نمونه سوالات تشریحی فصل 3 فلسفه یازدهم همراه با جواب تشریحی

هر یک از ما باورهایی درباره جهان، انسان، مرگ، عدالت، زیبایی و نظایر آن داریم که گاه با باورهای دیگران یکسان است و گاهی هم متفاوت و مختلف. ما با همین باورها زندگی می‌کنیم و براساس آنها تصمیم می‌گیریم و عمل می‌نماییم.

هر یک از ما باورهایی درباره جهان، انسان، مرگ، عدالت، زیبایی و نظایر آن داریم که گاه با باورهای دیگران یکسان است و گاهی هم متفاوت و مختلف. ما با همین باورها زندگی میکنیم و برا ساس آنها تصمیم بیگیریم و عمل مینماییم. شاید دلایل برخی از این باورها را بدانیم و برای برخی هم دلیلی نداشته باشیم و صرفا طبق عادت آنها را قبول کرده باشیم

اگر ما اطرافیان خود را زیر نظر بگیریم، میتوانیم از لا به لای حرف هایی که میزنند یا رفتارهایی که دارند، برخی از ریشه های فکری آنان را کشف کنیم و بدانیم که آنها چه عقیده و طرز فکری دارند و اگر بتوانیم این طرز فکرها و عقیده ها را خوب تحلیل کنیم، می توانیم حدس بزنیم که آنها در زندگی خود به دنبال چه اهدافی هستند و زندگی برای آنان چه معنایی دارد .

برخی انسان ها، فارغ از اشتغالات روزانه، لحظاتی به تفکر درباره باورهای خود می پردازند و نسبت به پذیرش آن باورها می اندی شند. آنان میخواهند به ری شه باورهای خود بر سند و چرایی قبول آنها را مرور کنند. اینان، در حقیقت، اهل تفکر فلسفی هستند و می کوشند بنیان های فکری خود را در چارچوب عقل و منطق قرار دهند.

اندیشیدن فیلسوفانه تامل کردن درباره باورهای مربوط به زندگی است؛ آموختن چرایی و یافتن دالیل درستی یا نادر ستی باورها؛ پذیرفتن باورهای درست و کنار گذاشتن باورهای نادرست. در این صورت، خودمان بنیان های فکری خود را می سازیم و به آزاد اندیشی می رسیم و شخصیتی مستقل کسب می کنیم.

 ۱-ساختن بنیان های فکری به دست خودمان ۲ -آزاد اندیشی ۳ -کسب شخصیت مستقل

این باورها که فلسفه ما را میسازند، نقش تعیین کننده در انتخاب اهداف دارند. این باورها هستند که به ما میگویند چه چیزی را هدف زندگی قراردهیم و از چه چیزی گریزان باشیم. فلسفه هرکس معنا دهنده به زندگی اوست.

 باورهای مربوط به زندگی

۱ -برخی آدم ها کمتر به اموری مانند حقیقت انسان و جهان میاندی شند و به همان اندازه ای که از دور و بر شان آموخته اند، قناعت میکنند، در نتیجه در انتخاب هدف نیز دقت نظر چندانی ندارند وبیشتر دنباله روی دیگرانند. ۲ -برخی آدم ها در این امور می اندیشند و در بسیاری موارد به دانشی درست درباره جهان و انسان میرسند؛ در نتیجه می توانند هدف قابل قبولی برای زندگی برگزینند و زندگی آنان معنای در ستی پیدا کند. ۳ -برخی نیز نگر شی نادر ست درباره جهان و ان سان دارند. اینان، در انتخاب هدف به خطا رفته و زندگی آنان معنای نادرستی به خود گرفته است .

اگر ان سان قدرت تفکر خود را افزایش دهد و با استفاده از قواعد تفکر، در امور فلسفی بیندیشد، به فواید و ثمرات آن دست می یابد.

فلسفه از توانایی منطقی تشخیص مغالطه ها و خارج کردن آنها از باورها کمک می گیرد تا اندیشه های فلسفی درست از تفکرات غلط تشخیص داده شود و راه رسیدن به اعتقادات درست هموار گردد. فیلسوفان می کوشند با کاستن از مغالطه ها، فهم درستی از حقایق، چه در عالم هستی و چه در مسائل بنیادی زندگی، ارائه دهند و آن را با گفتار مناسبی که خالی از مغالطه باشد، بیان کنند. آنها می کوشند نمونه هایی از مغالطه های فلسفی را جهت عبرت گرفتن دیگران، نشان دهند؛ چرا که برخی افراد گاهی بدون اینکه دقت کنند، در زندگی خود، باوری را که مبنای آن یک مغالطه است، پذیرفته و براساس آن تصمیم می گیرند و عمل می کنند.

مغالطه تعمیم شتاب زده. تعمیم یک حکم جزئی به همه مصداق ها. آری برخی فیلسوفان بوده و هستند که کاری به زندگی واقعی مردم نداشته و ندارند. اما همه این گونه نیستند. مانند سقراط، سهروردی …

فیلسوف واقعی هیچ سخنی را بدون دلیل نمی پذیرد و عقیده اش را بر پایه خیالات، تبلیغات و تعصّب بنا نمی کند. او درباره استدلال ها می اندیشد و اگر به در ستی شان پی ببرد، آنها را می پذیرد. عموم مردم در مسائل بنیادین فلسفی می اندیشند و نظر می دهند؛ درباره خدا، آزادی، اختیار، خوشبختی و رنج. فرق فیلسوف با مردمان دیگر این ا ست که اولا فیلسوف درباره همین مسائل به نحو جدّی فکر میکند؛ ثانیا با روش درست وارد این قبیل مسائل می شود و پاسخ می دهد. او تابع برهان و استدلال است؛ نه تابع افراد و اشخاص.

فیلسوف واقعی هیچ سخنی را بدون دلیل نمی پذیرد و عقیده اش را بر پایه خیالات، تبلیغات و تعصّب بنا نمی کند. او درباره استدلال ها می اندیشد و اگر به درستی شان پی ببرد، آنها را می پذیرد.

استقلال در اندیشه

بر پایه خیالات، تبلیغات و تعصّب

فیلسوف واقعی هیچ سخنی را بدون دلیل نمی پذیرد و عقیده اش را بر پایه خیالات، تبلیغات و تعصّب بنا نمی کند. او درباره استدلال ها می اندیشد و اگر به درستی شان پی ببرد، آنها را می پذیرد.

این است که اولا فیلسوف درباره مسائل بنیادین فلسفی به نحو جدّی فکر میکند؛ ثانیا با روش درست وارد این قبیل مسائل می شود و پاسخ می دهد. او تابع برهان و استدلال است؛ نه تابع افراد و اشخاص

در بسیاری از مواقع، افراد یک جامعه افکاری را می پذیرند که پشتوانه عقلی و منطقی محکمی ندارند، بلکه بر اثر مرور زمان و یا انتقال از نسلی به نسل بعد، به صورت یک عادت در آمده است و اکثر افراد جامعه، بدون دلیل آنها را پذیرفته اند. افراد متفکر این جوامع، این قبیل افکار را مورد ارزیابی قرار میدهند و اگر منطبق با عقل نبود، آنها را نمی پذیرند و تلاش میکنند سایرین را نیز به باطل بودن آن افکار آگاه کنند.

از آنجا که این قبیل عقاید مورد پذیرش مردم است، در ابتدا مردم سخنان این متفکران را نمی پذیرند و حتی دیدگاه آن متفکران را باطل و انحرافی مینامند. البته، استقامت متفکران حق طلب و دلسوز، بالاخره مؤثر واقع می شود و باطل بودن آن عقاید، با درخشش حقیقت، به تدریج نمایان میگردد و بسیاری از مردم عقاید باطل خود را کنار میگذارند و به حقیقت رو می آورند.

«تمثیل غار»

رهایی از عادات غیرمنطقی از فواید تفکر فلسفی است که بیش از سایر فواید، شامل وظایف اجتماعی است.

زندگی عادی – بی‌خبری از نادانی

معنا بخشی به زندگی

مغالطه

ریشه های فکری

فیلسوفانه

غار

آزادی حقیقی

جمهوری افلاطون