نمونه سوالات فصل 14 اقتصاد همراه با جواب تشریحی

زیرا اجناس و کالاها در طول زمان به دلیل وجود تورم گرانتر می‌شوند.

مردم برای گریز از تورم و عبور از آن، پول هایشان را زیر فرش یا بالش پس انداز نمی کنند! آنها وقتی تصمیم به پس انداز میگیرند، گزینه های مختلفی پیش رو دارند و باید آنها را با یکدیگر مقایسه کنند.

مردم برای موفقیت در پس انداز، باید اهدافشان را تعیین کنند تا بتوانند چیزهایی را که بیشتر نیاز دارند، در اولویت قرار دهند. کسانی که به اهداف خود پایبند میمانند، هم به آنچه خواسته اند میرسند و هم احساس موفقیت دارند.

بعضی از اهداف به سرعت قابل دستیابی اند؛ ولی بعضی از اهداف زمان طولانی تری نیاز دارند. معمولا اهداف پس انداز را در دوره های کوتاه  مدت، میان مدت و بلند مدت تعیین می کنند. اهدافی مانند پس انداز برای خریدن هدیۀ روز مادر هدفی کوتاه مدت است؛ زیرا با پس انداز چند ماهه حاصل می شود. اما اهدافی مانند خرید دوچرخه میان مدت است و گاهی به پس انداز بیش از یک سال نیازمند است.

• زمان لازم برای رسیدن به اهداف کوتاه  مدت کمتر از ٢ ماه است.
• زمان لازم برای رسیدن به اهداف میان  مدت از ٢ ماه تا ٣ سال است.
• زمان لازم برای رسیدن به اهداف بلند مدت، سه سال و یا بیشتر است.
• وقتی که برای یک هدف پس انداز میکنید، بهترین گزینه بعدی که از دست می دهید یادآور مفهوم هزینه فرصت است.
• پس انداز کردن برای آینده به معنی از دست دادن فرصت خرج کردن در زمان حال است.

پس انداز کردن برای آینده به معنی از دست دادن فرصت خرج کردن در زمان حال است؛ یعنی برای رسیدن به اهداف آینده، باید از بعضی خریدهایتان در زمان حال صرف نظر کنید. آن چیزهایی که شما رها می کنید و از آنها صرف نظر می کنید، هزینۀ فرصت این انتخاب شماست.

پس از تعیین هدف پس انداز، نوبت به برنامه ریزی برای رسیدن به آن می شود. با توجه به زمانی که برای رسیدن به هدف تعیین شده و مقدار ممکن پس انداز می توان دربارۀ میزان پس انداز در هر دوره تصمیم گیری کرد.

سپرده گذاری در بانک- خرید سهام- اوراق مشارکت- خرید طلا.

پس اندازها، سپرده  گذاری در بانک است. بانک ها دو نوع حساب سرمایه گذاری دارند که اندکی با هم متفاوت است. حساب های سپردۀ سرمایه گذاری کوتاه مدت و سپردۀ سرمایه گذاری بلند مدت. بانک ها با مبالغی که در هر دو نوع حساب سپرده جمع می شود، در طرح های سودآور اقتصادی از طرف سپرده گذاران شرکت می کنند و سهم آنها از سود را به اصل سپردهشان می افزایند.

تفاوت حساب های سرمایه گذاری کوتاه مدت و بلند مدت در میزان سود پرداختی به آنها و برخی شرایط دیگر است.

در سپرده های سرمایه گذاری کوتاه مدت واریز به حساب و برداشت از آن آزاد است و بانک در هر ماه به مانده موجودی حساب سود پرداخت می کند. اما در سپرده های سرمایه گذاری بلند مدت امکان برداشت از حساب تا پایان دوره سرمایه گذاری (یکساله یا بیشتر) وجود ندارد و درصورت برداشت از حساب مقداری از سودی که بانک در ابتدا تعهد کرده است، می کاهد و به نوعی مشتری را جریمه میکند.

برخی بانک ها به سپرده های پس انداز سودی نمی دهند؛ بلکه به ازای  مدت زمان سپرده گذاری، برای مشتری امتیاز دریافت وام درنظر می گیرند. به طوریکه مقدار وام و دورۀ بازپرداخت آن تابع مقدار سپرده و  مدت زمان سپرده گذاری است؛ به این بانک ها، بانک های قرض الحسنه گفته می شود.

خرید سهام نوعی شریک شدن در مالکیت یک شرکت است. برخی چیزها به تنهایی متعلق به ماست، مانند کفش و لوازم ورزشی، کیف و نوشت افزارهای ما که همگی متعلق به ماست و فقط خودمان در مورد آنها تصمیم می گیریم و البته ممکن است آنها را برای استفاده در اختیار دیگران قرار دهیم. برخی دیگر نیز به صورت مشترک متعلق به ما و دیگران است، مثال ممکن است در یک وسیله ورزشی مثل فوتبال دستی یا میز پینگ پونگ با دیگر اعضای خانواده شریک باشیم.

با خرید سهام در داشتن یک شرکت با دیگران شریک می شویم. در این صورت سود شرکت به نسبت سهم مان به ما تعلق می گیرد و البته اگر شرکت متحمل ضرر هم بشود، در آن شریکیم.

درواقع در بازار سرمایه فعالیت می کنیم.در بازار سرمایه، تولید کننده مستقیما سرمایه مورد نیاز خود را از مردم تهیه می کند. در واقع دسترسی به سرمایه راحت تر و کم هزینه تر است و همین امر سرمایه گذاری را آسان تر می کند.

در صورتی که شرکت ها دارای مدیران لایق و توانمند باشند و مردم به عملکرد آنها اطمینان پیدا کنند، سرمایه های اندک خود را که به تنهایی نمی توانند کاری انجام دهند در اختیار آنها قرار می دهند؛ به این ترتیب هم مشکل کمبود سرمایه شرکت حل می شود و هم درآمد دیگری به مردم اضافه می شود و سطح تولید در کشور افزایش می یابد.

معمولا در خرید و فروش فرایندی دارد که اجازه نمی دهد با پس اندازهای اندک وارد آن شویم و در کوتاه مدت بلافاصله بتوانیم آن را بفروشیم. ولی میتوان پس اندازهای بزرگتر را برای میان مدت یا بلند مدت وارد این نوع سرمایه گذاری کرد. سود سرمایه گذاری در سهام معمولا از سپرده گذاری بلند مدت در بانک هم بیشتر است؛ اما قطعی نیست.

سهام دو نوع قیمت دارد. قیمت اولیه قیمت ثانویه.

قیمت اولیه که شرکت برای بار اول می فروشد، قیمت اسمی می گویند و قیمت ثانویه قیمت بازاری است که صاحب سهام در تالار بورس اوارق بهادار در معرض فروش قرار می دهد. قیمت اولیه در روی هر ورقه سهم توسط شرکت پذیرهنویسی مشخص می شود؛ اما قیمت بازاری آن به سود دهی آن شرکت بستگی دارد. اگر سود شرکتی دائما افزایش یابد متقاضی و خریدار آن نوع سهام زیاد می شود و در نتیجه قیمت ثانویه دائما افزایش می یابد.

به عنوان مثال اگر شما سهامی به قیمت 500 تومان بخرید و ببینید که دائما در آخر هر شش ماه، به نرخ سود آن اضافه می شود، حاضرید آن را با همان قیمتی که خریدید بفروشید؟ به علاوه درنظر داشته باشید، دیگران نیز که متوجه بازده زیاد این شرک سهامی شده اند، به خرید سهام آن روی می اورند و بنابراین تقاضا برای سهام این شرکت زیاد می شود و قیمت آن باال می رود.

فرض کنید دولت یا یکی از های رسمی و قانونی کشور قصد دارد یک فعالیت اقتصادی مشخص راه اندازی کند یا برای توسعه یک فعالیت اقتصادی مشخصی که تاکنون وجود داشته است، تأمین مالی کند. دراینصورت یکی از راه های تأمین مالی، انتشار اوراقی است که به آن اوراق مشارکت می گویند.

فرض کنید دولت یا یکی از سازمان های رسمی و قانونی کشور قصد دارد یک فعالیت اقتصادی مشخص راه اندازی کند یا برای توسعه یک فعالیت اقتصادی مشخصی که تاکنون وجود داشته است، تأمین مالی کند. دراینصورت یکی از راه های تأمین مالی، انتشار اوراقی است که به آن اوراق مشارکت می گویند.

دولت یا سازمان موردنظر، اوراق مشارکتی را متناسب با میزان سرمایه گذاری شما به شما ارائه می دهد. علاوه بر آنکه به این اوراق مالی، برحسب فعالیت اقتصادی مرتبط، سودی تعلق می گیرد، قابل خرید و فروش نیز هستند.

وقتی کسی سهام می خرد، دیگر نمی تواند هر وقت که خواست از مدیر کارخانه بخواهد که سرمایۀ او را پس دهد. چون آن مقدار اندک پول او به بخشی از ابزارآلات کارخانه تبدیل شده و سرمایۀ او قابل پس دادن نیست. اما هر وقت بخواهد به شراکت خود ادامه ندهد، میتواند برگه های سهام خود را به دیگری بفروشد و به پول مورد نیاز خود برسد. وقتی که اوراق مشارکت میخریم، پس از انقضای  مدت سررسید آن، علاوه بر اصل پول (سرمایه)، سود آن را هم می گیریم.

برخی افراد برای حفظ ارزش پول خود آن را به دارایی هایی که معمولا ارزش خود را در تورم حفظ می کنند، مانند طلا، تبدیل می کنند.

خرید طلا برخالف خرید سهام به پول خیلی زیادی نیاز ندارد و البته هر زمان هم قابل فروش است. خرید طلا برخالف سهامداری با دریافت سود سالیانه منظم همراه نیست و تنها از محل تفاوت قیمت خرید و فروش می تواند برای خریدارش سود داشته باشد. یعنی اگر قیمت طلا در طول زمان ثابت باشد و قیمت خرید با قیمت فروش یکی باشد در عمل چیزی عاید خریدارش نمی شود. درحالیکه سهامداری حتی اگر قیمت ورقه سهام هم تغییر نکند با دریافت سود شرکت در هر سال همراه است و از این محل دارندگان اوراق سهام نفع می برند.

مشکل دیگر خرید طلا، برای اقتصاد کشور است. در اینصورت پول هایی که میتوانست صرف سرمایه گذاری های مولد در اقتصاد شود، در چیزی مثل طلا منجمد می شود. سرمایه گذاری های مولد سرمایه گذاری هایی اند که به ظرفیت تولیدی کشور با ایجاد کارخانه جات و شرکت های جدید یا توسعۀ ظرفیت آنها کمک می کنند.

در بسیاری از کشورهای جهان، نظام های بیمه به منظور جبران پیامدهای ناشی از حوادث و وقایع پیشبینی نشده به وجود آمده اند.

نظام های بیمه درکشورهای مختلف اغلب به نظام بیمه های اجتماعی، نظام بیمه تعاونی و نظام بیمه بازرگانی تقسیم بندی می شوند و معمولا این سه نظام در کنار یکدیگر به ارتقای رفاه افراد و جامعه، حمایت از کسب و کارها در برابر حوادث غیرمترقبه و وضعیت های ناخوشایند و تثبیت نظام اقتصادی کمک می کنند.

بیمه قراردادی است بین دو شخص که براساس آن یک طرف تحت عنوان بیمه گذار یا بیمه شده به طرف دیگر که بیمه گر (شرکت بیمه) نامیده می شود، حق بیمه پرداخت می کند و به ازای حق بیمۀ پرداخت شده، بیمه گر باید در صورت وقوع خطری که در قرارداد بیمه نوشته شده، خسارت بیمه گذار یا بیمه شده را پرداخت کند. بیمه نگرانی ناشی از خطر وقوع حادثه را از زندگی مردم و فعالیت های اقتصادی دور می کند و به بیمه گذاران آرامش خاطر می دهد.

خطرپذیری عبارت است از شانس وقوع یک خطر یا یک حادثۀ بد. خطر یا حادثه بد، به وضعیتی گفته می شود که شرایط ایجاد خسارت به اشخاص یا اموال را فراهم میاورد، مانند وقوع زلزله، سیل یا آتش سوزی، بیکار شدن و یا فوت سرپرست خانوار.

بیمه روشی است برای انتقال خطرپذیری که در آن بیمه گذار یا بیمه شده، نگرانی ناشی از احتمال وقوع یک زیان بزرگ را با پرداخت حق بیمه معامله می کند. بیمه گر (شرکت بیمه) نیز با گردآوری حق بیمه ها، امکان جبران زیان هر بیمه گذار یا بیمه شده را فراهم می نماید.

قیمت اولیه

قیمت اسمی

قیمت ثانویه 

پذیره‌نویسی 

مشارکت

انتشار اوراقی 

سهام

تورم

کوتاه مدت 

آینده 

 زیرا اجناس و کالاها در طول زمان به دلیل وجود تورم گران‌تر می‌شوند.

مردم برای گریز از تورم و عبور از آن، پول‌هایشان را زیر فرش یا بالش پس‌انداز نمی‌کنند! آن‌ها وقتی تصمیم به پس‌انداز می‌گیرند، گزینه‌های مختلفی پیش‌رو دارند و باید آن‌ها را با یکدیگر مقایسه کنند.

 مردم برای موفقیت در پس‌انداز، باید اهدافشان را تعیین کنند تا بتوانند چیزهایی را که بیشتر نیاز دارند، در اولویت قرار دهند. کسانی که به اهداف خود پایبند می‌مانند، هم به آنچه خواسته‌اند می‌رسند و هم احساس موفقیت دارند‌.

پس از تعیین هدف پس‌انداز، نوبت به برنامه‌ریزی برای رسیدن به آن می‌شود. با توجه به زمانی که برای رسیدن به هدف تعیین شده و مقدار ممکن پس‌انداز می‌توان درباره میزان پس‌انداز در هر دوره تصمیم‌گیری کرد.

۱- سپرده‌گذاری در بانک

۲- خرید سهام

۳- اوراق مشارکت

۴- خرید طلا.

 تفاوت حساب‌های سرمایه‌گذاری کوتاه‌مدت و بلندمدت در میزان سود پرداختی به آن‌ها و برخی شرایط دیگر است.

 بیمه روشی است برای انتقال خطرپذیری که در آن بیمه‌گذار یا بیمه شده، نگرانی ناشی از احتمال وقوع یک زیان بزرگ را با پرداخت حق بیمه معامله می‌کند. بیمه‌گر (شرکت بیمه) نیز با گردآوری حق بیمه‌ها، امکان جبران زیان هر بیمه‌گذار یا بیمه شده را فراهم می‌نماید.

 خطرپذیری عبارت است از شانس وقوع یک خطر یا یک حادثه بد. خطر یا حادثه بد، به وضعیتی گفته می‌شود که شرایط ایجاد خسارت به اشخاص یا اموال را فراهم می‌آورد، مانند وقوع زلزله، سیل یا آتش‌سوزی، بیکار شدن و یا فوت سرپرست خانوار.

 بیمه قراردادی است بین دو شخص که بر اساس آن یک طرف تحت عنوان بیمه‌گذار یا بیمه شده به طرف دیگر که بیمه‌گر (شرکت بیمه) نامیده می‌شود، حق بیمه پرداخت می‌کند و به ازای حق بیمه پرداخت شده، بیمه‌گر باید در صورت وقوع خطری که در قرارداد بیمه نوشته شده، خسارت بیمه‌گذار یا بیمه شده را پرداخت کند. بیمه نگرانی ناشی از خطر وقوع حادثه را از زندگی مردم و فعالیت‌های اقتصادی دور می‌کند و به بیمه‌ گذاران آرامش خاطر می‌دهد.

 نظام‌های بیمه در کشورهای مختلف اغلب به نظام بیمه‌های اجتماعی، نظام بیمه تعاونی و نظام بیمه بازرگانی تقسیم‌بندی می‌شوند و معمولاً این سه نظام در کنار یکدیگر به ارتقای رفاه افراد و جامعه، حمایت از کسب و کارها در برابر حوادث غیرمترقبه و وضعیت‌های ناخوشایند و تثبیت نظام اقتصادی کمک می‌کنند.

در بسیاری از کشورهای جهان، نظام‌های بیمه به منظور جبران پیامدهای ناشی از حوادث و وقایع پیش‌بینی نشده به وجود آمده‌اند.

مشکل دیگر خرید طلا، برای اقتصاد کشور است. در این صورت پول‌هایی که می‌توانست صرف سرمایه‌گذاری‌های مولد در اقتصاد شود، در چیزی مثل طلا منجمد می‌شود. سرمایه‌گذاری‌های مولد سرمایه‌گذاری‌هایی‌اند که به ظرفیت تولیدی کشور با ایجاد کارخانجات و شرکت‌های جدید یا توسعه ظرفیت آن‌ها کمک می‌کنند.

برخی افراد برای حفظ ارزش پول خود آن را به دارایی‌هایی که معمولاً ارزش خود را در تورم حفظ می‌کنند، مانند طلا، تبدیل می‌کنند.

شما می‌توانید سرمایه پولی خود را به دولت یا آن سازمان بدهید تا در فعالیت آن‌ها مشارکت کنید. در مقابل، دولت یا سازمان موردنظر، اوراق مشارکتی را متناسب با میزان سرمایه‌گذاری شما به شما ارائه می‌دهد. علاوه برآنکه به این اوراق‌مالی، بر حسب فعالیت اقتصادی مرتبط، سودی تعلق می‌گیرد، قابل خرید و فروش نیز هستند.

 فرض کنید دولت یا یکی از سازمان‌های رسمی و قانونی کشور قصد دارد یک فعالیت اقتصادی مشخص راه‌اندازی کند یا برای توسعه یک فعالیت اقتصادی مشخصی که تاکنون وجود داشته است، تامین مالی کند. در این صورت یکی از راه‌های تامین مالی، انتشار اوراقی است که به آن اوراق مشارکت می‌گویند.

 فرض کنید دولت یا یکی از سازمان‌های رسمی و قانونی کشور قصد دارد یک فعالیت اقتصادی مشخص راه‌اندازی کند یا برای توسعه یک فعالیت اقتصادی مشخصی که تاکنون وجود داشته است، تامین مالی کند. در این صورت یکی از راه‌های تامین مالی، انتشار اوراقی است که به آن اوراق مشارکت می‌گویند.

 سهام دو نوع قیمت دارد. قیمت اولیه و ثانویه.

 در واقع در بازار سرمایه فعالیت می‌کنیم. در بازار سرمایه، تولیدکننده مستقیماً سرمایۀ مورد نیاز خود را از مردم تهیه می‌کند. در واقع دسترسی به سرمایه راحت‌تر و کم هزینه‌تر است و همین امر سرمایه‌گذاری را آسان‌تر می‌کند.

 به قیمت اولیه که شرکت برای بار اول می‌فروشد، قیمت اسمی می‌گویند و قیمت ثانویه قیمت بازاری است که صاحب سهام در تالار بورس اوارق بهادار در معرض فروش قرار می‌دهد. قیمت اولیه در روی هر ورقه سهم توسط شرکت پذیره‌نویسی مشخص می‌شود؛ اما قیمت بازاری آن به سوددهی آن شرکت بستگی دارد. اگر سود شرکتی دائما افزایش یابد متقاضی و خریدار آن نوع سهام زیاد می‌شود و در نتیجه قیمت ثانویه دائما افزایش می‌یابد.