ننگ تن و کم از کفن است
• فرخی ز جان و دل می‌کند در این محفل / دل نثار استقلال جان فدای آزادی

مفهوم بیت زیر را بنویسید.

هرگز دلم برای کم و بیش غم نداشت / آری نداشت و غم که غم بیش و کم نداشت

مفهوم بیت زیر را بنویسید.

انصاف و عدل داشت موافق بسی ولی / چون فرخی موافق ثابت قدم نداشت

مفهوم بیت زیر را بنویسید.

ناله مرغ اسیر این همه بهر وطن است / مسلک مرغ گرفتار قفس همچو من است

مفهوم بیت زیر را بنویسید.

فکری ای هموطنان در ره آزادی خویش / بنمایید که هر کس نکند مثل من است

مفهوم بیت زیر را بنویسید.

جامه کاو نشود غرق به خون بهر وطن / بدر آن جامه که ننگ تن و کم از کفن است

مفهوم بیت زیر را بنویسید.

در پیشگاه اهل خرد نیست محترم / هر کس که فکر جامعه را محترم نداشت

 معنی لغت‌های زیر را بنویسید.

1. اجانب
2. استقرار
3. مسلک
4. بیت الاحزان

معنی واژه احداث شدن .......... است.

معنی واژه ثابت قدم ........ است.

معنی واژه موافق ........ است.

معنی واژه طرف ........ است.

معنی واژه سلسله جنبان .......... است.

معنی واژه بیت الحزن ........ است.

در بیت زیر آرایه ........... به کار رفته است.

ناله مرغ اسیر این همه بهر وطن است / مسلک مرغ گرفتار قفس همچو من است

در بیت زیر آرایه ......... به کار رفته است.

همت از باد سحر می‌طلبم گر ببرد / خبر از من به رفیقی که به طرف چمن است

در بیت زیر آرایه ......... به کار رفته است.

خانه‌ای کاو شود از دست اجانب آباد / ز اشک ویران کنش آن خانه که بیت الحزن است

در بیت زیر منظور از اهرمن چیست؟

اون کسی را که در این ملک سلیمان کردیم / ملت امروز یقین کرد که او اهرمن است

در بیت زیر یک نوع تضاد بیابید.

هرگز دلم برای کم و بیش غم نداشت / آری نداشت غم که غم بیش و کم نداشت

تلمیح بکار رفته در بیت زیر را در یک سطر توضیح دهید.

بانک جیب و جان من از مال و می تهی است / ما را فراغتی است که جمشید جم نداشت

در مصراع «امروز خورشید در دشت آیینه‌دار من و تو بود».

1. کدام واژه حذف شده است؟
2. نوع حذف آن چیست؟

در بیت «جامه‌ای کاو نشود غرقه به خون بهر وطن / بدر آن جامه که ننگ تن و کم از کفن است» شاعر به چه مضمونی تاکید دارد؟

کدامیک از ابیات زیر را میتوان بیتی از یک «غزل اجتماعی» دانست؟

• فکری ای هموطنان در ره آزادی خویش / بنمایید که هر کس نکند مثل من است
• آیین طریق از نفس پیر مغان یافت / آن خضر که فرخنده پی اش نام نهادند

مغهوم کلی بیت زیر چیست؟

خانه ای کاو شود از دست اجانب آباد / ز اشک ویران کنش آن خانه که بیت الحزن است

ارایه مناسب با هریکاز ابیات زیر را از کمانک مقابل آن انتخاب کنید.

محرم این هوش جز بی‌هوش نیست / مرزبان را مشتری جز گوش نیست (اسلوب معادله – سجع)

معنی و مفهوم را به نثر روان بنویسید.

در دفتر زمانه فتد نامش از قلم / هر ملتی که مردم صاحب قلم نداشت

در مورد زیر باتوجه به بخش های مشخص شده کدام آرایه ادبی دیده می‌شود؟

در دفتر زمانه فتد نامش از قلم هر ملتی که مردم صاحب قلم نداشت

با توجه به بیت «در پیشگاه اهل خرد نیست محترم / هرکس که فکر جامعه را محترم نداشت» در نظر خردمندان چه کسی محترم است؟

معنی مصرع زیر را بنویسید.

خانه ای که شود از دست اجانب آباد

معنی عبارت زیر را به نثر روان بنویسید.

کرم بین و لطف خداوندگار / گنه بنده کرده است و او شرمسار

شاعر در بیت زیر با بیان کدام واژه مفهومی غیر حقیقی (مجاز) اراده کرده است؟

در پیشگاه اهل خرد نیست محترم / هرکس که فکر جامعه را محترم نداشت

مغهوم کلی بیت زیر را بنویسید.

خانه کاو شود از دست اجانب آباد / ز اشک ویران کنش آن خانه که بیت الحزن است

نقش دستوری متن زیر را بنویسید.

هرگز دلم برای کم و بیش غم نداشت

بیت زیر بر چه مفهومی تاکید دارد؟

خانه ای کاو شود از دست اجانب آباد / ز اشک ویران کنش آن خانه که بیت الحزن است

معنی واژه های مشخص شده را با توجه به شعر و نثر زیر بنویسید.

احداث یک خاکریز دوجداره را تنها راه‌حل می‌دانست.

کدامیک از ترکیب های مشخص شده مجاز است؟

• ناله مرغ اسیر این همه بهر وطن است / مسلک مرغ گرفتار قفس همچو من است

سروده زیر را میتوان نمایانگر کدام صفت برجسته گوینده ان دانست؟

با آنکه جیب و جام من از مال و می تهی است / مارا فراغتیست که جمشید جم نداشت

در بیت «ای مشت زمین بر آسمان شو / بر وی بنواز ضربتی چند» واژگان مشخص شده چه آرایه‌ای را پدید می‌آورند؟

در متن زیر چند غلط املایی وجود دارد؟

پیروزی و فتح در نزدیکی دروازه های کشورم حس میشد. که ناگهان سپاهی عظیم دورتر از مرز ها مرا مجذوب خودش کرد. آمدند و همگان را در صلصله کشیدند و بند برنهادند و جامه ها دریدند و مذمون شکست را برای اولین بار به ما فهماندند. از سر و صورت ذنخدان گرفته تا مچ و ساعد و ساق همه را زخمی کردند. بیت الاحزانی بنیاد نهادند و عظم ثابتمان را هدف قرار دادند.

در کدام گروه کلمه غلط املایی یافت نمی‌شود.

در کدام گزینه غلط املایی وجود دارد؟

در کدام بیت غلط املایی وجود دارد؟

در کدام گروه کلمه ها معنای یکی از واژه ها صحیح نیست؟

در کدام گزینه یکی از مترادف ها نادرست است؟

در کدام گزینه معنای همتبا بقیه گزینه ها متفاوت است؟

در کدام گزینه فعل به قرینه لفظی حذف شده است؟

در کدام گزینه فعل به قرینه معنوی حذف شده است؟

در مصراع اول بیت زیر نقش مضاف ها و موصوف های در کدام گزینه نادرست است؟

ناله مرغ اسیر این همه بهر وطن است / مسلک مرغ گرفتار قفس همچو من است

در کدام گزینه مضاف در نقش مضاف الیه بکار رفته است؟

در کدام گزینه نقش هردو واژه مشخص شده یکسان نیست؟

در کدام گزینه جمله مرکب وجود ندارد؟

با توجه به بیت زیر نقش واژگان مشخص شده به ترتیب در کدام گزینه درست است؟

همت از باد سحر می‌طلبم گر ببرد / خبر از من به رفیقی که به طرف چمن است

نقش واژه همت در کدام گزینه با بقیه متفاوت است؟

در کدام گزینه وابسته‌ها درست مشخص شده است؟

با توجه به متن زیر تعداد وابسته‌های پیشین در کدام گزینه درست نوشته شده است؟

با توجه به امکانات محدود مهندسی و دید و تسلط دشمن قبول و اجرای این طرح سخت بود به ویژه که لازم در فاصله زمانی شب تا سپیده دم اجرا و احداث گردد ولی ایشان به اجرای این طرح ایمان داشت و با قاطعیت می‌گفت خاکریز را صبح تحویل می‌دهیم.

در متن زیر به ترتیب چند ترکیب اضافی و چند ترکیب وصفی وجود دارد؟

عملیات احداث خاکریز شروع شد آن شب برادران جهاد و در راس آنها شهید ساجدی آرام و قرار نداشتند در اولین دقایق صبح احداث خاکریز به پایان می‌رسید و خاکریزی که به کمک نیروهای مهندسی شروع شده بود تقریباً در وسط به هم رسیدند و اتمام خاکریز روحیه عجیبی در بین برادران جهادگر ایجاد کرد اما این کار شهید ساجدی را راضی نمی‌کرد.

با توجه به متن زیر نقش واژگان مشخص شده در کدام گزینه درست است؟

او پیش بینی می‌کرد که با توجه به تسلط دشمن بر ارتفاعات روبرو و ارتفاعات پشت امکان زیر آتش گرفتن بچه‌ها می‌رفت به همین دلیل مرحله دوم کار را شروع کرد.

در متن زیر چند ترکیب وصفی وجود دارد؟

خاکریزی به طول چند کیلومتر در پشت خاکریز اول که از آن به عنوان خاکریز دوجداره یاد می‌شود احداث نمود آن روز با تدبیر حساب شده شهید ساجدی رزمندگان توانستند در برابر نیروهای دشمن مقاومت کرده و به پیروزی برسند.

همه گزینه‌ها به جز ......... به شیوه عادی سروده شده است.

 آرایه‌های مقابل همه ابیات به جز بیت ......... تماماً درست است.

هر دارایی تضاد و مراعات نظیر را در تمامی گزینه‌ها می‌توان دید به جز گزینه ........... .

در کدام بیت آرایه تلمیح مشهود نیست؟

در کدام بیت آرایه‌های حس آمیزی ایهام و تلمیح وجود دارد؟

در کدام بیت هر دو آرایه اغراق و مراعات نظیر را می‌توان دید؟

در همه گزینه‌ها هر سه آرایه مجاز واج آرایی و جناس دیده می‌شود به جز .......... .

دربیت "هرگز دلم برای کم و یش مال غم نداشت / اری نداشت غم که غم بیش و کم نداشت" هرگز و آری قید هستند.

در مصراع "ز اشک ویران کنش ان خانه که بیت الحزن است" نقش ش مضاف الیه است.

در بیت زیر کدام ارکان حذف شده است؟ ان را بیابید و نوع حذف را بنویسید.

جامه ای کاو نشود غرقه به خون بهر وطن / بدر ان جامه که ننک تن و کم از وطن است.