گام به گام کارگاهِ نوشتن صفحه 120 درس 6 نگارش (2) (كاهش محتوا: خلاصه نويسی)

تمرین (1)

متن زیر را بخوانید و مشخص کنید به چه شیوه ای خلاصه شده است.

«این جزیره از شمال به جزیرۀ تنب کوچک، از باختر به جزیرۀ سیری و از جنوب و خاور به امارات متّحدۀ عربی محدود است. شهر ابوموسی با مساحتی حدود 2/2 کیلومتر مربع در جنوب خاوری بندر لنگه و در خاور جزیره سیری، بین 26 درجه و 1 دقیقه عرض شمالی و 54 درجه و 59 دقیقۀ طول خاوری قرار دارد. این جزیره تقریبا لوزی شکل است. بلندترین نقطۀ آن، قلّۀ کوه است که 110 متر از سطح دریا بلندتر است. این جزیره دارای آب شیرین بوده، آب آشامیدنی مردم از چاه و باران تأمین می شود یا اینکه با لنج و کشتی از بندر لنگه یا بندر عباس به این جزیره حمل می شود.

آب و هوای این جزیره گرم و مرطوب است و چون به خطّ استوا نزدیک است، هوای آن از هوای سایر جزایر ایرانی خلیج فارس گرم تر است. فصل بارندگی آن بیشتر در اواخر زمستان و اوایل بهار بوده، بارش به صورت رگبار لحظه ای و موقّت است. این جزیره به نام های «ابوموسی، بن موسی، بوموف، بابا موسی، گپ سُزو و بوم سوز» نامیده شده است. بوموسی از دو پاره «بو» و «موسی» تشکیل شده که بو به معنی رایحه و کوتاه شدۀ بود، باشد، باشم و بوم است، به معنی جا و مقام، منزل و مأوا و سرزمین. موسی هم نام شخص است. مردم بندر لنگه تا 80 سال پیش آن را گپ سزو (سوزو: سبز) یعنی «سبزه زار بزرگ» می خوانده اند.

از نظر تاریخی، خلیج فارس و جزایر آن از جمله بوموسی، در روزگار عیلامیان، به ویژه در زمان پادشاهی شیلهک این شوشیناک (1151_1165 ق. م.)، در دست این سلسله بوده است. دولت ماد در روزگار پادشاهی هووخشتره، به بزرگی و توانایی رسید و حدود آن از جنوب به کرانه های جنوبی خلیج فارس کشیده شد. جزیرۀ بوموسی با دیگر جزایر خلیج فارس در این دوره، ابتدا جزء یکی از ایالت های جنوب باختری و سپس جزء ساتراپ (استان) چهاردهم دولت ماد به نام درنگیانه و بخشی از کرمان بود.»

                                                                                  فرهنگ مردم هرمزگان، سعیدی

خلاصۀ متن

«بوموسی از شمال با تنب کوچک، از غرب به سیری و از جنوب غرب کشور با امارات همسایه است. ابوموسی با شکل لوزی 2/ 2 کیلومتر، در جنوب غربی بندر لنگه قرار دارد و آب آشامیدنی آن از باران و چاه یا از بندرعباس یا بندر لنگه تأمین می شود و آب و هوای آن گرم و مرطوب است.

ابوموسی نام های مختلفی داشته است مانند: «بن موسی، بوموف، بابا موسی و گپ سُزو و بوم سوز»، که به معانی «بابا موسی، منزل موسی یا سبزه زار بزرگ» است.

این جزیره از هزارۀ دوم قبل از میلاد، یعنی از دوران عیلامی ها، مادها و هخامنشیان تا به امروز جزء سرزمین ایران بوده است.»

تمرین (2)

متنی از کتاب های درسی خود انتخاب کنید و با یکی از روش های این درس، خلاصۀ آن را بنویسید.

تمرین (3)

نوشتۀ دوستانتان را براساس معیارهای جدول ارزشیابی درس، تحلیل کنید.

تمرین (1)

خلاصه نویسی آزاد (به زبان خود)

تمرین (2)

بر عهده دانش آموزان می باشد.

تمرین (3)

بر عهده دانش آموزان می باشد.