نمونه سوالات فصل 19 مطالعات اجتماعی هشتم همراه با جواب تشریحی

1. آب و هواي گرم و خشك (بيابان. ربع الخالي)
2. آب و هواي گرم و شرجي (سواحل درياي عمان و خليج فارس(
3. آب و هواي مديترانه اي (كشور لبنان و فلسطين)
4. آب و هواي سرد كوهستاني (نواحي كوهستاني البرز و زاگرس(

برخی مورخان معتقدند که حدود چهار هزار سال پیش، مردمانی کوچ نشین که خود را آریایی می نامیدند از مناطق شمال دریای خزر به تدریج به سرزمین ایران مهاجرت کردند.

مادها در غرب و شمال غرب – پارس ها در جنوب – پارت ها در شمال شرق

قبایل ماد در شمال غرب ایران به صورت پراکنده زندگی می کردند و همین امر موجب شده بود که آنها ضعیف باشند و هر چند وقت یک بار همسایه های قدرتمندشان مانند آشور یها به آنها حمله کنند و اموالشان را به غارت ببرند.

در یکی از قبایل ماد، فردی به نام دیااکو زندگی میکرد که به دلیل خوش رفتاری و عدالت خواهی بین همهٔ قبیله ها محبوبیت داشت سرانجام سران قبایل تصمیم گرفتند او را به عنوان فرمانروا انتخاب کنند.

دیااکو بر فراز تپه ای در شهر هگمتانه (همدان امروزی) قلعه ای ساخت و آنجا را به پایتختی خود انتخاب کرد ماد ها به تدریج قدرتمند شدند و بر دشمنان خود غلبه کردند.

رئیس یکی از قبایل مهم پارس، فردی به نام هخامنش بود.

کوروش (از نوادگان هخامنش) کوروش توانست آخرین پادشاه مادها را در جنگی شکست بدهد و حکومت مادها را سرنگون کند.

کوروش در دوران حکومت خود، پیروزی های زیادی به دست آورد او به باِبل (عراق امروزی) و لیدی (ترکیه امروزی) حمله کرد و قلمرو ایران را از خلیج فارس تا دریای مدیترانه گسترش داد.

کوروش معتقد بود باید با مردم سرزمین هایی که فتح می شدند با خردمندی و عدالت رفتار کرد مورخان این موضوع را از روی منشوری که از وی به جا مانده است دریافته اند.

او زمانی به سلطنت رسید که در بیشتر قلمرو هخامنشیان، شورش ها و نابسامانی هایی شکل گرفته بود داریوش با عزم و اراده با شورشیان جنگید و آنها را شکست داد و موفق شد دوباره حکومت هخامنشیان را قدرتمند سازد.

داریوش دستور داد تا نقش برجسته ای به یاد پیروزی او در جنگ با دشمنان بر روی کوه بیستون حجّاری کنند.

چون در زمان کوروش و داریوش، قلمرو جغرافیایی هخامنشیان، بیشتر کشور های مهم آن روز را در بر می گرفته است.

در زمان هخامنشیان، جنگ های متعددی بین ایران و یونان رخ داد در یکی از این جنگ ها سپاهیان هخامنشی آتن را فتح کردند، اما یونانیان آن شهر را باز پس گرفتند هنگامی که فرماندهی به نام اسکندر مقدونی در یونان به قدرت رسید، حکومت هخامنشی ضعیف و ناتوان شده بود. اسکندر از این موقعیت استفاده کرد و یونانیان را به انتقام جویی از ایرانیان فرا خواند سپاهیان تحت فرمان او در چند جنگ، سپاه هخامنشی را شکست دادند و ایران را فتح کردند در نتیجه ٔ حمله اسکندر، بسیاری از شهرهای ایران از جمله تخت جمشید به آتش کشیده شد.

اسکندر علاوه بر ایران، مصر و قسمت هایی از هندوستان را تصرف کرد.

او سرانجام در جوانی و در اوج کشورگشایی بر اثربیماری در گذشت.

ایران به دست سلوکوس یکی از سرداران او افتاد وی سلسله سلوکیان را تأسیس کرد.

ایرانیان سلوکیان را بیگانه می شمردند و به شکل های مختلف با آنان مخالفت و مبارزه می کردند.

رئیس یکی از قبایل پارت ملقب به اشک یا ارشک با هدف مقابله با سلوکیان، پارتیان و دیگر اقوام ایرانی را متحد کرد . او با استفاده از اختلافات سلوکیان توانست قسمت هایی از ایران را آزاد کند مورخان وی را مؤسس سلسله اشکانی می دانند.

در زمان فرمانروایی مهرداد دوم، حکومت اشکانی به امپراتوری قدرتمند تبدیل شد .اشکانیان پس آن به مدت چندین قرن با تمام توان در برابرهجوم سپاه نیرومند روم ایستادند و اجازه ندادند بار دیگر بیگانگان بر میهن ما مسلط شوند.

ساسانیان

اردشیر بابکان از خاندان ساسان مؤسس این سلسله است که بر علیه اشکانیان قیام کرد.

یکی از مهم ترین پادشاهان ساسانی، شاپور اول است .در زمان او وسعت قلمرو ایران بسیار زیاد شد و او توانست امپراتور روم (والریانوس) را شکست دهد.

با حمله اعراب مسلمان و شکست های متعدد سپاهیان ساسانی، سرانجام با قتل یزدگرد سوم آخرین پادشاه ساسانی، این سلسله درسال 651 میلادی به پایان رسید با ورود اسلام به ایران دوره جدیدی از تاریخ ایران پایه گذاری گردید.

مبدأ تاریخ ما مسلمانان هجرت پیامبر اکرم (صل اهلل علیه و آله) از مکه به مدینه است و به آن تاریخ هجری گفته می شود.

مورخان از تقویم میلادی استفاده می کنند .مبدأ تقویم میلادی تولد حضرت مسیح (ع) است و نشانه اختصاری آن حرف (م) است.

تقویم میلادی به صورت معکوس و با عالمت اختصاری (ق.م) به کار می رود برای مثال 800 ق.م، بیانگر هشتصد سال پیش از میلاد مسیح است.

از تنگه ي بسفر و داردانل در تركيه تا كوه هاي پامير در مشرق و از آنجا تا خليج عدن و باب المندب را در بر مي گيرد .

اروپا و آفريقا .

درياي مديترانه، درياي سرخ، درياي عمان، درياي سياه، درياي خزر و خليج فارس و اقيانوس هند .

عربستان و ايران.

كوه هاي بلند ايران كه به ارتفاعات تركيه و قفقاز مي پيوندند، سرزمين هاي مرتفع اين منطقه را تشكيل مي دهد.

1. جلگه ي بين النهرين در غرب ايران كه از آبرفت رودهاي دجله و فرات به وجود آمده است.
2. جلگه سند در شرق ايران كه از آبرفت رود سند به وجود آمده است.

بيابان بزرگ عربستان ، دشت كوير و دشت لوت.

با توجه به وسعت زياد و تنوع ناهمواري ها.

در زمستان آب و هواي سرد و در تابستان آب و هواي معتدل دارد . بارش برف و باران فراوان موجب پديد آمدن پوشش گياهي فراوان در دامنه ي كوه ها شده است.

آب و هواي گرم و خشك يا نيمه خشك.

كمبود آب شيرين.

سرزمين هاي واقع در سواحل گرم خليج فارس، درياي عمان و اقيانوس هند و درياي سرخ، آب و هواي گرم دارند اما رطوبت هوا به دليل نزديكي به دريا زياد بوده و حالت شرجي به وجود آورده است.

داراي آب و هواي مديترانه اي است  درآب و هواي مديترانه اي زمستان ها معتدل و پرباران و تابستان ها گرم و خشك است.

زبان عربي: عربستان   

فارسي: ايران

تركي: تركيه

اردو: پاكستان

ايران – پاكستان- تركيه.

يهود – مسيحيت – اسلام.

اغلب كشورهاي منطقه داراي ذخاير نفت و گاز هستند، اما متأسفانه بيشترآنها از نظر اقتصادي به صادرات نفت وابسته بوده و ماشين آلات، مواد غذايي، دارو و انواع كالاهاي مصرفي ديگر از كشورهاي پيشرفته وارد مي كنند.

علاوه بر صادرات نفت، همه ساله درآمد زيادي را از طريق مراسم حج و سفر ميليون ها زائر به اين كشور نصيب خود مي كند.

تركيه و امارت متحده عربي.

به دليل جنگ، اشغال نظامي توسط آمريكا و نبودن امنيت. مانند عراق و افغانستان.

دين اسلام، زبان عربي و درياهاي جنوب غربي آسيا.

بيكاري، عدم ثُبات اقتصادي، و افزايش تورم – ركود اقتصادي – وابستگي اقتصاد به صارات و فروش نفت .

ربع الخالي

گرم و خشك

آب شيرين

جنوب غربي آسيا

اديان توحيدي

90

اسلامي

نفت – گاز

ایران - افغانستان – پاکستان – امارات –کویت – عمان – قطر –بحرین – عربستان –یمن – ترکیه – سوریه – عراق –اردن – فلسطین –لبنان - آذربایجان – گرجستان.

اقیانوس هند.

ارتفاعات ترکیه و قفقاز – رشته کوه های البرز وزاگرس در ایران.

بیابان عربستان - دشت کویر لوت در ایران.

در نواحی کوهستانی آب و هوای سرد - در مناطق بیابانی آب و هوای گرم وخشک – در سواحل دریای مدیترانه آب و هوای مدیترانه ای – در سواحل جنوب ایران آب و هوای گرم شرجی.

کمبود آب شیرین.

زمستان معتدل و پرباران -تابستان گرم وخشک.

صدور منابع نفتی – مکان های زیارتی و گردشگری.

ترکیه و امارات.

به دلیل جنگ و اشغال نظامی کشورشان توسط آمریکا و نبودن امنیت.

برخی مورخان معتقدند که حدود چهار هزار سال پیش، مردمانی کوچ نشین که خود را آریایی می نامیدند از مناطق شمال دریای خزر به تدریج به سرزمین ایران مهاجرت کردند.

مادها در غرب وشمال غرب – پارس ها در جنوب – پارت ها در شمال شرق.

قبایل ماد در شمال غرب ایران به صورت پراکنده زندگی می کردند و همین امر موجب شده بود که آنها ضعیف باشند و هر چند وقت یک بار همسایه های قدرتمندشان مانند آشور یها به آنها حمله کنند و اموالشان را به غارت ببرند.

در یکی از قبایل ماد، فردی به نام دیااکو زندگی میکرد که به دلیل خوش رفتاری و عدالت خواهی بین همهٔ قبیله ها محبوبیت داشت سرانجام سران قبایل تصمیم گرفتند او را به عنوان فرمانروا انتخاب کنند.

مدیترانه، سرخ، عمان، سیاه، خزر، خلیج، اقیانوس هند.

جلگه بین النهرین در غرب ایران و جلگه سند در شرق ایران را می توان نام برد.

وسعت زیاد و تنوع ناهمواری ها.

در زمستان آب و هوای سرد و در تابستان آب و هوای معتدل دارد.

سرزمین های واقع در سواحل گرم خلیج فارس دریای عمان و اقیانوس هند و دریای سرخ آب و هوای گرم دارند اما رطوبت هوا به دلیل نزدیکی به دریا زیاد بوده و حالت شرجی به وجود آورده است.

آب و هوای مدیترانه ای.

زمستان های معتدل و و پرباران و تابستان های گرم و خشک.

منطقه جنوب غربی.

عربی (عربستان).

فارسی (ایران).

ترکی (ترکیه).

اردو (پاکستان).

ادیان الهی یهود، مسیحیت و اسلام.

90

اسلامي

نفت – گاز

اغلب کشورهای منطقه دارای ذخایر نفت و گاز هستند اما متأسفانه بیشتر آنها از نظر اقتصادی به صادرات نفت وابسته بوده و ماشین آلات، مواد غذایی، دارو و انواع کالاهای مصرفی دیگر را از کشورهای پیشرفته وارد می کنند.

عربستان علاوه بر صادرات نفت همه ساله درآمد زیادی را از طریق مراسم حج و سفر میلیون ها زائر به این کشور نصیب خود می کند.

تركيه و امارات متحده عربی.

به دلیل جنگ اشغال نظامی توسط آمریکا و نبودن امنیت مانند کشورهای عراق و افغانستان.

دین اسلام زبان عربی و دریاهای جنوب غربی .

اب شیرین

1. پاکستان، ترکیه و ایران پرجمعیت ترین کشورهای منطقه جنوب غربی آسیا.
2. نخستین تمدن های جهان در منطقه بین النهرین شکل گرفته است.

اسلامی - 90 درصد

نفت و گاز

عربستان

ترکیه و امارات

عراق و افغانستان

ایران