سادگی و روانی از آشکارترین و مهمترین شاخصه زبان شعر در عصر بیداری است
حضور راوی اول شخص در بعضی از صحنههای داستان در مورد نثر بیداری است
ابوالقاسم لاهوتی – فرخی یزدی از شاخصترین شاعرانی هستند که به دفاع از کارگران و ضعیفان توجه داشتند
ملکالشعرا بهار- دهخدا –ادیبالممالک فراهانی شاعرانی بودند که مفاهیم وطن و میهنپرستی در اشعارشان مورد توجه بود
در دوره بیداری شاعرانی که بیشتر به زبان مردم کوچه بازار شعر میگفتند به آرایههای بیانی و بدیعی کمتر پایبند بودند
دموکراسی غربی ویژگیهای فکری شعر عصر بیداری نیست رونق یافتن مضامین اخلاقی و عارفانهسرایی در شعر
سراینده غزل آزادی با سر آغاز بیت: آن زمان که بنهادم سر به پای آزادی / دست خود زجان شستم از برای آزادیاز چه فرخی یزدی است
دشمنی با استعمار و استبداد- تنفّر از خرافات مضامن به ترتیب در نثر روزنامهای و نثر داستانی عصر بیداری بیشتر مورد توجّه بودند
آزادی- وطن- قانون- تعلیم و تربیت- توجّه به مردم- علوم و فنون جدید به تمامی شاخصترین درونمایههای شعر عصر بیداری اشاره دارد
نثر وسیلهای برای بیان خواست و آرزوهای مردم
گرایش شاعران به محتوا و تسلط کم برخی شعرا بر ادبیات گذشته از علل بیتوجّهی به زبان و بیدقتی در کاربرد جملهها و ترکیبها در شعر دورهٔ بیداری میباشند
در شعر مژده که روی خدا ز پرده برآمد / آیت داور به خلق جلوهگر آمد توجه به قالبهای نو و متفاوت از ویژگی ادبی عصر بیداری مشهود است
شعر ای خواجهٔ توانگر ، بزن بلا نبینی / شلّاق را لنگر، بزن بلا نبینی نمیتواند متعلق به شاعران سنّتگرای عصر بیداری باشد
ابوالقاسم لاهوتی و فرّخی یزدی از شاخصترین شاعران توجّه به مردم و درونمایههای عصر بیداری هستند
در عبارت ای مردمکان! برای خاط خدا به فریاد من پرسید. ای روزنومهچی! برای آفتاب قیومت پرسهٔ من بچّهکرد را بنویس. من آزادخان کرندیام. پدرم از ظلم حسین خان قلعه زنجیری مرا برداشت و از کرند گریخت آمد طهران بمرد استفاده از واژگان بیگانه مشهود نیست
عارف قزوینی – ادیبالممالک فراهانی شاعران عصر بیداری به قالبهای قصیده و مثنوی توجه بیشتری داشتند
در نثر بیداری ترکیبها و لغات ناآشنای زبان ترکی کمکاربرد شد
کلی نگری از خصایص فکری و درونمایههای شعر عصر بیداری نیست
کلی نگری از خصایص فکری و درونمایههای شعر عصر بیداری نیست
عارف قزوینی – نسیم شمال شاعرانی که در سرودههای خود از اصطلاحات و واژههای موسیقی فرنگی و عامیانه بهره گرفتهاند
غژل وترانه قالبهای شعری بودند که شاعران عصر بیداری برای زبان کوچه بازاری انتخاب کردند