گام به گام فعالیت صفحه 114 درس قدیمی ترین سکونتگاه های ایران مطالعات اجتماعی هفتم

2. به نقشۀ زیر نگاه کنید و بگویید در پدید آمدن تمدّن ایلام کدام رود نقش داشته است؟

با توجه به مطالبی که در فصل های پنجم تا هفتم خواندید، بگویید شرایط جغرافیایی این منطقه چه تأثیری در به وجود آمدن این تمدّن داشته است.

3. کاربرگۀ شمارۀ (17) مهرهای ایلامی را اجرا کنید.

کاربرگۀ شمارۀ (17)

بررسی شواهد (مهرهای ایلامی)

ایلامی ها برای کارهای مختلف مثل داد و ستد و تجارت یا علامت گذاری روی بسته بندی کالاهایی که تولید می کردند، مهرهایی ساخته بودند. در این تصویرها، نمونه هایی از مهرهای به جا مانده از ایلامی ها را مشاهده می کنید. این مهرها مربوط به حدود پنج هزار سال پیش است که باستان شناسان آنها را پیدا کرده اند. به نظر می رسد روی این مهرها تصاویری از فعّالیت ها و

کارهای مختلف آنها حک شده است.

1) حدس بزنید هرکدام چه فعّالیتی را نشان می دهد؟

2) تصاویر را به دلخواه رنگ کنید.

4. نمودار «ویژگی های تمدّن» را بخوانید. سپس به طور گروهی با توجّه به مطالب آن و مشاهدۀ تصاویر مربوط به تمدّن ایلام، دلیل بیاورید که ایلامیک تمدّن بوده است (برای هر ویژگی، مدارکی مثال بزنید.)

2. رود کارون- طبیعتا تاثیر به سزایی داشته است چون اکثر تمدن های قدیمی در کنار رودخانه ها و مناطق خوش آب و هوا به وجود می آمده است.

4. الف) عقاید مذهبی: بخش عمده ای از باورها و اندیشه های دینی و اسطوره ای ایلامیان بر نوعی عبودیت و احترام به زن و زنانگی و پرستش مار استوار بوده است.

ب) اقتصاد: ایلام از نظر تمدن شهر نشینی به بلوغ تعیین کننده ای رسیده بود از این رو برای بین النهرین که در اکثر موارد با همسایگان خود در دادوستد بوده است از اهمیت فوق العاده ای برخوردار بود. در نوشته ایآمده است که سومری ها و بابلی ها از طریق داد و ستد چوب برای مصارف ساختمانی و نیز مس و سرب و قلع و مرمر و انواع سنگ های زینتی و قیمتی، اسب مورد نیاز خود را از ایلام تأمین می کردند.

ج) هنر: هنر ایلام در کنار الهام گیری از سرچشمه طبیعی زندگی، تمایل به تقلید از هنر بین النهرین را نیز داشت. اصولا هنر تندیس سازی ایلام خواه از سنگ یا فلز یا گل با تأکید بر بیان واقعیت و به دور از تخیل شکل گرفته است. این ویژگی در هیچ زمینه ای به اندازه نقش برجسته صخره ای نمایان نیست. یکی از نقوش مورد علاقه ایلامی ها، نقوش غول های ترکیبی انسان و حیوان یا حیوان و حیوان است.

د) خط: در هزاره چهارم پیش از میلاد به موازات ابداع نخستین خط تصویری در سومر، ایلامیان نیز موفق به اختراع خط مشابهی شده بودند که از آن برای ثبت و نگهداری حساب ها و معاملات خود استفاده می کردند.این خط احتمالاً ۱۵۰ نشانه داشته است. 

ه) حکومت: سرزمین ایلام در غالب تاریخ خود به شکل فدرال اداره می شد و به مرکزیت شهرهای بزرگ آن، حکومت های مستقل وخودگردانی شکل می یافت. اما هر گاه که قدرت دولت مرکزی ایلام فزونی می گرفت، این حکومت های جداگانه را متحد کرد و زیر فرمان خود درمی آورد.