نمونه سوالات فصل 14 فارسی دهم همراه با جواب تشریحی

با توجه به ابیات خوش‌آواز - سبز - سخنگو - ماهر توصیف دقیق طوطی است

با توجه به ابیات خوش‌آواز - سبز - سخنگو - ماهر توصیف دقیق طوطی است

دانه معنی بگیرد مرد عقل  /  ننگرد پیمانه را گر گشت نقل با بیت «کار پاکان را قیاس از خود مگیر  /  گر چه باشد در نبشتن شیر و شیر» متناسب است

دانه معنی بگیرد مرد عقل  /  ننگرد پیمانه را گر گشت نقل با بیت «کار پاکان را قیاس از خود مگیر  /  گر چه باشد در نبشتن شیر و شیر» متناسب است

عبارت «چندان که او نفرین می‌کرد، عیسی تحسین می‌نمود.» با هر که بستاید تو را دشنام ده  /  سود و سرمایه به مفلس وام ده تناسب معنایی ندارد؟

عبارت «چندان که او نفرین می‌کرد، عیسی تحسین می‌نمود.» با هر که بستاید تو را دشنام ده  /  سود و سرمایه به مفلس وام ده تناسب معنایی ندارد؟

عبارت «عزیزی گفت: ای روح الله، چرا زبون این ناکس شده‌ای و هر چند او قهر می‌کند، تو لطف می‌فرمایی و با آن که او جور و جفا پیش می‌برد، تو مهر و وفا بیش می‌نمایی؟» با لطف کن آن که را به تو قهر است  /  قهر زهر است و لطف پازهر است قرابت معنایی دارد؟

عبارت «عزیزی گفت: ای روح الله، چرا زبون این ناکس شده‌ای و هر چند او قهر می‌کند، تو لطف می‌فرمایی و با آن که او جور و جفا پیش می‌برد، تو مهر و وفا بیش می‌نمایی؟» با لطف کن آن که را به تو قهر است  /  قهر زهر است و لطف پازهر است قرابت معنایی دارد؟

بیت گلاب است گویی به جویش روان  /  همی شاد گردد ز بویش روان سروده «فردوسی» است

بیت گلاب است گویی به جویش روان  /  همی شاد گردد ز بویش روان سروده «فردوسی» است

مفهوم گر به صورت آدمی انسان بُدی  ...  احمد و بوجهل خود یکسان بُدی با مفهوم اصلی داستان طوطی و بقال از مثنوی معنوی مولانا، تناسب معنایی بیش‌تری دارد

مفهوم گر به صورت آدمی انسان بُدی  ...  احمد و بوجهل خود یکسان بُدی با مفهوم اصلی داستان طوطی و بقال از مثنوی معنوی مولانا، تناسب معنایی بیش‌تری دارد

مکن هم‌نشینی به هر بدسرشت  ...  که دزدد از او طبع تو خوی زشت با بیت «چون بسی ابلیس آدم‌روی هست  ...  پس به هر دستی نشاید داد دست» تناسب معنایی بیش‌تری دارد

مکن هم‌نشینی به هر بدسرشت  ...  که دزدد از او طبع تو خوی زشت با بیت «چون بسی ابلیس آدم‌روی هست  ...  پس به هر دستی نشاید داد دست» تناسب معنایی بیش‌تری دارد

بیت یادگاری که از تو حاصل ماست  ...  نقش مهر تو هست و بر دل ماست با بیت زیر تناسب معنایی دارند،

«دست من بشکسته بودی آن زمان  ...  چو زدم من بر سر آن خوش زبان»

بیت یادگاری که از تو حاصل ماست  ...  نقش مهر تو هست و بر دل ماست با بیت زیر تناسب معنایی دارند،

«دست من بشکسته بودی آن زمان  ...  چو زدم من بر سر آن خوش زبان»

منطقاً بيت جوان اگر چه قوی‌يال و پيلتن باشد / به جنگ دشمنش از هول بگسلد پيوند از دفتر اوّل مثنوی معنوی نيست؟

منطقاً بيت جوان اگر چه قوی‌يال و پيلتن باشد / به جنگ دشمنش از هول بگسلد پيوند از دفتر اوّل مثنوی معنوی نيست؟

«كنايه» در بيت دهر سپيد دست سيه كاسه‌ای است صعب / منگر به خوش زبانی اين ترش ميزبان بيش‌تر يافت می‌شود؟

«كنايه» در بيت دهر سپيد دست سيه كاسه‌ای است صعب / منگر به خوش زبانی اين ترش ميزبان بيش‌تر يافت می‌شود؟

بيت گر راز مرا ندانی انكار مكن / تقليد كن آن قدر كه تحقيق شود با ديگر ابيات هم مفهوم نيست

بيت گر راز مرا ندانی انكار مكن / تقليد كن آن قدر كه تحقيق شود با ديگر ابيات هم مفهوم نيست

بيت چون سعادت بدو سپرد سرير / آهنش نقره شد پلاس حرير با بيت زير قرابت معنايی دارد

«دولت آن جا كه راهبر گردد / خار خرما و خاره زر گردد»

بيت چون سعادت بدو سپرد سرير / آهنش نقره شد پلاس حرير با بيت زير قرابت معنايی دارد

«دولت آن جا كه راهبر گردد / خار خرما و خاره زر گردد»

بيت چون سعادت بدو سپرد سرير / آهنش نقره شد پلاس حرير با بيت زير قرابت معنايی دارد

«دولت آن جا كه راهبر گردد / خار خرما و خاره زر گردد»

بيت من نه آنم كه تراوش كند از من گله‌ای/ می‌دهد خون جگر رنگ به بيرون، چه كنم با عبارت «كلُ اناءٍ يترشّحٌ بما فیه» نزديكی معنايی بيش‌تری دارد

بيت من نه آنم كه تراوش كند از من گله‌ای/ می‌دهد خون جگر رنگ به بيرون، چه كنم با عبارت «كلُ اناءٍ يترشّحٌ بما فیه» نزديكی معنايی بيش‌تری دارد

در سفاهت و نادان = ترادف روابط معنایی بین واژه‌ها درست ذکر نشده است

در سفاهت و نادان = ترادف روابط معنایی بین واژه‌ها درست ذکر نشده است

در جمله عالم زین سبب گمراه شد  /  کم کسی ز ابدال حق، آگاه شد (صفت) نقش واژه مشخص شده درست است

در جمله عالم زین سبب گمراه شد  /  کم کسی ز ابدال حق، آگاه شد (صفت) نقش واژه مشخص شده درست است

در در دکان بودی نگهبان دکان  /  نکته گفتی با همه سوداگران واژه‌ای دارای تحول معنایی یافت می‌شود

در در دکان بودی نگهبان دکان  /  نکته گفتی با همه سوداگران واژه‌ای دارای تحول معنایی یافت می‌شود

بیت روزک چندی سخن کوتاه کرد  /  مرد بقال از ندامت آه کرد شیوه بلاغی ندارد

بیت روزک چندی سخن کوتاه کرد  /  مرد بقال از ندامت آه کرد شیوه بلاغی ندارد

با توجه به بیت «جولقی‌ای سر برهنه می‌گذشت  /  با سر بی مو چو پشت طاس و طشت» طشت هسته گروه نیست؟

در بیت «دست من بشکسته بودی آن زمان  /  چون زدم من بر سر آن خوش زبان» به ترتیب، دو، دو وابسته پیشین و پسین به کار رفته است؟

در بیت «دست من بشکسته بودی آن زمان  /  چون زدم من بر سر آن خوش زبان» به ترتیب، دو، دو وابسته پیشین و پسین به کار رفته است؟

آرایه‌های بیت «ریش بر می‌کند و می‌گفت: ای دریغ  /  کافتاب نعمتم شد زیر میغ» کنایه - تشبیه - استعاره - مراعات‌نظیر است؟

آرایه‌های بیت «ریش بر می‌کند و می‌گفت: ای دریغ  /  کافتاب نعمتم شد زیر میغ» کنایه - تشبیه - استعاره - مراعات‌نظیر است؟

مفهوم بیت «چه نسبت با جواهر، ریسمان را  /  چه خویشی، ریسمان و آسمان را» با بیت از قیاسش خنده آمد خلق را  /  کاو چو خود پنداشت صاحب دلق را قرابت بیشتری دارد

مفهوم بیت «چه نسبت با جواهر، ریسمان را  /  چه خویشی، ریسمان و آسمان را» با بیت از قیاسش خنده آمد خلق را  /  کاو چو خود پنداشت صاحب دلق را قرابت بیشتری دارد

بیت معرفت زین جا تفاوت یافته است  /  این یکی محراب و آن بت یافته است. مفهوم بیت «صد هزاران این چنین اشباه بین  /  فرقشان هفتاد ساله راه بین» را تکمیل می‌کند

بیت معرفت زین جا تفاوت یافته است  /  این یکی محراب و آن بت یافته است. مفهوم بیت «صد هزاران این چنین اشباه بین  /  فرقشان هفتاد ساله راه بین» را تکمیل می‌کند

با توجه به معنای مقابل هر واژه، املای دو واژه نادرست است؟

(تقریظ: ستودن)، (فراغ: دوری)، (لئیمی: پستی)، (ملتفت:‌متوجه)، (عمارت: فرمانروایی)، (سفاهت:‌ بی خردی)، (طاس: کاسه مسی)، (خذلان: بی‌بهرگی از یاری)

با توجه به معنای مقابل هر واژه، املای دو واژه نادرست است؟

(تقریظ: ستودن)، (فراغ: دوری)، (لئیمی: پستی)، (ملتفت:‌متوجه)، (عمارت: فرمانروایی)، (سفاهت:‌ بی خردی)، (طاس: کاسه مسی)، (خذلان: بی‌بهرگی از یاری)

در بیت وانگردد از ره آن تیر ای پسر  ...  بند باید کرد سیلی را ز سر از تمثیل و مثال برای بیان و فهم مطلب استفاده شده است

در بیت وانگردد از ره آن تیر ای پسر  ...  بند باید کرد سیلی را ز سر از تمثیل و مثال برای بیان و فهم مطلب استفاده شده است

در وفا را زاد مادر چون مرا زاد  ...  جفا را زاد مادر چون تو را زاد آرایهٔ «جناس تام / همسان» به کار نرفته است

در وفا را زاد مادر چون مرا زاد  ...  جفا را زاد مادر چون تو را زاد آرایهٔ «جناس تام / همسان» به کار نرفته است

در بيت بر روی چون مه ار چه بتابی كمند زلف / باری به هيچ روی ز من روی بر متاب جناس همسان ديده می‌شود؟

در بيت بر روی چون مه ار چه بتابی كمند زلف / باری به هيچ روی ز من روی بر متاب جناس همسان ديده می‌شود؟

رایه‌های «جناس همسان ـ تشبیه ـ مجاز ـ ایهام» به ترتیب در مگر می‌نبینی که دد را و دام  ...  نینداخت جز حرص خوردن به دام آمده است؟

رایه‌های «جناس همسان ـ تشبیه ـ مجاز ـ ایهام» به ترتیب در مگر می‌نبینی که دد را و دام  ...  نینداخت جز حرص خوردن به دام آمده است؟

معنی دوواژه در کمانک مقابل آن نادرست است

اهریمن (شیطان) - اشباه (همانندان) - سره (ناب) - سرگین (فضله چهارپایان) - گون (نوع) - ابدال (مردان کامل) - دلق (لباس مرقع درویشان) - دریغ (افسوس) - میغ (ابر سفید) - نطق (سخنگو

در درویش، تاسف، نغمه، کوبیدن به ترتیب معنی کلمه‌های «جولقی، ندامت، نوا، ضرب» دیده می‌شود

در درویش، تاسف، نغمه، کوبیدن به ترتیب معنی کلمه‌های «جولقی، ندامت، نوا، ضرب» دیده می‌شود

همه آرایه ها به جز آرایه ................. در بیت زیر به کار رفته است.«من بنده ام و تو شاه، من ابر سیه تو ماه *** من آه زنم تو راه، من ناله کنم تو خواب»

در گروه کلمات زیر چند غلط املایی وجود دارد؟«حیات جاودانه، حُسن خداداد، انسان لعیم، نغزِ عهد، سیرت پسندیده، اصرار مملکت، قریحه‌ی شاعرانه، معاصی نابخشودنی»

جناس در کدام گزینه متفاوت است؟

چند تا از واژه های زیر نادرست معنا شده است؟«لگام: دهنه ی اسب ـ زبون: خوار ـ تمایز: فرق گذاشتن ـ دوده: اوان ـ غایی: نهایی ـ فتراک: ترکبند ـ حاذق: ماهر ـ بهرام: زحل ـ مندرس: کهنه ـ باری: خلاصه»

واژه‌های مشخص‌شده در همهٔ گزینه‌ها نقش مفعولی دارند، به جز ............ .

کدام گزینه با بقیه متفاوت است؟

همه آرایه‌های کدام گزینه در بیت زیر به کار رفته است؟گه به دهان، برزده کف بر دهن / گاه چو تیری که رود بر هدف

جناس تام در بیت زیر را مشخص کنید؟گلاب است گویی به جویش روان / همی شاد گردد به بویش روان

با توجه به درس طوطی و بقال کدام گزینه معنای درستی برای عبارت «نکته گفتی با همه سوداگران» است؟

معنی واژه‌های «مُولع، دمان، سودا، خُنُک» به ترتیب در کدام گزینه آمده است؟

بیت «هدیه‌ها می داد هر درویش را  /  تا بیابد نطق مرغ خویش را» با کدام گزینه ارتباط معنایی بیشتری دارد؟

در كدام بيت جناس همسان ديده می‌شود؟

بیت «هدیه‌ها می داد هر درویش را  /  تا بیابد نطق مرغ خویش را» با کدام گزینه ارتباط معنایی بیشتری دارد

کدام بیت به «غلط بودن مقایسه‌های نابجا و نادرست» اشاره ندارد؟

در کدام گزینه آرایهٔ «جناس تام / همسان» به کار نرفته است؟

آرایه‌های بیت «ریش بر می‌کند و می‌گفت: ای دریغ  /  کافتاب نعمتم شد زیر میغ» در کدام گزینه آمده است؟

با توجه به بیت، کدام واژة مشخّص شده در (کمانک) نادرست معنا شده است؟

در کدام گزینه به ترتیب معنی کلمه‌های «جولقی، ندامت، نوا، ضرب» دیده می‌شود؟

در کدام بیت ردیف وجود ندارد؟

ابیات کدام گزینه با بیت زیر متناسب نیست؟«صد هزاران این چنین اشباه بین  ...  فرقشان هفتاد ساله راه بین»

معنی واژه مشخص شده را بنویسید جمله عالم زین سبب گمراه گشت / کم کسی ز ابدال حق آگاه گشت.

معنی ابیات و عبارات زیر را به نثر ساده و روان بنویسید.کآفتاب نعمتم شد زیر میغ

معنی واژه‌های «مُولع، دمان، سودا، خُنُک» به ترتیب بنوسید؟

جولقی در بیت زیر به چه معناست؟«جولقی­ ای سر برهنه می­‌گذشت / با سر بی‌مو چو پشت طاس و طشت»

کدام آرایه ادبی در بیت «مرا مادرم نام، مرگ تو کرد *** زمانه مرا پتک ترگ تو کرد» وجود ندارد؟

بیتی بنویسید که در ان آرایه‌ی «جناس تام» وجود ندارد؟

آرایهٔ درست را در هر مورد انتخاب کنید:از سوی خانه بیامد خواجه‌اش / بر دکان بنشست فارغ خواجه‌وش (استعاره – تشبیه)

هریک از آثار زیر نوشته یا سرودهٔ کیست؟ اخلاق محسنی

در بیت زیر کدام ارایه بیشتر یافت میشوددهر سپيد دست سيه كاسه‌ای است صعب / منگر به خوش زبانی اين ترش ميزبان

در بیت زیر کدام آرایه مشخص استبر روی چون مه ار چه بتابی كمند زلف / باری به هيچ روی ز من روی بر متاب

معنی ابیات و عبارات زیر را به نثر روان بنویسید:آن شخص مسلّم نداشت و آغازِ عربده نهاد.

نوع جناس را در ابیات زیر مشخص کنید.الف) کار پاکان را قیاس از خود مگیر / گر چه مانّد در نبشتن شیر و شیرب) چون بسی ابلیس آدم‌روی هست / پس به هر دستی نشاید داد دست

بیت زیر سروده کیست؟گلاب است گویی به جویش روان  /  همی شاد گردد ز بویش روان

نقش دستوری کلمه‌ی "درویش" چیست؟ «هدیه‌ها می‌داد هر درویش را»

دربارهٔ تحول معنایی واژهٔ «سوداگران» توضیح دهید.

مؤثرّترین شیوه‌ای که مولوی در «مثنوی معنوی» از آن بهره می‌گیرد تا مفاهیم ذهنی خود را آسان‌تر به خواننده انتقال دهد چیست؟

نقش کلمه‌ی جمله در بیت زیر چیستجمله عالم زین سبب گمراه شد  /  کم کسی ز ابدال حق، آگاه شد

معنی واژه‌های «مُولع، دمان، سودا، خُنُک» را بنوسید

 معنی کلمه «کل»چیست؟

«اخلاق محسنی» اثر کیست؟

مؤثر ترین شیوه ای که مولوی در (مثنوی و معنوی)از آن بهره می‌گیرد.............است.

تمثیل به معنی.............است.

قالب شعر طوطی و بقال......‌‌‌........است

وزن شعر طوطی و بقال .................است.

در شعر طوطی نماد......................است.

نکته گفتن به معنی ..............است.

گریخت،بریخت جناس.............است.

در شعردید پر روغن دکان و جامه چرب / بر سرش زد، گشت طوطی کل ز ضرب (کل)ارایه................است.

سخن کوتاه کردن کنایه از.................است.

افتاب نعمت اضافه.............است.