گام به گام فعالیت صفحه 39 درس 6 مطالعات اجتماعی نهم (زیست بوم ها در خطرند)

4. شما کدام یک از دو دیدگاه مطرح شده در بالا، دربارهٔ قطع درختان آمازون را ترجیح می دهید. دربارهٔ دلایل خود در کلاس گفت و گو کنید.

5. هرساله تعداد زیادی درخت برای تولید کاغذ قطع می شود. با یکدیگر درباره راه های کاهش استفاده از کاغذ تولید شده از درختان که در چاپ کتاب های درسی یا مجلّت یا … استفاده می شود، گفت وگو کنید و نتایج آن را در کلاس بیان کنید.

4. دیدگاه اول در اولویت قرار دارد؛ الزاما تنها راه کسب سود و درآمد تنها از طریق قطع درختان و صادرات چوب

نیست؛ با برنامه ریزی صحیح و ایجاد فرصت های شغلی مناسب و غیر مرتبط با صاردات چوب می توان اقتصاد کشور را تأمین کرد. با این اقدام، باعث حفظ زمین می شویم.

5. صرفه جویی در مصرف کاغذ

کاغذ ورقه نازک همواری است که معمولاً از الیاف گیاهی ساخته می شود و برای نوشتن و چاپ کردن و ...  به کار می رود . قرن ها است که اندیشه انسان ها بر روی آن نقش بسته است و اگر ما امروز می توانیم بیشتر از دیروز بدانیم به سبب همین پدیده « کاغذ » است.

در این میان نکته اساسی که باید در آموزش های مدارس و نهادها مورد توجه قرار گیرد، ترغیب مردم به صرفه جویی در کاغذ است. صرفه جویی درمصرف کاغذ بی شک هم به اقتصاد کشور و هم به اقتصاد عمومی و فردی مردم کمک می کند و عدم صرفه جویی در آن موجبات تزلزل اقتصادی و افزایش بودجه ارزی کشور را  فراهم می آورد.

همین اندازه بدانیدکه برای تولید هرتن کاغذ باید ۱۷ اصله درخت را قطع کرد و در فرایند تولید آن حدود  400 هزار لیتر آب و 4 هزار کیلووات برق، مصرف می شود.یعنی تولید یک تن کاغذ دست اول، هزینه های زیست محیطی و اقتصادی زیادی دارد و مصرف درست و بهینه آن در گام اول و استفاده مجدد از آن در گام بعد، ضرورتی لازم و حیاتی می باشد .

اگر همه افراد جامعه به ویژه کارکنان ادارات و سازمان‌ها، دانشجویان، دانش‌آموزان و کسانی که بیشتر با کاغذ در ارتباط هستند هر کدام به سهم خود در مصرف کاغذ صرفه‌جویی کنند هر سال بیش از میلیون‌ها تن در مصرف کاغذ صرفه‌جویی می‌شود و این یعنی نجات دادن میلیون‌ها درخت.

بدون شک صرفه‌جویی و پرهیز از اسراف در هر حوزه و توسط هر شخص و یا مسئولی می‌تواند بسیاری از مشکلات اقتصادی را کاهش دهد. به عبارت دیگر کلید پیشرفت اقتصادی جوامع امروزی در مصرف بهینه و پرهیز از اسراف و تبذیر است.

صرفه‌جویی یعنی آن چیزی را که قابل استفاده است و می‌توانیم از آن استفاده کنیم دور نریزیم. نسبت به امکانات با هوس رفتار نکنیم، دائما چیزهای ماندگار را نو کردن و چیزهای ضایع‌ نشدنی را دور ریختن روش درستی نیست.

یکی از مهم‌ترین راه‌های صرفه‌جویی و جلوگیری از اسراف و تبذیر صرفه‌جویی در مصرف کاغذ است. مصرف قابل توجه کاغذ در کشور نه تنها موجب تخریب محیط زیست، از میان رفتن جنگل‌ها، فرسایش خاک و آلودگی هوا در کشور می‌شود بلکه برای تامین بخشی از نیازهای مصرفی به واردات کاغذ هم نیاز است که این مسئله نیز یعنی خروج ارز از کشور، لذا ترویج مصرف صحیح کاغذ دور از انتظار نیست.

یکی از مؤثرترین راه‌ها برای نجات درختان و جانی دوباره بخشیدن به کالبد درختان در خدمت گرفتن فناوری اطلاعات و انجام امور دولتی با به کار گرفتن اینترنت و استفاده از دولت الکترونیک است. سازمان‌ها و نهادهای دولتی و بانک‌ها به خاطر استفاده مکرر و پرتعداد از کاغذ و نامه‌نگاری و کاغذ‌بازی‌های متعدد اداری، همیشه یکی از پرمصرف‌ترین حوزه‌های مصرف کاغذ محسوب می‌شوند اما به کارگیری فضای اینترنتی و دولت الکترونیک راه موثری برای نجات درختان است.

یکی از مهم‌ترین اقداماتی که سازمان‌ها و نهادهای مختلف بخش دولتی و خصوصی می‌توانند برای کمک به محیط زیست و جلوگیری از قطع درختان داشته باشند، جایگزین کردن نامه‌نگاری سنتی در اداره‌ها، بانک‌ها و مدارس با تجهیزات الکترونیکی و راه‌اندازی اتوماسیون اداری به جای کاغذبازی و پاس دادن ارباب رجوع از این اتاق به آن اتاق است.

خواندن نسخه الکترونیکی کتاب و نشریات نیز یکی از راه‌های جلوگیری از مصرف کاغذ است و برای این منظور باید آموزش لازم به مردم داده شود تا از مصرف کاغذ جلوگیری کنند و به طور مستقیم در حفاظت از جنگل‌ها سهیم باشند.

بسیاری از مجلات و نشریات در دنیای امروزی انتشار نسخه کاغذی خود را متوقف کرده و به دنیای دیجیتال پا گذاشته‌اند.

بسیاری از این نشریات روی آخرین جلد چاپ شده خود عبارت آخرین نسخه چاپی را گذاشته و اعلام کردند که دیگر به صورت چاپی منتشر نخواهند شد بلکه به صورت نسخه‌های الکترونیکی منتشر خواهند شد و جالب اینجاست که بسیاری از این مجلات و هفته‌‌نامه‌ها سابقه انتشار ۷۰-۶۰ ساله داشته‌اند.

سوال دیگری که در اینجا پیش می آید این است که چاپ سنتی این حجم زیاد پایان نامه که در نهایت تبدیل به زباله می شود در عصر الکترونیک چه ضرورتی دارد؟

همه ما بدون تردید با نام صحافی کتاب یا صحافی پایان نامه یکبار برخورد کرده ایم. باید بگوییم یکی از مهم ترین بخش هایی که در مرحله چاپ باید به آن توجه شود صحافی است. آخرین مرحله تولید هر کتاب، مجله، بولتن و... صحافی آن است.

زمانی که یک پایان نامه به چاپ می رسد بدون شک بعد از گذشت مدت زمانی نه چندان طولانی به یک کاغذ باطله تبدیل می شود این در حالیست که در عصر الکترونیک که همه افراد در فضای مجازی فعالیت داشته و اطلاعات مورد نیاز خود را جست و جو می کنند، نیازی به هزینه کردن برای چنین کاری و صرف حجم بسیار زیاد کاغذ اصلا عقلانی به نظر نمی رسد. چراکه بعد از گذشت مدت کوتاهی پایان نامه های کاغذی در گوشه ای افتاده و خاک می خورند.

در هر حال، همه ما می‌توانیم حامی محیط زیست باشیم و با پیروی از الگوهای صرفه‌جویی و اصلاح الگوی مصرف هم به بهبود محیط زیست کمک کنیم و الگویی برای فرزندان و نسل‌های بعد باشیم. کافی است قبل از اینکه کاغذهای مصرفی خود را به سطل زباله بیندازیم دوباره نگاهی به آن داشته باشیم و ببینیم که کاملا از آن استفاده بهینه داشته‌ایم؟ یا ببینیم به جای استفاده از کاغذ از چه راه دیگری می‌توانستیم پیام خود را به دیگری انتقال دهیم.

بنابراین آیا وقت آن نرسیده که با بهره‌گیری از فناوری و دانش روز به سمت استفاده بهینه از کاغذ برویم و از تخریب محیط زیست جلوگیری کنیم؟