نمونه سوالات تشریحی فصل 15 جامعه شناسی یازدهم همراه با جواب تشریحی

انقلاب اسلامی ایران

بلوک شرق 

۱۷۸۹

تقلیدی

مناطق پیرامونی

سقوط بلوک شرق یا شوروی

دولت اسلامی ـ کشورهای مسلمان

انتقال بیداری ـ متن مردم

انور سادات ـ موضع گروه‌های فلسطینی را تضعیف کرد

فرانسه – ۱۸۳۰ (م) و ۱۸۴۸ (م) – همهٔ کشورهای اروپا

اقتصاد و سیاست جهان غرب در شرایط فعلی که ابعاد جهانی پیدا کرده، نیازمند مناطق پیرامونی است. انباشت ثروت جهان در دست جمعی اندک، جز با فقر و وابستگی اقتصادی و سیاسی انبوه آدمیان ممکن نیست

موقعیت بلوک شرق را به عنوان تنها رقیب بلوک غرب متزلزل ساخت. جهان اسلام را به عنوان یک قطب فرهنگی تثبیت کرد.

فروپاشی بلوک شرق را به شکل گیری نظم نوین جهانی بر مدار یک قطب واحد معنا می کردند. نظریه پایان تاریخ فوکویاما این همین معنا را القا می کرد

زیرا در این جنگ، تمامی کشورهای بلوک شرق و غرب، علیه ایران متحد شدند. تسلیحات روسی، آمریکایی، فرانسوی،آلمانی و … و دالرهای نفتی کشورهای عربی در خدمت ارتشی قرار گرفته بود که آغازگر جنگ بود. این در حالی بود که ایران برای تهیه ابتدایی ترین تجهیزات از جمله سیم خاردار، تحریم شده بود.

زیرا این انقلاب، مستقل از ارزش ها و آرمان های جهان غرب شکل گرفت.

از آنان خواست تا برای عبور از همه بحران ها، به سوی آموزه های اسلام گام بردارند و بدین منظور نخبگان خود را برای فراگیری حکمت و علوم اسلامی به ایران بفرستند.

به اشکالاتی اشاره کرد که در محدود کردن دانش و علم به شناخت حسی یا شناخت عقلی وجود دارد. امام ضمن پیش‌بینی فروپاشی بلوک شرق، از آنان خواست که برای حل همهٔ بحران‌ها، به سوی آموزه‌های اسلام گام بردارند و بدین منظور نخبگان خود را برای فراگیری حکمت و علوم اسلامی به ایران بفرستند.

آن را به حل چالش های جامعه ایران و یا شیعیان جهان محدود نکرد.

بر اساس آموزهای اسلامی از عزت و اقتدار جهان اسالم پاسداری می کرد.

دفاع از محرومان و مستضعفان جهان را وظیفه خود می دانست.

فطرت الهی همه انسان ها را مخاطب پیام خود قرار می داد.

حل مشکلات معرفتی و معنوی بشریت را رسالت خود می دید.

خیر – انقلاب اسلامی با آنکه درایران رخ داد و از ذخایر معرفتی شیعی استفاده کرد، آرمان ها، ارزش ها و رسالت خود را به حل چالش های جامعه ایران محدود نکرد.

تشکیل یک دولت اسلامی با جمهوری های آزاد و مستقل برای آینده کشورهای مسلمان ترسیم می کند

این جوامع به سوی نظامی حرکت خواهند کرد که فارغ از قدرت های قومی و قبیله ای بر مدار فقاهت و عدالت سازمان می یابند.

 دولت های غربی تالش کردند تا انقلاب ها و جنبش های کشورهای عربی از سال ۱۳۸۹ شمسی را بخشی از فرایند غربی شدن این کشورها بدانند و آن را بهار عربی نامیدند.

اندیشمندان و عالمانی بودند که برای حفظ استقلال و عزت جهان اسلام به دنبال اصلاح رفتار حاکمان جوامع اسلامی بودند.

سلسله جنبش‌ها و انقلاب‌های گسترده مردم در کشورهای عربی از سال ۱۳۸۹ هـ .ش است که تاکنون به سقوط قدرت‌های سیاسی در چهار کشور عربی منجر شده است. وقوع این انقلاب‌ها، سه دهه بعد از انقلاب اسلامی ایران، نظیر همان وقایعی است که چهار دهه پس از انقلاب فرانسه در کشورهای اروپایی رخ داد.

اولا مشروعیت قرارداد کمپ دیوید را در باور مسلمانان، مخدوش کرد.

ثانیا مقاومت در برابر صهیونیسم را از موضع اعتقاد اسلامی و با تکیه بر ایمان به خداوند و قدرت الهی آغاز کرد.

دولت مصر به رهبری جمال عبدالناصر، مظهر ناسیونالیسم عربی بود اما پس از مرگ او انور سادات، رئیس‌جمهور وقت مصر با امضای قرارداد کمپ دیوید، اسرائیل را به رسمیت شناخت.

فلسطین یکی از عرصه های تقابل بلوک شرق و غرب شده بود. دولت اسرائیل با حمایت های مالی و تسلیحاتی آمریکا و کشورهای وابسته به بلوک غرب تجهیز می شد و جبهه مقابل با سلاح های روسی می جنگید.

برخی کشورهایی که زیر نفوذ بلوک غرب بودند، دولت غاصب اسرائیل را به رسمیت می شناختند و یا در جهت سازش با آن گام بر می داشتند و برخی دیگر که زیر نفوذ بلوک شرق بودند، جبهه پایداری و مقاومت را تشکیل می دادند.

رویکرد اول: مسایل جهان اسلام از نوع مشکلاتی بود که در اثر عقب ماندگی تاریخی از جوامع غربی پیش آمده بود.

رویکرد دوم: مسایل جهان اسلام از نوع مشکلاتی بود که لیبرالیسم غربی به وجود آورده بود.

الگوی رفتاری خود را از فقه اجتماعی سیاسی شیعی گرفت و متناسب با آن عمل کرد. این انقلاب از منظر دینی و فرهنگی به شناخت بحران ها و چالش های جهان اسلام پرداخت و با بازگشت به هویت اسلامی، فرصت جدیدی را برای جهان غرب، جهت عبور از بحران های معرفتی و معنوی آن پدید آورد.