گام به گام فعّالیت: 1 صفحه 36 درس 5 جغرافیای ایران دهم (آب و هوای ایران)

1) با همکاری دبیرتان و هماهنگی مدیریت آموزشگاه محل تحصیل خود از نزدیک ترین ایستگاه هواشناسی شهر و یا روستای خود بازدید علمی کنید.

2) دو تصویرماهواره ای ایران (شکل4) را با هم مقایسه کنید و بگویید ابرها در چه جهتی حرکت می کنند؟ آیا می توان با مقایسه این تصاویر، وضعیت هوا را پیش بینی کرد؟

3) به سایت اینترنتی سازمان هواشناسی کشور به نشانی www.irimo.ir مراجعه، و وضعیت هوایی استان محل زندگی خود را بررسی کنید.

4) تحقیق کنید آیا می توان به روش های تجربی و بدون استفاده از نقشه های هواشناسی و تصاویر ماهواره ای، وضع هوا را پیش بینی کرد؟

1) بر عهده دانش آموزان می باشد.

2) ابرها به طرف شرق حرکت می کنند وبا توجه به جهت حرکت توده های هوای مرطوب که ابرهای باران زا را با خود به همراه می آورند می توان وضع هواراپیش بینی کرد.

3) بر عهده دانش آموزان می باشد.

4) پیش بینی های هواشناسی تجربی بدون نقشه و مدل

1- حرکت یک ابر زیر یک ابر دیگر نشانه شروع بارش باران است.
2- پیش از شروع بارش باران، فشار هوا کاهش می یابد لذا صداها و بوهای محیط بیشتر احساس می شوند و بدن احساس خستگی می کند زیرا به هنگام کاهش فشار هوا و افزایش رطوبت هوا مزاج بدن روبه بلغمی شدن می رود.

3- میوه درخت کاج در هنگام هوای مرطوب و بارانی بسته و در هنگامی که هوا آفتابی ست باز میشود.
4- غالبا پاییزهای پر بارش، زمستان های کم بارش را به دنبال دارند.
5- ابرهای سیاه و قلمبه بیشتر باران زا و ابرهای سفید و یکدست بیشتر برف زا هستند.
6- اگر در بهار دو روز پشت سر هم هوا ابری شد و دم کرد بدانید روز سوم در اواخر وقت تگرگ خواهد بارید و هوا سرد خواهد شد.
7- اگر در لحظات غروب خورشید، آسمان قرمز رنگ شود، روز بعدی معمولاً بدون ابر و صاف خواهد بود.
8- به کَرّات مشاهده شده که هرچه پوست پیاز، زیادتر و کلفت تر باشد، زمستان طولانی تر و سخت تر خواهد بود. این امر نشان دهنده این است که طبیعت برای حفظ گیاه پیاز از سرمای سخت زمستان، از پوشش های ضخیم برای پوشاندن پیاز استفاده می نماید.
9- ماهیگران و کشاورزان معتقدند ابرهایی که شبیه پوست ماهی هستند، ابرهای باران زا هستند.
10- چنانچه در فصل پاییز کفشدوزک های نارنجی زیاد دیده شوند زمستان خنک و اگر دیده نشوند زمستان سخت و طولانی خواهد بود (حیواناتی که قادر به پیش بینی وضع هوا هستند:
کفشدوزک:
کفشدوزک ها که یکی از باهوش ترین حشرات اطراف ما هستند نیز می توانند در پیش بینی وضع هوا به ما کمک کنند. وقتی آنها کنار هم تجمع می کنند، یعنی روز گرمی در راه است. اما اگر آنها به دنبال سر پناه باشند یعنی هوایی سرد در راه است.

مورچه ها:
مورچه های قرمز و سیاه گاهی برای حفاظت بیشتر به داخل پشته های خود پناه می برند یا آنها را می پوشانند.پس اگر متوجه برآمدگی زیاد پشته های مورچه ها باشید، یعنی بهتر است پنجره های منزل تان را بسته نگه دارید.

گوسفند:

وقتی گوسفندها در کنار هم جمع می شوند و به هم می چسبند یعنی هوا طوفانی خواهد شد.)

11- آب پاشی کردن زمین بهنگام ابری بودن هوا ابرها را تقویت میکند.
دو نوع ابر داریم : 1- ابر سرد و پوششی   2- ابر گرم و جوششی
12- پیش بینی محلی:
النینو و ستاره پروین

قرن هاست کشاورزان کوههای آند در آمریکا جنوبی، پیش از کاشت بوته های سیب زمینی، اوضاع ستارگان را زیر نظر می گیرند و براساس آن اقدام می کنند و همیشه هم موافق بوده اند. در آخر خرداد ماه هر سال جشنی به نام سان جوان برگزار می شود و طی آن، کشاورزان از کوهستان های اطراف دهکده صعود می کنند و به خوشه پروین، مشهورترین و زیباترین خوشه ستاره های آسمان چشم می دوزند. بر اساس یک باور محلی، اگر پروین به شکل عجیبی پر نور به نظر بیاید، 4 ماه بعد باران های بسیار خوبی خواهد بارید و در نتیجه محصول خوبی نیز عاید خواهد شد. در غیر این صورت، در آینده باران کمی خواهد بارید و بهتر است زودتر از موعد به زراعت اقدام شود و عجیب اینجا است که این باور شکل عجیبی با واقعیت انطباق دارد.
اما دانشمندان به تازگی کشف کرده اند این کشاورزان در واقع رابطه نامحسوس میان شفافیت هوا و پدیده ال نینو یافته اند. ال نینو، جریان گرم مشهودی است که هر چند سال یکبار در اقیانوس آرام ظاهر می شود و موجب کاهش باران در رشته کوه های آند (درمجاورت اقیانوس آرام) می شود. مطالعات ماهواره ای نشان داده است ال نینو موجب تشکیل ابرهایی در ارتفاع بسیار بالا می شود که بر شفافیت پروین تاثیر می گذارد وگرنه درخشندگی خوشه پروین تغییر نمی کند .