گام به گام فعالیت تکمیلی صفحه 18 درس 2 منطق (لفظ و معنا)

1) در عبارات زیر امکان پدید آمدن چه برداشتهای متفاوتی وجود دارد؟ توضیح دهید.

الف) خانم پزشکی دیروز به عیادت بیماران آمد.

ب) او گفت که این کتاب من است.

ج) پسر با دیدن پدر خود، گرد و خاک لباسش را تکاند.

د) چون ازو گشتی همه چیز از تو گشت.

هـ) سعید همسایه اش را تکریم می کند. او فرد متدینی است.

و) عفو لازم نیست اعدامش کنید.

2) الف) با مراجعه به کتاب علوم و فنون ادبی (1) کدام یک از اقسام جناس، می تواند باعث مغالطه اشتراک لفظ شود.

ب) یک مثال از اشتراک لفظ در ادبیات ذکر کنید که باعث زیبایی کلام شده باشد.

ج) در کنایه و استعاره در ادبیات از دلالت مطابقه استفاده می شود یا دلالت التزامی؟

3) نوع دلالت الفاظ زیر را از میان مطابقه، تضمن و التزام، مشخص کنید:

الف) او «حاتم» بخشی می کند.

ب) دزد «ماشینم» را برد.

ج) «کفشم» را واکس زدم.

د) «خانه خرابم» کردی.

4) نوع مغالطات زیر را تعیین کنید:

الف) چرا تمرین ها را حل نمی کنی و نشسته ای کتاب داستان میخوانی؟ چون دبیرمان گفت بروید مطالعه کنید؛ نگفت بروید تمرین حل کنید!  

ب) سلمانی با تیغ دور سر فردی را اصلاح می کرد که ناگهان تیغ پوست وی را برید. فرد اعتراض کرد که سرم را بریدی. سلمانی گفت: سر بریده که حرف نمی زند

5) نشان دهید چگونه با تغییر حرکات کلمات زیر معنای آنها تغییر می کنند:

کشت، شکر، سم، سحر، نشسته.

1) الف) زن یک پزشک.

خانمی که پزشکی شغل او بود.

همچنین میتوان با گذاشتن ویرگول پس از خانم، جمله را به صورت خطاب به یک خانم خواند.

ب) او گفت که این کتاب مال خودش است.

او گفت که این کتاب مال من گوینده است.

ج) پسر با دیدن پدر خود، گرد و خاک لباس پدرش را تکاند.

پسر با دیدن پدر خود، گرد و خاک لباس خودش را تکاند.

د) چون ازو گشتی همه چیز از تو گشت.

از او گشتن : 1) از آن او شدن.  2) از او برگشتن و به او پشت کردن

هـ) سعید فرد دینداری است.

همسایه سعید فرد دینداری است.

و) عفو لازم نیست، اعدامش کنید.

عفو، لازم نیست اعدامش کنید.

2) الف) جناس تام

ب) هر مثال مناسبی قابل قبول است. مانند :

 برادر که در بند خودش است.             نه برادر نه خویش است.

ج) دلالت التزامی

3) الف) «حاتم» :  دلالت التزامی

ب) «ماشینم» :  دلالت مطابقه

ج) «کفشم» :  دلالت تضمن (زیرا فقط روی کفش را واکس می زنیم)

 د) «خانه خرابم» :  دلالت التزامی

4) الف) مغالطه توسل به معنای ظاهری

ب) پاسخ سلمانی توسل به معنای ظاهری بوده است.

5) کشت، شکر، سم، سحر، نشسته.

کِشت ، کُشت

شِکَر ، شُکر

سَم ، سُم

سَحَر ، سِحر

نِشَسته ، نَشُسته