نمونه سوالات فصل 21 تاریخ معاصر ایران همراه با جواب تشریحی

با روز روزا افزون شدن تظاهرات مردمی در ایران رژیم عراق در پی یک توافق محرمانه با شاه و هماهنگی با آمریکا اقدام به اخراج امام خمینی از آن کشور کرد.

امام در سیزدهم مهر 1357 به طرف کویت رفت. اما دولت کویت اجازه ورود به وی نداد. این در حالی بود که عراق نیز به امام اجازه بازگشت نمی داد. در نتیجه امام خمینی و همراهانش در پانزده مهر 1357 به فرانسه رفتند.

تصور شاه و آمریکا این بود که دور شدن امام خمینی از ایران سبب جدایی وی از جریان انقلاب خواهد شد اما شرایط بهتر ارتباطات در فرانسه به کمک رهبری انقلاب آمد. از آن پس تماس ها راحت تر و پیام ها بیشتر شد.

در سیزدهم آبان1357،جمع زیادی از دانشجویان و دانش آموزان تظاهرکننده، در دانشگاه تهران، توسط نیروهای نظامی و انتظامی به شهادت رسیدند. پخش صحنه هایی از این ماجرا در تلویزیون، احساسات مردم را برانگیخت.

شریف امامی از نخست وزیری برکنار و ارتشبد ازهاری، به جای او منصوب شد.

در همان روز، مجددا در تهران تظاهراتی شدیدتر برگزار گردید و طی آن، بخشی از سفارت انگلیس به آتش کشیده شد.

در روز پانزدهم آبان شاه طی سخنانی اعتراف کرد که پیام انقلاب ملت ایران را شنیده است و سوگند یاد کرد که خطاها و فساد و ظلم و بی قانونی دیگر تکرار نخواهد شد.

ازهاری در اولین اقدام برای ایجاد کاهش نارضایتی و برقراری آرامش جمعی از سران بدنام رژیم پهلوی نظیر امیر عباس هویدا ، نخست وزیر اسبق و ارتشبد نصیری رئیس سابق ساواک را دستگیر کرد اما امام خمینی به مردم ایران هشدار داد این اقدامات ظاهری و فریب کارانه است.

یکی از فرازهای مهم و سرنوشت ساز انقلاب اسلامی تظاهرات و راهپیمایی تاریخی مردم در عاشورای سال 1357 است.

جمعیتی که در تهران با نظمی شگفت آور به سوی میدان آزادی حرکت کردند، حدود 4 میلیون نفر و در سراسر کشور بالغ بر 16 میلیون نفر برآورد شده است.

تحلیلگران مسائل سیاسی و خبرگزاری های مختلف جهان عمر حکومت شاهنشاهی را در ایران پایان یافته تلقی کردند.

مردم در این تظاهرات که به منزله یک رفراندوم (همه پرسی) بود، خواستار استقلال، آزادی، جمهوری اسلامی شدند.

قطعنامه راهپیمایی روز عاشورا توسط آیت الله بهشتی قرائت شد.

قطعنامه راهپیمایی روز عاشورا تأکیدی مجدد بر سرنگونی نظام سلطنتی، بازگشت امام خمینی به کشور و تشکیل جمهوری اسلامی و همچنین دعوت از ارتش، برای پیوستن به مردم بود.

پس از کناره گیری ارتشبد ازهاری شاپور بختیار، از اعضای جبهه ملی به نخست وزیری منصوب شد.

شورای امنیت ملی آمریکا به دنبال اجرای کودتا و به راه انداختن جوی خون در ایران بودند اما کارتر وزارت امور خارجه و سازمان سیا به فکر فریب مردم از طریق جایگزینی بختیار به جای شاه و سوار شدن بر موج انقلاب بودند.

با بسته شدن همه راه ها و دست آویزها برای باقی ماندن شاه در کشور، اهتمام عمده آمریکا بر حفظ ساختار ارتش قرار گرفت. به همین دلیل، ژنرال رابرت هایزر، معاون نیروهای آمریکا در اروپا، در دی ماه 1357 به ایران فرستاده شد.

وظیفه ژنرال هایزر هماهنگی با سران ارتش برای حمایت از دولت بختیار و در صورت لزوم انجام کودتای نظامی علیه انقلاب و حفظ مراکز راهبردی مورد نظر آمریکا بود.

به دستور امام خمینی، شورای انقلاب اسلامی تشکیل شد.

شورای انقلاب اسلامی موظف گردید به بررسی چگونگی تشکیل دولت موقت، نحوه انتقال قدرت و فراهم کردن مقدمه های تصویب قانون اساسی جدید بپردازد.

روز بیست و ششم دی ماه محمدرضا شاه و همسرش پس از تشکیل شورای سلطنت، از ایران گریختند.

26 دی 1357 به دنبال اعلام خبر فرار شاه از رادیو جشن و سروری بی سابقه در سراسر کشور برپا شد. مردم با ریختن به خیابان ها بخش نقل و شیرینی روشن کردن چراغ اتومبیل ها به شادی و شکرگزاری پرداختند.

ایستادن امام خمینی بر پله های هواپیما در فرودگاه مهرآباد، نماد خاتمه یافتن دوران استیلای بیگانگان بر کشور و آغاز عصر جدیدی در تاریخ سیاسی ایران بر پایه استقلال و احیای ارزش های اسلامی و ملی بود.

رهبر انقلاب، با بیان اینکه نظام سلطنت، به دلیل دخالت نداشتن مردم در تعیین سرنوشت خود و فساد شاهان موروثی، خلاف عقل بشری است، اعلام کرد: من به پشتیبانی این ملت دولت تعیین می کنم. ما نمی گذاریم ذلّت های سابق، اعاده شود.

با پیشنهاد شورای انقلاب، مهندس مهدی بازرگان، به عنوان نخست وزیر دولت موقت، انتخاب شد.

امام خمینی از مردم خواست تا با برگزاری تظاهراتی آرام، از دولت بازرگان، حمایت کنند.

امام خمینی از مردم خواست تا با برگزاری تظاهراتی آرام، از دولت بازرگان، حمایت کنند، اما شاپور بختیار، درهمان روز طی اقدامی خیانت آمیز، قرارداد تحویل تجهیزات نظامی قبلا خریداری شده از آمریکا به ارزش هفت میلیارد دلار را لغو کرد.با توجه به اینکه وجه این قرارداد قبلا پرداخت شده بود، با این اقدام بختیار، کل این مبلغ نیز به جیب آمریکا رفت.

با شدت گرفتن درگیری ها، ساعت حکومت نظامی در تهران 7/5 ساعت طولانی تر شد. چرا که با تلاش ژنرال هایزر آمریکایی، فرماندهان نظامی، درصدد کودتا بودند تا با دستگیری امام خمینی و سایرشخصیت ها، انقلاب را شکست دهند.

امام خمینی در همان روز اعلام کرد: اعلامیهٔ امروز فرماندار نظامی، خدعه و خلاف شرع است و مردم به هیچ وجه به آن اعتنا نکنند. برادران و خواهران عزیزم، هراسی به خود راه ندهند؛ که به خواست خداوند تعالی، حق، پیروز است.

با صدور اعلامیهٔ امام خمینی در 21 بهمن ماه، مردم از نیروی هوایی که لشکر گارد شاهنشاهی به آن حمله کرده بود، حمایت کردند. در مدت کوتاهی با مشارکت وسیع زنان و مردان در سراسر کشور، مراکز حساس به تصرف مردم درآمد و پایگاه های رژیم یکی پس از دیگری سقوط کرد.

سرانجام رژیم سلطنتی شاه که ایران را تا مرز یک کشور مستعمره و تحت سلطهٔ آمریکا پیش برده بود، در بیست و دوم بهمن ماه 1357 به طور کامل سقوط کرد.

سرانجام رژیم سلطنتی شاه که ایران را تا مرز یک کشور مستعمره و تحت سلطهٔ آمریکا پیش برده بود، در بیست و دوم بهمن ماه 1357 به طور کامل سقوط کرد و مردم با شنیدن صدای انقلاب از رادیو در 22 بهمن 1357 با سرور و شادی وصف ناپذیری پایان پادشاهی و طلیعه انقلاب اسلامی را جشن گرفتند.

پیروزی انقلاب اسلامی ایران حادثه بزرگی بود که حیرت جهانیان را برانگیخت و حادثه بزرگ قرن نام گرفت.