علل تحولات فرهنگی

 علل تحولات فرهنگی به دو دسته ۱- درونی ۲- بیرونی تقسیم می شود.

۱- علل درونی، با ابداعات و نوآوری های مثبت و منفی افراد جامعه مربوط می شود، یا به کاستی ها و بن بست های موجود در فرهنگ جامعه باز می گردد.

2- علت بیرونی تحولات فرهنگی، رو به رو شدن و ارتباط جوامع با یکدیگر است، این ارتباط می تواند شکل های مختلفی داشته باشد، گاهی روابط در محدوده «نمادها» «هنجارها» و «سبک های زندگی» است و گاهی در سطح «عقاید» و «ارزش های اجتماعی است.

 اگر جامعه ایی در تعامل با جوامع دیگر بر عقاید و ارزش های خود پافشاری نکند و به مرور زمان، به عقاید و ارزش های خود پشت کند، دچار تحول فرهنگی می شود.

اگر در این مسیر تحول فرهنگی، عقاید و ارزش های جامعه دیگر را بپذیرد، به آن جامعه ملحق می شود، مانند مصر باستان و ایران باستان که در ارتباط با جوامع اسلام عقاید و ارزش های اسلامی را قبول کردند و به جوامع اسلامی ملحق شدند.

بسیاری از جوامع غریزی در رویارویی با جهان غرب، مبهوت و مرعوب قدرت اقتصادی و سیاسی غرب شدند و به همین سبب دچار خودباختگی فرهنگی گشتند، خودباختگی جوامع غیر غربی در برابر جهان غرب را «غرب زدگی» می نامند.

 در زبان فارسی «بیگانه» در مقابل «خودی» به کار می رود.

پس از خودبیگانگی فرهنگی دو معنای متفاوت دارد که عبارتند از:

۱- اگر جامعه ای فرهنگ تاریخی خود را فراموش کند دچار «از خودبیگانگی تاریخی» شده است، جامعه خود باخته ایی که در مواجهه با جامعه دیگر، هویت فرهنگی خود را از یاد می برد به این معنا از خودبیگانگی گرفتار شده است.

۲- اگر عقاید و ارزش های یک جامعه مانع آشنایی اعضای آن با حقیقت انسان و جهان بشود آن جامعه دچار «از خود بیگانگی حقیقی (فطری)» شده است.

در جوامعی که چنین فرهنگی دارند و انسان ها از حقیقت خود و هستی دور می مانند.

از نظر قرآن کریم:

انسان هنگامی می تواند حقیقت خود و جهان را بشناسد که به انسان و جهان نگاهی توحیدی داشته باشد، زیرا فراموش کردن خداوند سبب میشود که انسان خود را نیز فراموش کند.