به بیان ساده ؛ خودمراقبتی شامل انجام اعمال اکتسایی ، آگاهانه و هدفمندی است که افراد به وسیله انجام آنها :
۱.سلامت جسمی،روانی_عاطفی،اجتماعی ومعنوی خودوخانواده را تأمین وحفظ می کنند و ارتقاءمی بخشند.
۲.ازخود اعضای خانواده دربرابر بیماری ها،حوادث و خطرات زندگی محافظت می کنند.
۳.نیازهای جسمی،روانی_عاطفی،اجتماعی ومعنوی جود را بر آورده می سازند.
۴.بیماری های مزمن خود را مدیریت می کنند و همچنین بعد از شفا از بیماری حاد یا ترخیص از بیمارستان از سلامت خود حفاظت می کنند.
خودمراقبتی دارای انواع جسمی،روانی_عاطفی، اجتماعی و معنوی است.
۱خودمراقبتی ، گام اول در حفظ سلامت خویش است . بین 65 تا 85 درصد از رفتارهایی که به سلامت ما منجر می شود محصول همین خودمراقبتی است.
۲جوامع و گروه های اجتماعی مختلف،با به کارگیری روش های متفاوت در چارچوب فرهنگ جامعه خود یعنی عادات،رسوم،اعتقادات مذهبی ،معلومات و... از خود و خانواده شان مراقبت می کنند.
۱.هدف خود را تعیین کنیم:هدف باید واضح ، واقعی و قابل اندازه گیری باشد.برای مثال « من از اول این ماه روزی یک کیلو متر پیاده روی خواهم کرد. » یا « از این پس ، هر روز 30 بار شنای روی زمین انجام میدهم ».
۲.مدت زمان را که قرار است فعالیت ای هدف مورد نظر را انجام دهم،مشخص کنیم: زمان بندی ما باید واقعی باشد برای مثال هر روز،هفت روز هر هفته یا ساعت 10 صبح روز پنجشنبه.
۳.میزان دستیابی به هدف و موفقیت ها و شکست های خود را ثابت کنیم: برای مثال نموداری از ساعت هایی که فعالیت مورد نظرمان را انجام می دهیم،رسم کنیم یا مسافتی را که هر روز می دویم،روی تقویم بنویسیم.
۴.پیمان ببندیم:برای مثال،به والدین خود بگوییم که چه هدفی را دنبال می کنیم و زمان خاتمه آن قرار است چه وقت باشد و از آن ها بخواهیم که در انجام این کار مراقب ما باشند.
۵.درصورت لزوم،یک مجازات صریح و آشکار برای شکست در اجرای فعالیت مان تعیین کنیم:برای مثال،به فردی که با او پیمان بسته ایم بگوییم« من،در صورت قصور در انجام این پیمان،برای تو یک کتاب میخرم.» بهتر است جریمه سبک باشد.
۶.برای شروع، گام های کوچک برداریم:به عنوان مثال اگر می خواهیم وزن خود را کاهش دهیم به دانیم که در یک شب نمی توانیم به وزن مطلوب برسیم.
۷.از یادآورها استفاده کنیم:از ابزار هایی مانند زنگ هشدار تلفن همراه یا تذکر اطرافیان برای یاد آوری رفتارمان استفاده کنیم.
۸.در مورد تغییر رفتارمان نظر اطرافیان را بپرسیم: از اطرافیان بخواهیم که چگونگی حرکت یا فعالیت ما به سوی اهدافمان را بررسی کنند و نتیجه را به ما بگویند.
۹.در صورت شکست هرگز مأیوس نشده و برای شروع دوباره آماده شویم:ممکن است در اجرای برنامه خود مراقبتی دچار مشکل شویم ، بنابراین باید آماده باشیم که مجدداً شروع کنیم.
۱۰.موفقیت هایمان را مدّنظر داشته باشیم:باید به سختی ای فکر کنیم که توانسته ایم آنها را با موفقیت پشت سر بگذاریم. این کار موجب افزایش اعتماد به نفس ما می شود و توانایی مارا برای ادامه برنامه افزایش می دهد.
۱۱.مهارت های لازم برای خود مراقبتی را کسب کنیم:باید سعی کنیم در رسیدن به اهداف مان مهارت های لازم را کسب کنیم تا کاری که انجام می دهیم موفق شویم. این مسئله در شایستگی ما در رسیدن به اهداف مؤثر است.