گام به گام فعالیت صفحه 18 درس 4 مطالعات اجتماعی هفتم (قانون گذاری)

3. منظور از اینکه همۀ افراد در مقابل قانون مساوی هستند چیست؟ مثال بزنید

قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران كه ثمره انقلاب مردمی ایران با رهبری امام راحل(ره) می باشد به اشكال گوناگونی به حقوق اساسی مردم و ملت ایران اشاره كرده است. در بررسی قانون اساسی مشخص می گردد كه این قانون بر تعدادی اصول كلی و بنیادین استوار است كه براساس آنها دیگر اصول و مفاد قانون نگاشته شده است .

این نوشتار به «اصل مساوات و برابری همگان در برابر قانون» پرداخته و هدف آن بیان برخی از اصول قانون اساسی می باشد كه در ذیل این اصل اساسی و بنیادین تعریف و نگاشته شده اند.

در فصل سوم قانون اساسی كه به موضوع حقوق ملت اختصاص دارد، اولین اصل یعنی اصل نوزدهم قانون اساسی چنین بیان می كند:«مردم ایران از هر قوم و قبیله ای كه باشند از حقوق مساوی برخوردارند و رنگ و نژاد و زبان و مانند این ها سبب امتیاز نخواهد بود.»

بنابراین با توجه به این اصل نژاد پرستی و برتری جویی قومی و قبیله ای در هر شكل و شیوه اش مردود و باطل است و هیچ كس نباید به بهانه اینگونه اختلافات ادعای برتری بر دیگران را در مواجهه با قانون ابراز نماید.

همچنین در بند نهم از اصل سوم قانون اساسی بیان شده است: «دولت جمهوری اسلامی ایران برای رسیدن به اهداف اصل دوم مكلف به رفع تبعیضات ناروا و ایجاد امكانات عادلانه برای همه در تمام زمینه های مادی و معنوی می باشد.»

همچنین در بند ششم از اصل سوم قانون اساسی یكی دیگر از وظایف دولت را محو هرگونه استبداد و خودكامگی و انحصار طلبی مقرر كرده است بنابراین بر مبنای آنچه گفته شد ملت ایران باهم برابر و یكسان بوده و هیچ كس را بر دیگی امتیازی نیست و تمامی مردم ایران در برابر قانون مساوی و برابر بوده و هیچ كس حق ندارد مانع حمایت قانون از حقوق آحاد ملت گردد و یا خود را برتر از دیگران بداند.

برابر بند چهاردم اصل سوم قانون اساسی دولت موظف است همه امكانات خود را برای تامین حقوق همه جانبه افراد از زن و مرد و ایجاد امنیت قضایی غادلانه برای همه و تساوی عموم مردم در برابر قانون به كار گیرد.

همچنین به موجب اصل بیستم تمامی افراد ملت اعم از زن و مرد یكسان در حمایت از قانون قرار دارند و از همه حقوق انسانی سیاسی اقتصادی اجتماعی و فرهنگی با رعایت موازین اسلام برخوردارند.

اصل برابری و تساوی برابر قانون در قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران آنچنان از اهمیت بالایی برخوردار است كه حتی بالاترین شخصیت نظام یعنی مقام رهبری را از این اصل مستثنی نكرده ودر ذیل اصل صد و هفتم قانون اساسی چنین آورده است: «رهبر در برابر قوانین با سایر افراد كشور مساوی است.»

برای تكمیل این مبحث بیان این نكته ضروری است كه بر اساس قانون اساسی رعایت حقوق افراد ، فقط مختص مسلمانان نیست بلكه باید در جمهوری اسلامی ایران حقوق تمامی انسان ها اعم از مسلمانان و غیر مسلمان كاملا براساس موازین شرعی و قانونی رعایت گردد چنانچه در اصل چهاردهم قانون اساسی بیان شده است دولت جمهوری اسلامی ایران و مسلمانان موظفند نسبت به افراد غیر مسلمان با اخلاق حسنه و قسط و عدل اسلامی عمل نماید و حقوق انسانی آنان را رعایت كنند.

لذا با این اوصاف می توان بیان كرد نگارندگان قانون اساسی سعی در آن داشته اند تا در جای جای این قانون بر اصل تساوی و برابری همگان در برابر قانون تاكید نمایند و با تصریح بر این اصل از اعطای امتیازات واهی و غیرقانونی و غیرشرعی به طبقه یا قشر خاصی از مردم پرهیز نمایند.

اصل سوم قانون اساسی:

دولت جمهوری اسلامی ایران موظف است برای نیل به اهداف تعیین شده در اصل دوم باید همه امكانات خود را در امور زیر به كار ببرد:

بند شش: محو هرگونه استبداد و خودكامگی و انحصار طلبی

بند نه: رفع تبعیضات ناروا و ایجاد امكانات عادلانه برای همه در تمام زمینه های مادی و معنوی

بند چهارده: تامین حقوق همه جانبه افراد از زن و مرد و ایجاد امنیت قضایی عادلانه برای همه و تساوی عموم در برابر قانون

اصل چهاردهم قانون اساسی:

به حكم آیه شریفه «لا ینهاكم الله عن ...»  دولت جمهوری اسلامی ایران و مسلمانان موظفند نسبت به افراد غیر مسلمان با اخلاق حسنه و قسط و عدل اسلامی عمل نماید و حقوق انسانی آنان را رعایت كنند. این اصل در حق كسانی اعتبار دارد كه بر ضد اسلام و جمهوری اسلامی ایران توطئه و اقدام نكنند.

اصل نوزدهم قانون اساسی:

مردم ایران از هر قوم و قبیله ای كه باشند از حقوق مساوی برخوردارند و رنگ و نژاد و زبان و مانند این ها سبب امتیاز نخواهد بود.

اصل بیستم قانون اساسی:

همه افراد ملت اعم از زن و مرد یكسان در حمایت قانون قرار دارند و از همه حقوق انسانی، سیاسی، اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی با رعایت موازین اسلامی برخوردارند.

اصل صد و هفتم قانون اساسی:

«... رهبر منتخب خبرگان، ولایت امر و همه مسئولیت های ناشی از را برعهده خواهد داشت. رهبر در برابر قوانین با سایر افراد كشور مساوی است.»