گام به گام فعالیت صفحه 149 درس عقاید و سبک زندگی مردم در ایران باستان مطالعات اجتماعی هفتم

5. دعای تحویل سال چیست؟ ترجمۀ آن را در کلاس بیان کنید.

6. دربارۀ یکی از موارد زیر از بزرگ ترها پرس وجو کنید و نتیجه را در کلاس بگویید.

الف) هر یک از اجزای سفرۀ هفت سین نماد چه چیزی است؟

ب) سمنو از چه چیز و چگونه تهیه می شود؟

5. دعای تحویل سال نو به زبان عربی:

یا مقلب القلوب و الابصار

یا مدبر اللیل و النهار 

یا محول الحول و الاحوال 

حول حالنا الی احسن الحال

ترجمه دعای تحویل سال نو به زبان فارسی:

ای دگرگون کننده ی قلب ها و چشم هـــــا

ای گرداننده و تنظیم کننده ی روزها و شبها 

ای تغییر دهنده ی حال انسان و طبیعت

حال ما را به بهترین حال دگرگون فرما

6. الف) اجزایی که بر روی سفره هفت سین قرار می گیرد عبارتند از: سیب، سرکه، سمنو، سماق، سیر، سنجد و سبزى (سبزه)

قرآن کریم در سفره هفت سین: ایرانیان به هنگام چیدن سفره هفت سین اولین و مهمترین موردی را که بر سفره قرار می دهند، قرآن کریم است . ایرانیان مسلمان به نشانه توکل و توسل به خداوند متعال در آغاز سال و درخواست بهترینها از خالق خویش قرآن را در بهترین جای سفره قرار داده و پس از آن اجزای دیگر را می چینند .

سمنو: نماد زایش و بارورى گیاهان است و از جوانه هاى تازه رسیده گندم تهیه مى شود.

سیب: نماد بارورى، زایش و سلامتی است.

سنجد: نماد عشق و دلباختگى است و از مقدمات اصلى تولد و زایندگى.

سبزه: نماد شادابى و سرسبزى و نشانگر زندگى بشر و پیوند او با طبیعت است.

سماق، سرکه و سیر: نماد چاشنى و محرک شادى و سلامتی در زندگى به شمار مى روند.

سکه: به نیت برکت و درآمد زیاد انتخاب و بر سفره هفت سین می نشیند .

اما غیر از این گیاهان و میوه هاى سفره نشین، خوان نوروزى اجزاى دیگرى هم داشته است، در این میان تخم مرغ نمادزایش و آفرینش است و نشانه اى از نطفه و نژاد، آینه نماد روشنایى است و حتماً باید در بالاى سفره جاى بگیرد و آب نشانه برکت و پاکی در زندگى است .

ب) مواد لازم برای تهیه سمنو :

یک کیلو گندم

3 کیلو آرد نان سنگک

طرز تهیه سمنو :

گندم را تمیز کرده و بشویید. مدت سه روز آن را در آب خیس کنید و طی این مدت چند بار آب آن را عوض کنید تا نوک گندم جوانه بزند. سپس آن را در دستمالی تمیز و خیس بریزید تا ریشه درآورد. بعد از درآوردن ریشه آن را در چند عدد سینی پهن کرده و پارچه ای خیس روی آن بیندازید تا گندم ساقه نقره ای بزند. بعد گندم نقره ای شده را با آکا آسیاب کنید. مقداری آب روی آن بریزید و خوب مخلوط کنید. سپس از صافی رد کنید به طوری که شیره از پوسته گندم درآید. چون شیرینی سمنو از همین شیره سفید رنگ می باشد. باید دقت کنید که گندم خوب نرم شده و شیره ی آن گرفته شود. آرد را در قابلمه ی مناسبی ریخته و شیره ی گندم را کم کم به آن اضافه کنید تا آرد در شیره حل شده و به صورت مایع رقیقی درآید. ظرف را روی شعله ی اجاق قرار دهید و آن را مرتب هم بزنید تا مایع جوش آمده، کم کم غلیظ شود. مایع سمنو را باید مرتب هم بزنید تا ته نگیرد و مثل حلوا شود. وقتی آب سمنوکشیده شد، آن را کمی تفت دهید و در این مرحله مقداری آب سرد به سمنو اضافه کنید تا کمی رقیق تر و خوش رنگ تر شود.سمنو را در ظرف گردی ریخته و مدت نیم ساعت در فر یا روی اجاق با حرارت ملایم قرار دهید تا دم بکشد. در صورت تمایل می توانید مقداری خلال پسته و بادام به سمنو اضافه کنید. هرگز در سمنو شکر نریزید، زیرا شیره گندم به اندازه ی کافی شیرین می باشد.