گام به گام بخوانیم و پاسخ دهیم صفحه 105 درس 12 جامعه شناسی (1) (تحولات هویتی جهان اجتماعی (علل بیرونی))

خودباختگی پهلوی دوم

قانون کاپیتولاسیون (به معنای مصونیت همه اتباع آمریکایی حاضر در ایران از رسیدگی قضایی و واگذاری این حق به نماینده حقوقی آمریکا بود درحالی که ایرانیان ساکن آمریکا به هیچ وجه از چنین حقی برخوردار نبودند) که تصویب آن با پشتیبانی محکم شاه صورت گرفت؛ این قانون کاملا در تعارض با استقلال و هویت ایرانی بود. در زمان تصویب، سفیر آمریکا که خوشحال به نظر می رسید، به ملاقات شاه می رود.

سند زیر، گزارش خیلی محرمانۀ سفارت از این ملاقات است:

تاریخ: ١٧ سپتامبر ١٩٦٤ (26 شهریور 1343)

طبقه بندی: خیلی محرمانه

یادداشت برای ضبط در پرونده

شاه در حین ملاقات با سفیر در تاریخ ١٦ سپتامبر به نقل از ارسنجانی گفت: لایحه ای در مجلس وجود دارد که پرسنل آمریکایی را از کاپیتولاسیون برخوردار خواهد ساخت. ارسنجانی به شاه گفته بود که اگر این قانون توسط مجلسین تصویب شود، شاه تاج و تخت سلطنت را از دست خواهد داد.

سفیر فورا سؤال کرد که آیا این موضوع در شاه ایجاد رعب و وحشت کرده است و شاه در پاسخ گفت: نه به هیچ وجه.

سرلشکر اکهارت

ج . ١. آرمیتاژ

منبع: اسناد لانه جاسوسی آمریکا، جلد ٧، سند شماره ٨، صفحه ٦٠٧، مؤسسه مطالعات و پژوهش های سیاسی.

سؤال:

1- چرا ارسنجانی گفت اگر این قانون تصویب شود، شاه حکومتش را از دست خواهد داد؟

2- چرا شاه می خواهد به سفیر آمریکا نشان دهد با اینکه تصویب این قانون خطرهایی دارد، ولی او حاضر به انجام آن است؟

1- به این دلیل که مردم ایران تحمل قبول این قانون را ندارند و علیه این قانون، تظاهرات به پا کرده و حکومت را از دست آنان می گیرند.

2- به دلیل سرسپردگی و جلب اعتماد آمریکایی ها و اینکه او را از سلطنت بر ایران خلع نکنند.