گام به گام سؤالات متن صفحه 48 درس چگونگی تکوین فرهنگ معاصر غرب جامعه شناسی (2)

فلسفه روشنگری چگونه در تاریخ فرهنگ غرب گسترش پیدا کرد؟

فیلسوفان روشنگری چه نقشی در شکل گیری فرهنگ مدرن ایفا کردند؟

روشنگری، اگر نه مهم ترین مؤلفه، از مهم ترین عوامل سازنده دوران مدرن غرب است. که البته موافقان
و مخالفان خود را داشته است. گرچه روشنگری در تاریخ غرب به عنوان یک دوره تاریخی خاص مطرح است و
ریشه های آن را تا اواخر قرون وسطی مسیحی و حتی پیشتر از آن می توان نام برد، عصر روشنگری، یک
جنبش فلسفی بود که بر دنیای ایده ها و تفکرات اروپای قرن هجدهم چیره بود. اهداف اصلی متفکران
روشنگری، آزادی، پیشرفت، دلیل، مدارا، پایان دادن به سوء استفاده از کلیسا و دولت بود. روشنگری با افزایش تجربه گرایی، دقت علمی مشخص شده بود. ولتر، دیدرو، روسو، مونتسکیو، کانت از فیلسوفان عصر روشنگری اند.
برای نخستین بار و در فلسفه، فیلسوف آلمانی قرن نوزدهم، ایمانوئل کانت است که در قالب نقد های سه (یا
چهارگانه) و رساله های سیاسی او، وضع مدرن، صورت بندی مفهومی و فلسفی خود را یافته است. آغازگر این
خود آگاهی، رساله روشنگری کانت است. کانت است که سیر تاریخی خود را در ایده آلیسم آلمان و اوج آن در فلسفه هگل و در آثار کسانی چون مارکس، نیچه، مکتب فرانکفورت و اندیشه پست مدرن، دنبال می کند. پیدایش عصر روشنگری منجر به انقلاب کبیر فرانسه شد. جملات تند و گزنده ولتر به حکومت های استبدادی و خرافات کلیسا از یک سو و طرح نظریه «حاکمیت مردم» توسط روسو، زمینه های آزادی و حقوق اجتماعی مردم فرانسه را مهیا کرد. در اروپای قرن هجدهم، پیدایش جنبش روشنگری باعث شد تا پایه های نظام سیاسی-اقتصادی رژیم های حاکم سست شود. تاثیر فیلسوفان روشنگری غرب در فرهنگ مدرن را می توان در عقاید و ارزش های جدید غرب دید، فرهنگی که صورتی کاملا سکولار و دنیوی دارد. و ارکان آرمان شهر خود را بر مبنای حقوق طبیعی تنظیم کرده است. فیلسوفان عصر روشنگری مانند توماس هابز، دکارد، اسپینوزا، لایب نیتس، با اعتبار بخشیدن به عقل و خرد، خواستار آزادی اندیشه انسانی شدند.