گام به گام قلمرو فکری صفحه 28 درس آزادی فارسی (3)

1) شعر «آزادی»، نمونه ای از اشعار وطنی عارف قزوینی است که به سلطه بیگانگاه و بیدادگری محمدعلی شاه اشاره دارد؛ با توجه به این نکته معنی و مفهوم بیت های زیر را بنویسید.

*آن کسی را که در این ملک سلیمان کردیم                    ملت امروز یقین کرد که او اهرمن است

* خانه ای کاو شود از دست اجانب آباد                        ز اشک ویران کنش آن خانه که بیت الحَزَن است

2) در متن درس، مقصود از موارد زیر چیست؟

الف) رفیقی که به طَرف چمن است

ب) مردم صاحب قلم

3) به غزل هایی که محتوای آنها بیشتر مسائل سیاسی و اجتماعی است، غزل اجتماعی می گویند؛ در عصر مشروطه با توجه به دگرگونی های سیاسی و اجتماعی، این نوع غزل، رواج یافت؛ در سروده های شاعرانی چون محمد تقی بهار، عارف قزوینی و فرخی یزدی می توان نمونه های آن را یافت.

*از این دیدگاه متن درس را تحلیل و بررسی کنید.

4) فرخی یزدی، در بیت آخر، خود را با کدام ویژگی معرفی می کند؟

5) با توجه به ادبیات پایداری، مضمون مشترک ابیات زیر را بنویسید.

* جامه ای کاو نشود غرق به خون بهر وطن              بِدَر آن جامه که ننگ تن و کم از کفن است

عارف قزوینی

* فرخی ز جان و دل می کند در این محفل               دل نثار استقلال، جان فدای آزادی

فرخی یزدی

1) * بازگردانی: آن کسی را که در این سرزمین (ایران) به پادشاهی رساندیم، امروز مردم مطمئن شدند که او شیطان است.

پیام: محمدعلی شاه ظالم شایستگی پادشاهی ندارد و به اشتباه او را پادشاه کردند. (محمد علی شاه پادشاه ظالمی است)

* بازگردانی: آن کشوری که به دست بیگانگان آباد شود آن را با اشک ویران کن؛ زیرا آن خانه، خانه غم و اندوه است.
پیام: تکیه داشتن مردم به خود – محمدعلی شاه بیگانه پرست بود و کمک از روسیه گرفت و این کار نادرستی بود.

2) الف) کسانی که در آزادی روزگار را سپری می کنند به فکر جامعه خود نیستند.

ب) انسان های آگاه و روشنفکر

3) شعر، به موضوعاتی چون آزادی، بیگانگی ستیزی، وجود حاکمان ستم گر و زورگو می پردازد و مردم را به تلاش بیشتر برای پیشرفت جامعه تشویق می کند.

4) موافق ثابت قدم و عدالت خواه

5) ایثار و جان فشانی در راه وطن و آزادی، میهن پرستی و بیگانه ستیزی.