درسنامه کامل مطالعات اجتماعی هفتم فصل 4 قانون گذاری

اشکال ایجاد مقررات یک جامعه :

گاهی مقررات به صورت دستورهای مذهبی و اخلاقی است و مانند هیچ کس نباید با کفش وارد نمازخانه و مسجد شود.

گاهی گروه های اجتماعی به صورت توافق با عادت و رسم از مقرراتی پیروی می کنند : مانند ایستادن در صف اتوبوس و با نانوایی

گاهی مقررات به وسیله یک نهاد دارای صلاحیت مثل مجلس تصویب می شود : مانند ممنوعیت عبور از چراغ قرمز همه ی افراد در برابر قانون مساوی اند.

 تعریف قانون اساسی :

مهم ترین قانون در هر کشور، قانون اساسی آن کشور است. قانون اساسی، مادر همه ی قانون ها است و سایر قوانین در چارچوب آن تصویب می شوند. در قانون اساسی هر کشور مهم ترین حقوق ملت و همچنین مهم ترین روابط و وظایف حکومت و مردم معین شده است.

قانون اساسی توجه خاصی به حقوق اساسی و اجتماعی همه ی مردم دارد و همه ی مردم موظف اند به این قوانین احترام بگذارند.

قوه ی مقننه تهیه و تصویب قوانین عادی کشور را در چارچوب قانون اساسی به عهده دارد. این قوه از دو بخش تشکیل شده است:

1. مجلس شورای اسلامی: نمایندگان، از بین خود فردی را به عنوان رئیس مجلس انتخاب می کنند.
2. شورای نگهبان : شورای نگهبان دو وظیفه ی مهم بر عهده دارد:

الف) این شورا همه ی قوانینی را که مجلس تصویب می کند با قانون اساسی و اصول و احکام دین اسلام تطبیق می دهد.

ب) این شورا بر انتخاباتی که در کشور برگزار می شود، نظارت می کند.

ویژگی های قانون گذاران :

از آن جا که وضع قانون اهمیت زیادی دارد، قانون گذاران باید از بین افرادی که شایستگی لازم را برای این کار دارند، انتخاب شوند. شایستگی هایی مانند: شجاعت، دلسوزی، تخصّص، دین داری، طرف داری از حقوق محرومان و ... . همچنین قانون گذاران با توجه به نیازها و موضوعات مختلف جامعه سعی می کنند بهترین قوانین را وضع کنند .

قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران :

قانون اساسی کشور ما در روزهای ۱۱ و ۱۲ آذرماه ۱۳۵۸ به همه پرسی گذاشته شد و مردم به آن رای مثبت یا آری دادند . قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران ۱۷۷ اصل دارد.

دو وظیفه شورای نگهبان :

این شورا همه ی قوانینی را که در مجلس تصویب می کند با قانون اساسی و اصول و احکام دین اسلام تطبیق می دهد و اگر قوانین تصویب شده با قانون اساسی و اصول و احکام دین مغایرت داشت آنها را رد می کند با دوباره به مجلسی برمی گرداند تا اصلاح شود.

این شورا بر انتخاباتی که در کشور برگزار می شود مانند انتخابات ریاست جمهوری و مجلس شورای اسلامی نظارت می کند و پس از بررسی و تایید صلاحیت نامزدهای انتخابات به آنها اجازه ی انتخاب شدن می دهد.

مجلس خبرگان :

در این مجلس خبرگانی که از سوی مردم انتخاب شده بودند ، براساس اهداف انقلاب در طی چند ماه قانون اساسی را نوشتند و تصویب کردند.

 مجمع تشخیص مصلحت نظام :

در مواردی که شورای نگهبان و مجلس شورای اسلامی به توافق دربارهٔ تصویب یک قانون نمی رسند، مجمع تشخیص مصلحت نظام، تصمیم نهایی را می گیرد.