گام به گام گفت و گو کنید صفحه 73 درس 6 جغرافیا (2) (نواحی فرهنگی)

1) آیا ممکن است زبان ها نیز مانند گونه های زیستی در خطر انقراض قرار بگیرند؟ چه عواملی موجب از بین رفتن زبان ها می شود؟

۲) چرا حفظ تنوع زبانها مهم است؟

3) الف) چرا جامعه ما به تأسیس فرهنگستان زبان و ادب فارسی اقدام کرده است؟

ب) وظیفه این نهاد چیست؟

پ) چگونه می توان از اقدامات این نهاد حمایت و پشتیبانی کرد؟

4) الف) به نظر شما، از چه راه هایی می توان زبان فارسی را گسترش داد؟

ب) از چه راه هایی می توان زبان های قومی و محلی کشور ایران را تقویت کرد؟

1) بله زبان ها مانند گونه های زیستی درخطر انقراض می باشند. عوامل مختلفی موجب از بین رفتن زبان ها می شود مانند رشد و گسترش ارتباطات در دنیا و پدیده جهانی شدن. از بین رفتن یک گویش محلی و یک زبان قومی، به تنهایی رنج آور و تأسف برانگیز است اما دردناک تر ، آن است که از میان رفتن یک زبان یا یک گویش ، مساوی است با از بین رفتن یک تاریخ و فرهنگ شفاهی یک قوم و یک ملت.
پیش بینی می شود که نصف زبان های هنوز زندۀ دنیا –  بیشتر زبان هایی که ثبت نشده، نانوشته و خارج از اجتماع خود ناشناخته اند- تا پایان قرن آینده از بین بروند.

2) زبان ها در هر ناحیه و کشور جزئی از هویت آن کشور و ناحیه می باشد و باید این هویت حفظ شود.

دلایل محکمی اعم از دلایل سیاسی، آموزشی تحصیلی، علمی و فرهنگی وجود دارد که زبان های در خطر انقراض را نجات بدهیم و زبان های کمتر قدرتمند را تقویت کنیم؛

یک دلیل سر راست از منظر عدالت و حقوق اقلیت است؛ همیشه قدرتمند، زبان خود را به بی قدرت تحمیل می کند؛ با به رسمیت شناختن زبان های کم قدرت، آن ها نیز رو به سوی توانمندی می روند و آن گاه رابطه های برابرتری میان گویشوران زبان های گوناگون برقرار می شود. برای بعضی نیازها یک گروه مجبور به یادگیری زبان گروه دیگر می شوند و برای نیازهای دیگر بالعکس.

دلیل دیگر این است که هر زبانی مخزنی از تاریخ، ادبیات، دانش و خرد در خود دارد که با از دست رفتن هر کدام، فرهنگ و تمدن عمومی بشر به درجاتی فقیرتر می شود. ( ممکن است حوزۀ مورد علاقۀ شما مربوط به تکنولوژی های مدرن باشد و تمام نیازتان را در حوزۀ زبان های قدرتمند به راحتی پیدا کنید و نیازی به مخزن دانش زبان های ضعیف نداشته باشید. اما خودخواهی را کنار بگذارید. برای محققانی که به دریافت و پردازش مفاهیم - مثلاً مفهوم رنگ
- در گیرنده های حسی انسان و نمود آن در مفهوم سازی ذهن علاقه دارند، یافته ها یا داده هایی از تک تک زبان های دنیا ارزشمند و روشنگرانه است). از سوی دیگر، کودکان وقتی به زبان مادری آموزش ببینند، بازده آموزشی شان بسیار بالاتر است، و البته حکومت ها اغلب، آنقدر درگیر تبلیغات و همسان سازی هستند که این حق اولیه را نادیده می گیرند.
چندزبانگی به رشد شناختی افراد و اجتماعات کمک می کند و به طور بالقوه ظرفیت همدلی و آزاداندیشی را در افراد و گروه ها تقویت می کند.
یک دلیل روانشناختی اجتماعی هم وجود دارد. پیوستگی فرهنگی و زبانی حس اجتماعی افراد را تقویت می کند و گسسته ای زبانی که در مدت عمر یک فرد (و نه مثلاً در طول قرن ها) رخ بدهد به سرگردانی در حیات اجتماعی افراد منجر می شود. (نمونۀ این حس سرگردانی را در پیمانه ای کوچک در زندگی مهاجران شاهدیم. بیشتر مهاجران با این حس بیگانگی با فرزند آشنا هستند، بیگانگی ای که صرفاً به دلیل اختلاف سن نیست؛ بلکه ناشی از آن است که فرزند در زبانی متفاوت با زبان والدین، رشد کرده و آموزش دیده است. چندزبانگی به رشد شناختی افراد و اجتماعات کمک می کند و به طور بالقوه ظرفیت همدلی و آزاداندیشی را در افراد و گروه ها تقویت می کند. اما باید دانست که چندزبانگی بیشتر از آن که به جمعیت محدودی از انسان ها که در مسیر تحصیلات عالی قرار گرفته و مختارانه زبان های گوناگون را آموخته اند ارجاع داده شود، بیشتر توصیف گر وضعیت میلیون ها انسان دیگری است که گزینۀ دیگری به جز آموزش به زبان های قدرتمند همسایۀ خود نداشته اند.

3) الف) حفظ زبان وادب پارسی

ب) برنامه ریزی جهت نگهداری از زبان و ادب پارسی و حفظ زبان شیرین پارسی در مقابل گسترش دیگر زبان ها.

پ) اجرای برنامه های فرهنگستان زبان و ادب فارسی در رسانه های مختلف از جمله کتاب های درسی و صدا و سیما.

4) الف) * استفاده از زبان فارسی به شیوه درست در گروه ها و شبکه های مجازی

* یادگیری اشعار و متون ادب پارسی و استفاده از آنها در مجامع عمومی

ب) یکی از راه هایی که می توان ذکر کرد جلوگیری از مهاجرت‌های مهار گسیخته از روستاها و شهر‌های کوچک به کلان شهرهاست که این به منزله آن است که توجه بیشتری به این روستاها و شهرای کوچک شود که ساکنان این شهرها و رستاها را مجاب به مهاجرت نکند.