نمونه سوالات فصل 9 فارسی دهم همراه با جواب تشریحی

در طالب: اطلاب ـ مطلوب، جمع و هم‌خانوادهٔ واژه موردنظر، به ترتیب درست نیامده است

تا به گریبان نرسد دست مرگ  ...  دست ز دامن نکنیمت رها با بیت «آب اجل که هست گلوگیر خاص و عام / بر حلق و بر دهان شما نیز بگذرد» ارتباط مفهومی ندارد

در ز بلای چشم شوخت نگریختم ز خود هم  /  به نگاه کن سفارش که به جست‌وجو نیاید«استعاره با ذکر مشبّه‌به» وجود ندارد

این ماتم بزرگ نگنجد در این جهان  ...  آری در آن جهان دگر تیر این عزاست با بیت «در بارگاه قُدس که جای ملال نیست / سرهای قدسیان، همه بر زانوی غم است» تناسب معنایی دارد

بیت جزای نیک و بد خلق با خدای انداز  ...  که دست ظلم نماند چنین که هست دراز با بیت زیر تناسب معنایی ندارد

«ای تو رمه سپرده به چوپانِ گرگ‌ْطبع!  ...  این گرگی شبان شما نیز بگذرد»

بیت در مملکت چو غرّش شیران گذشت و رفت  ...  این عوعو سگان شما نیز بگذرد با بیتهم مرگ بر جهان شما نیز بگذرد  ...  هم رونق زمان شما نیز بگذرد قرابت معنایی دارند

در گزینه بالا آمدن ـ اندوه ـ تخت پادشاه ـ قیامت ـ گرانمایه‌تر به معنی درست واژه‌های «نَفخ ـ ملال ـ عَرش ـ رستخيز ـ اشَرَف» اشاره نشده است

بیت ای تو رمه سپرده به چوپان گرگ طبع / این گرگی شبان شما نیز بگذرد بیانگر مفهوم آ‌یه‌ی «کلُّ نفسٍ ذائقة الموت» نیست

بیت بر تیر جورتان ز تحمّل سپر کنیم / تا سختی کمان شما نیز بگذرد بیانگر مفهوم آ‌یه‌ی «کلُّ نفسٍ ذائقة الموت» نیست

در بیت زیر، حافظ پاک‌بازی را شرط عنایت و توجه معشوق به عاشق نمی‌داند؟

«گفتم که نوش لعت ما را به آرزو کشت/ گفتا تو بندگی کن، کو بنده‌پرور آید.»

در بیت نه تسلیم و سازش، نه تکریم و خواهش/ بتازد به نیرنگ تو،توسنمن (اسب رام) معنی واژه مشخص شده مقابل آن درست است

در ادبیات غنایی - ادب حماسی مخاطب به ایستادگی، مبارزه و سازش‌ناپذیری در برابر ظلم فرا‌خوانده نمی‌شود

در ادبیات حماسی - داستانی مخاطب به ایستادگی، مبارزه و سازش‌ناپذیری در برابر ظلم فرا‌خوانده نمی‌شود

بیت در بارگاه قدس که جای ملال نیست  /  سر‌های قدسیان، همه بر زانوی غم است زیر سروده خاقانی نیست

در گویا طلوع می‌کند از مغرب، آفتاب  /  کاشوب در تمامی ذرات عالم است مفهوم عبارت «و عظمت مصیبتک علی جمیع اهل السماوات: و مصیبت تو بر تمامی اهل آسمان‌ها بزرگ و سنگین شد.» دیده نمی‌شود

زین کاروان‌سرای بسی کاروان گذشت  /  ناچار کاروان شما نیز بگذرد به ناپایداری ظالم و ظلم اشاره ندارد

آب اجل که هست گلوگیر خاص و عام  /  بر حلق و بر دهان شما نیز بگذرد قطعی بودن مرگ را آشکار‌تر بیان نمی‌کند

مفهوم بیت «جن و ملک بر آدمیان نوحه می‌کنند  /  گویا عزای اشرف اولاد آدم است» با رهبر اولاد آدم مصطفی کز پیرویش  /  تارک افلاکیان را پی سپر (لگدمال) خواهیم کرد قرابت مفهومی کمتری دارد

مفهوم بیت «ما بارگه داده‌ایم، این رفت ستم بر ما  /  بر قصر ستمکاران گویی چه رسد خذلان» با زین کاروانسرای بسی کاروان گذشت  /  ناچار، کاروان شما نیز بگذرد متناسب نیست

با توجه به بیت «بادی که در زمانه بسی شمع‌ها بکشت  /  هم بر چراغدان شما نیز بگذرد» باد و شمع تضاد دارند. درست است

در بیت در مملکت چو غرش شیران گذشت و رفت  /  این عو‌عو سگان شما نیز بگذرد اضافه تشبیهی وجود ندارد

در بیت «باز این چه رستخیز عظیم است کز زمین  /  بی‌نفخ صور، خاسته تا عرش اعظم است» آرایه ادبی ایهام وجود ندارد؟

در بیت «هم مرگ بر جهان شما نیز بگذرد  /  هم رونق زمان شما نیز بگذرد» کدام آرایه ادبی تشخیص وجود دارد

درزین کاروانسرای بسی کاروان گذشت  /  ناچار، کاروان شما نیز بگذرد گزینه تلمیح به اعتقادی کهن وجود ندارد

در محنت: محن ـ امتحان، جمع و هم‌خانوادهٔ واژه موردنظر، به ترتیب درست آمده است

بیت نمانی زنده در دنیا اگر ماهیّ و خورشیدی  ...  بخاید مرگ ناچارت اگر آهن همی‌خایی با بیت «آب اجل که هست گلوگیر خاص و عام / بر حلق و بر دهان شما نیز بگذرد» ارتباط مفهومی دارد

در ز فروغ آفتابی شب خویش روز خواهم  /  که شبی ز خانه بیرون ننهاده گام هرگز گزینه «استعاره با ذکر مشبّه‌به» وجود دارد

چون یک سر موی از تو خبر نیست رواست  ...  گر هر مویی به ماتمی بنشینند با بیت «در بارگاه قُدس که جای ملال نیست / سرهای قدسیان، همه بر زانوی غم است» تناسب معنایی ندارد

جزای نیک و بد خلق با خدای انداز  ...  که دست ظلم نماند چنین که هست دراز با بیت زیر تناسب معنایی دارد

«ای تو رمه سپرده به چوپانِ گرگ‌ْطبع!  ...  این گرگی شبان شما نیز بگذرد»

در دَم ـ پژمردگی ـ سریر ـ بعث ـ افراشته‌تر به معنی درست واژه‌های «نَفخ ـ ملال ـ عَرش ـ رستخيز ـ اشَرَف» اشاره شده است

بیت هم مرگ بر جهان شما نیز بگذرد  ...  هم رونق زمان شما نیز بگذردبا بیت در مملکت چو غرّش شیران گذشت و رفت  ...  این عوعو سگان شما نیز بگذرد قرابت معنایی ندارند

بیت ای تو رمه سپرده به چوپان گرگ طبع / این گرگی شبان شما نیز بگذرد بیانگر مفهوم آ‌یه‌ی «کلُّ نفسٍ ذائقة الموت» است

بیت آب اجل که هست گلوگیر خاص و عام / بر حلق و بر دهان شما نیز بگذرد بیانگر مفهوم آ‌یه‌ی «کلُّ نفسٍ ذائقة الموت» است

در بیت زیر، حافظ اطاعت را شرط عنایت و توجه معشوق به عاشق می‌داند

«گفتم که نوش لعت ما را به آرزو کشت/ گفتا تو بندگی کن، کو بنده‌پرور آید.»

در بیت در بارگاه قدس که جایملالنیست/ سرهای قدسیان، همه بر زانوی غم است (اندوه)،‌ واژه مشخص شده مقابل آن نادرست است

در ادبیات پایداری - ادب مقاومت مخاطب به ایستادگی، مبارزه و سازش‌ناپذیری در برابر ظلم فرا‌خوانده می‌شود.

در ادبیات .پایداری - ادب مقاومتمخاطب به ایستادگی، مبارزه و سازش‌ناپذیری در برابر ظلم فرا‌خوانده می‌شود

بیت‌ ما بارگه داده‌ایم، این رفت ستم بر ما  /  بر قصر ستمکاران، گویی چه رسد خذلان سروده خاقانی است

در در بارگاه قدس که جای ملال نیست  /  سر‌های قدسیان همه بر زانوی غم است مفهوم عبارت «و عظمت مصیبتک علی جمیع اهل السماوات: و مصیبت تو بر تمامی اهل آسمان‌ها بزرگ و سنگین شد.» دیده می‌شود

چون داد عادلان به جهان در بقا نکرد  /  بیداد ظالمان شما نیز بگذرد به ناپایداری ظالم و ظلم اشاره دارد

آب اجل که هست گلوگیر خاص و عام  /  بر حلق و بر دهان شما نیز بگذرد قطعی بودن مرگ را آشکار‌تر بیان می‌کند

مفهوم بیت «جن و ملک بر آدمیان نوحه می‌کنند  /  گویا عزای اشرف اولاد آدم است» با پس آنگاه افکند شه را به روی  /  برآمد ز افلاکیان های و هوی قرابت مفهومی بیشتری دارد

مفهوم بیت «ما بارگه داده‌ایم، این رفت ستم بر ما  /  بر قصر ستمکاران گویی چه رسد خذلان» با چون داد عادلان به جهان در، بقا نکرد  /  بیداد ظالمان شما نیز بگذرد متناسب است

با توجه به بیت «بادی که در زمانه بسی شمع‌ها بکشت  /  هم بر چراغدان شما نیز بگذرد» زمانه استعاره از قیامت نادرست است

در بیت «باز این چه رستخیز عظیم است کز زمین  /  بی‌نفخ صور، خاسته تا عرش اعظم است» آرایه ادبی استعاره وجود ندارد

در بیت وین بوم محنت از پی آن، تا کند خراب  /  بر دولت آشیان شما نیز بگذرد اضافه تشبیهی وجود دارد

در بیت «هم مرگ بر جهان شما نیز بگذرد  /  هم رونق زمان شما نیز بگذرد» آرایه ادبی حس امیزی وجود ندارد

در ای مفتخر به طالع مسعود خویشتن  /  تاثیر اختران شما نیز بگذرد گزینه تلمیح به اعتقادی کهن وجود دارد

نقش «ش» در بیت «گر خوانمش قیامت دنیا، بعید نیست  /  این رستخیز عام که نامش محرم است» مفعول - مضاف‌الیه است

مفهوم کدام عبارت درست نیست؟

آرایه‌های «کنایه، تشبیه و ایهام در کدام گزینه دیده می‌شود؟

در کدام گزینه، هر دو نوع «واو» عطف و ربط، دیده نمی‌شود؟

معنی چند واژه در کمانک روبه‌روی آن درست آمده است؟عَلَم (پرچم)، وَقَب (چنبره گردن)، رَقَم زدن (نقاشی کردن)، خَلَف (راستین)، مردّد (دو دل)، غارب (گودی چشم)، بُر خوردن (در میان قرار گرفتن)

در متن زیر چند غلط املایی وجود دارد؟شتابان خط‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌هایی در هم کشید و علفزاری ساخت و حیوان را تا ساق پا به علف نشاند. شیطنت شاگردی گلُ کرد، صدا زد: «حیوان مچ پا ندارد، صُم ندارد» و معلّم که از مخمسه رسته بود، به خون سردی گفت: «در علف است، حیوان باید، بچرد»

نقش دستوری کدام واژه‌ی مشخص شده، با نقش دستوری واژه‌ی «جانور» در عبارت زیر یکسان است؟«صاد» هرگز جانوری از پهلو نکشید

در همه گزینه‌ها هر دو نوع «واو پیوند و عطف» وجود دارد، به جز ......

کدام گزینه معنی عبارت «والصافات صفا» است؟

مفهوم عبارت «معلم دور نبود، صورتک به رو نداشت» در کدام گزینه به درستی آمده است؟

واژه‌های «زهره در، مولَع، رقعه، کلّه» به ترتیب چه معنایی دارند؟

کدام بیت «واوِ» ربط دارد؟

«شاعر نقاش» و «لسان الغیب» و «پدر شعر نو» به ترتیب مربوط به کدام شاعران است؟

در بيرنگ اسب حرفی به كارش بود» يعنی ..........

مفهوم کدام عبارت درست است؟

مفهوم کلی عبارت زیر در کدام گزینه آمده است؟«معلم، مرغان را گویا می‌کشید؛ گوزن را رعنا رقم می‌زد؛ خرگوش را چابک می‌بست؛ سگ را روان گرته می‌ریخت.»

در چه تعداد از موارد زیر (ردیف) یافت می‌شود؟ آ) جوانی از سر ما در بتافت // دل دردمندش به آذر بتافتب) در شبی از کس نشنود نرم گوی // سخن تا توانی به ارزم گوج) بلندی از ان یافت کاو پست شد // در نیستی کوفت تا هست شدد) وقتی دل سودایی میرفت به بستان ها // بی خویشتنم کردی گل و ریحان ها

در کدام گزینه هر دو نوع «واو ربط و عطف» وجود دارد؟

 در ابیات زیر به ترتیب چند گروه وابسته ی پیشین و چند گروه وابسته ی پسین دارد؟  «به همین طریق بود که پیرمرد، دور از هر ادا به سادگی در میان ما زیست و به ساده دلی خویش از هر چیز تعجب کرد تا آن اتّفاق افتاد.»

مفهوم کدام عبارت درست است؟

کدام گزینه در مورد نوع ادبیات درس‌های کتاب فارسی دهم درست نیست؟

سپهری، برای کلمه «نقّاشی کردن» از چه معادل‌های معنایی دیگری استفاده کرده است؟ یک مورد کافی است

معنی ابیات و عبارات زیر را به نثر روان بنویسید: معلم مرغان را گویا می‌کشید

نویسنده در توصیف معلم خود به کدام ویژگی‌های اخلاقی او اشاره کرده است؟ (ذکر یک مورد کافی است)«معلم دور نبود، صورتک به رو نداشت. «صاد» معلم ما بود، کارش نگار نقشهٔ قالی بود.»

نقش ضمیر «ت» را در مصراع دوم بنویسید.ای بی نشانِ محض، نشان از که جویمت؟ / گم گشت در تو هر دو جهان، از که جویمت؟

معنی ابیات و عبارات زیر را به نثر روان بنویسید:معلّم مشوّش بود؛ از در ناسازی صدا برداشت.

با توجه به متن زیر به سوالات مطرح شده پاسخ دهید.«معلم نقاشی مرا خبر سازید که شاگرد وفادار حقیرت هر جا به کار صورت‌ٔگری در می‌ماند، چارۀ درماندگی به شیوۀ معلم خود می‌کند»الف) منظور از «شاگرد وفادار حقیرت» کیست؟ب) نویسنده از معلم خود چه راه حلی برای درماندگی آموخته بود؟

معنی واژه‌های مشخص شده را بنویسید:در کنگرۀ نویسندگانی بود که خانۀ فرهنگ شوروی در تهران عَلَم کرده بود

با توجه به متن «کارش نگار نقشۀ قالی بود و در آن دستی نازک داشت. نقش بندی‌اش دلگشا بود و رنگ را نگارین می‌ریخت» الف) نام آرایۀ مشخص شده چیست؟ ب) معنی بخش مشخص شده چیست

رابطۀ معنایی کلمات زیر را مشخص کنید.الف) شرف و نجابتب) صورت و سیرت

«در بيرنگ اسب حرفی به كارش بود» يعنی ............

نقشِ دستوریِ ضمیرِ معلوم شده را ذکر کنید.گنهم محو کن بیامرزم / کز گرانی چو کوه البرزم

عبارتی بنویسید که با بیت  زیر تناسب معنایی دارد؟«آدم در نقشه‌اش نبود و بهتر که نبود. در پیچ و تاب عرفانی اسلیمی، آدم چه کاره بود؟!»

نوع جناس و نوع سجع را در جمله‌های زیر مشخص کنید.الف) بارانِ رحمتِ بی حسابش همه را رسیده و خوانِ نعمتِ بی دریغش همه جا کشیده.ب) به یکی لطیفه گفتی ببرم هزار دل را / نه چنان لطیف باشد که دلی نگاه داری

عبارت «عالیه خانم را با سیمین فرستادم که از خانه ما به دکتر  تلفن کنند. من و کلفت خانه کمک کردیم و تن او را - که عجیب سبک بود – از زیر کرسی درآوردیم و رو به قبله خواباندیم.» از کدام نویسنده و درباره کیست؟

نویسندگان آثار مقابل را بنویسید؟خط خونا اتاق آبی:

حس آمیزی را در بیت زیر توضیح دهید.از صدای سخن عشق ندیدم خوش‌تر / یادگاری که در این گنبد دوّار بماند

معنی ابیات و عبارات زیر را به نثر ساده و روان بنویسید.معلّم مُشوّش بود

بیتی بنوسید که در هر ان نوع «واو عطف» و «واو پیوند» یافت می‌شود؟

نوعِ وابسته‌های پیشین و پسین مشخّص شده را بنویسید.«چهارمین نمایشگاهِ بزرگِ لوازم خانگی»

معنی ابیات و عبارات زیر را به نثر ساده و روان بنویسید.و در آن دستی نازک داشت

و در آن دستی نازک داشت به معنی...............است

معلّم مُشوّش بود به معنی ................است

 در بیت های زیر نوع واو ..............وجود دارد نوروز شد و جهان برآورد نفس   /   حاصل ز بهار عمر ما را غم و بس

«والصافات صفا»به معنی............است

معادل درست توضیح زیر را بنوسیدطرّاحی چیزی به کمک گَرده یا خاکۀ زنگ یا زغال ................

در بیت دل و دینم شد و دلبر به ملامت برخاست / گفت با ما منشین کز تو سلامت برخاست واو...........وجود دارد

در پیچ و تاب اسلیمی، آدم چه کاره بود؟ به معنی.............است

صورت از او چیزی می‌طلبید؛ تمامت خود می‌خواست.به معنی..............است

نویسنده کتاب اسرار التّوحید ………..است

نویسنده کتاب اتاق آبی...........است