گام به گام گفت و گو کنید صفحه 88 درس 10 هویت اجتماعی (ابعاد جمعیتی و اقتصادی هویت ایران)

1- برخی کارشناسان معتقدند کاهش جمعیت و فرزندآوری بیش از آنکه متأثر از عوامل اقتصادی باشد منشأ فرهنگی دارد. نظر شما چیست؟ گفت وگو کنید.

2- به نظر شما تداوم روند کاهشی رشد سالانه جمعیت، برای کشورمان در آینده چه آثار زیان باری در پی دارد؟

1- نظر من این است که هر دو عامل، یعنی عوامل اقتصادی و فرهنگی، می‌توانند بر کاهش جمعیت و فرزندآوری تأثیرگذار باشند. در بسیاری از کشورها، عوامل اقتصادی مانند بالا رفتن هزینه‌های زندگی، نبود تضمینات اجتماعی قوی و نبود فرصت‌های شغلی مناسب ممکن است باعث کاهش تمایل به داشتن فرزند شود. به علاوه، در بسیاری از جوامع، تغییرات در نگرش‌های فرهنگی و اجتماعی نقش مهمی در کاهش نرخ تولید جمعیت دارد.

برخلاف سابق، در جوامع مدرن موضوع فرزندآوری به چالش کشیده شده است. عوامل فرهنگي مانند عدم پذیرش نقش های جنسي سنتي ، زياد شدن نقش زنان در بازار كار و کاهش ارزش گذاري روابط خانوادگي مي تواند تاثير بسزايي در كاهش نرخ توليد جمعيت داشته باشد. همچنین، افزایش آگاهی و دسترسی به روش‌های برنامه‌ریزی خانواده و کنترل تولید مثل می‌تواند نقش مهمی در کاهش فرزندآوری داشته باشد.

بنابراین، به نظر من هم عوامل اقتصادی و هم فرهنگی می‌توانند در کاهش جمعیت و فرزندآوری تأثیرگذار باشند. بحث درباره اینکه کدام یک از این عوامل بالاتر است، مسئله پیچیده‌ای است و بستگی به شرایط خاص هر جامعه دارد.

2- آثار زیان بار تداوم روند کاهشی رشد سالانه جمعیت در آینده کشورمان ایران:

1)تغییر نظام های تربیتی و مفاهیم اخلاقی

2) کاهش نشاط اجتماعی - اقتصادی

3) کاهش اقتدار سیاسی، تغییر در ترکیب های دینی

4) کاهش حجم و رشد جمعیت ملی

5) کاهش باروری و قدرت تجدید نسل

6) افزایش میانه‌ی سنی و سالمندی جمعیت

7) کاهش جمعیت در سن کار

8) کاهش رشد اقتصادی

9) پایین آمدن نرخ پس انداز خانواده

10) افزایش بار مالی نسل‌های جوان‌تر

11) افزایش بار تکفل

12) افزایش تقاضای بازنشسته‌های فعلی و فشار بر سیستم تأمین اجتماعی

13) شکاف‌های نسلی در اثر بهم خوردن توازن جمعیت نسل‌ها

14) جمع شدن چترهای حمایتی خانواده از سالمندان