گام به گام به کار ببندیم صفحه 35 درس 4 فلسفه (1) (آغاز تاریخی فلسفه)

مشخص کنید اندیشه های فلسفی زیر منسوب به کدام فیلسوف است و دربارۀ هر کدام شرح دهید.

1- اعداد و اصول آنها، مادۀ اولیۀ همه موجودات هستند.

نام فیلسوف ....................... .

شرح : .........................................................................................................

2- اموری که با هم ضد هستند می توانند با یکدیگر جمع شوند.

نام فیلسوف ....................... .

شرح : .........................................................................................................

3- مادۀ اولیۀ همه چیز آب است.

نام فیلسوف ....................... .

شرح : .........................................................................................................

4- همه چیز در جهان در تغییر و دگرگونی است و هیچ چیز ثابتی وجود ندارد.

نام فیلسوف....................... .

شرح : .........................................................................................................

5- در جهان هستی دگرگونی وجود ندارد و همه چیز ثابت و واحد است.

نام فیلسوف ....................... .

شرح : .........................................................................................................

1- نام فیلسوف. فیثاغورس

شرح : فیثاغورس همان طور که پایه گذار ریاضی و هندسه است، یکی از پایه گذاران فلسفه نیز محسوب می شود. او ریاضیات را به گونه ای خاص با فلسفه و عرفان در هم آمیخت و یک دستگاه فلسفی عمیق بنیان نهاد. فیلسوفانی که به نام فیثاغوریان خوانده می شوند، نخستین کسانی بوده اند که خود را وقف ریاضیات کرده و باعث پیشرفت آن شده اند. در نظر آنان، اصول ریاضی دربارۀ تمام موجودات صادق است و اعداد و اصول اعداد، همان عناصر اوّلی همه موجودات هستند.

2- نام فیلسوف. هراکلیتوس

شرح : هراکلیتوس عقیده داشت که اموری که با هم ضد هستند، می توانند با یکدیگر جمع شوند؛ مثلاً دامنۀ کوه، هم سربالایی است و هم سرپایینی. دربارۀ یک لیوان که تا نصف آن آب است، هم می توان گفت نیم لیوان خالی است و هم می توان گفت نیم آن پر است و این دو جمله تضادی با یکدیگر ندارند. پس وجود این اضداد است که جهان را می سازد و گریزی از ستیز و تضاد نیست.

3- نام فیلسوف. تالس

شرح : تالس که مانند دیگر اندیشمندان آن دوره به دنبال یافتن مبدأ تغییرات و دگرگونی ها بود، عقیده داشت که آب اولین عنصر و پایه و اساس سایر چیزهاست و همه چیز، در نهایت، از آب ساخته شده است؛ زیرا او می دید که آب در درجات بالا بخار می شود و در درجات بسیار پایین منجمد و سخت می گردد و وقتی به صورت باران می آید، گیاهان از زمین می رویند. پس اینها هم حتما شکل دیگری از آب اند.

4- نام فیلسوف. هراکلیتوس

شرح : هراکلیتوس می گفت: «همه چیز در سیلان و حرکت است.» هیچ چیز ثابتی در این جهان وجود ندارد. دگرگونی قانون زندگی و قانون کائنات است، بر همه چیز فرمان می راند و نمی توان از آن گریخت. باید قبول کنیم که «نمی توان در یک رودخانه دو بار شنا کرد.»

5- نام فیلسوف. پارمنیدس

شرح : پارمنیدس بر خلاف هراکلیتوس، می گفت که هستی، یک امر واحد ثابت است و حرکت و شدن ندارد. او می گفت در جهان واقع، نیستی راه ندارد و نمی توان گفت «نیستی، هست»، زیرا این جمله تناقض آمیز است. ما با یک واقعیت بدون تغییر و جاودان و فناناپذیر روبه رو هستیم. البته از طریق حواس نمی توان به این واقعیت رسید. تنها با تفکر عقلی است که این حقیقت را می توان دریافت.