نمونه سوالات تشریحی فصل 23 تاریخ معاصر ایران همراه با جواب تشریحی

ابو الحسن بنی صدر

در اولین دوره انتخابات ریاست جمهوری (بهمن 1358) ابو الحسن بنی صدر با بیش از ده میلیون و پانصد هزار رأی به عنوان اولین رئس جمهور ایران انتخاب شد.

او در نیمه بهمن ماه، در بیمارستان قلب (که امام خمینى در آنجا بسترى بودند)، در حضور ایشان و اعضای شوراى انقلاب و مقام هاى مملکتى، سوگند وفادارى به قانون اساسى یاد کرد و حکم ریاست جمهورى وى، از سوى امام تنفیذ شد.

در اواخر بهمن ماه همان سال نیز، به سبب شرایط خاص کشور و وجود آشوب در استان هاى گوناگون، امام خمینى با اعلام اینکه در این شرایط ویژه بیش از هر مرحله به تمرکز قوا نیاز است، مقام نیابت فرماندهى کل قوا را به بنی صدر واگذار کرد.

پس از پیروزى انقلاب اسلامى، برخى از بزرگان و پىشکسوتان انقلاب با پىشنهاد و مدیریت شهید آیت الله دکتر بهشتى، براى سازماندهى تشکیلاتى و همبستگى بىشتر ملی، (حزب جمهورى اسلامى) را تأسیس کردند.

بنی صدر روزنامه انقلاب اسلامى را منتشر می کرد.

ریشهٔ اصلى اختلاف ها، همان مسائلى بود که نیروهاى اصول گرا و انقلابى با لیبرال ها داشتند.

رفته رفته جریان هاى سیاسى به دو جناح کلى تقسیم شدند: نیروهاى انقلابى و مدافع اسلام و نیروهاى مخالف این جریان شامل لیبرال ها و نیروهاى چپ.

طبق قانون اساسى (اولیه و قبل از بازنگری) رئیس جمهور بایستى فردی را جهت تصدی سمت نخست وزیری به مجلس شورای اسلامی معرفی کند و پس از رأی اعتماد نمایندگان مجلس، منصب او رسمیت و اعتبار می یافت.

رئیس جمهور مجبور شد، محمّدعلی رجایی را که مورد اعتماد مجلس بود معرفی کند و با رأی قاطع نمایندگان، رجایی نخست وزیر شد.

دانشگاه ها محل مجادلات و درگیری هاى سیاسى شده بود زیرا گروه های سیاسى، کلاس هاى درس دانشگاه ها و حتّى برخى از دبیرستان هاى بزرگ را به دفترهاى گروهى خود تبدیل کرده بودند. ضمن نگهدارى اسلحه و وسایل و تجهیزات نظامى در آنها، تشنج آفرینی هاى خیابانی و آشوب را در اقصا نقاط کشور هدایت می کردند.

در تاریخ انقلاب، پاک سازى گروه هاى معاند که در مراکز دانشگاهى نفوذ کرده بودند و همچنین ایجاد تحول در درس هاى آموزش عالى، با عنوان (انقلاب فرهنگى) شناخته می شود.

در 31 شهریور 1359

جنگ تحمیلى، با حمله عراق به ایران آغاز شد.

وقتى اختلاف ها به مرحله اى رسید که امکانى براى اصلاح باقى نماند، و اساس اسلام و انقلاب در خطر قرار گرفت، امام در بیستم خرداد 1360، طى حکمى، بنى صدر را از فرماندهى کل قوا عزل کرد.

به دلیل کج روى و احساس مسئولیت نکردن بنی صدر در شرایط حساس و خطیر کشور، مجلس شوراى اسلامى، مطابق قانون اساسى، با اکثریت آرا به عدم صلاحیت بنی صدر براى ادامه مسئولیت ریاست جمهورى رأى داد.

پس از این رویداد تاریخى، مردم همان گونه که هنگام فرارشاه از ایران شادمان بودند، به خیابان ها ریختند و ابراز شادى کردند.

ترور فىزیکى در فاصله کوتاهى از عمر انقلاب آغاز شد و دو مرحله داشت.

تیمسار قرنی

تیمسار قرنى اولین رئیس ستاد مشترک ارتش جمهوری اسلامی

علامه آیت الله مرتضی مطهری رئیس شورای انقلاب

حاج مهدی عراقی چهره شاخص انقلابی و فرزندش

آیت الله قاضی طباطبایی در تبریز

دکتر محمد مفتح استاد دانشگاه الهیات تهران

این ترورها عمدتا توسط گروهک چپ التقاطى (فرقان) انجام می گرفت.

با دستگیرى اعضاى اصلى فرقان در دی ماه 1358، این مرحله از ترورها خاتمه یافت.

بسیاری از ترور ها توسط سازمان مجاهدین خلق انجام می گرفت.

مرحله دوم ترور ها پس از عزل بنی صدر از ریاست جمهورى آغاز شد.

اولین ترور در ششم تیر ماه 1360، یعنى شش روز پس از عزل بنی صدر، متوجه آیت الله سید على خامنه اى شد و او را به شدت مجروح ساخت.

در هفتم تیرماه بر اثر انفجار بمب در محل دفتر حزب جمهورى اسلامى، بیش از هفتاد نفر از نمایندگان مجلس، وزیران و دولتمردان انقلابى که نقشى برجسته در تدوین قانون اساسى و هدایت انقلاب در مسیر اصلى خویش ایفا کرده بودند، به شهادت رسیدند.

قدرت رهبرى امام و نقش برجسته مردم، دو عامل اصلى حفظ نظام در گرداب این حادثه سهمناک بودند.

آقایان رجایى و دکتر باهنر، رئیس جمهور و نخست وزیر، به شهادت رسیدند.

شهداى محراب، آیت الله سىدعبدالحسىن دستغیب در شیراز، آیت الله مدنى در تبریز، آیت الله صدوقى در یزد، آیت الله اشرفى اصفهانى در کرمانشاه و حجت الالسلام هاشمی نژاد، دانشمند و روحانى مؤثر مشهد، از این جمله بودند.

ترور این دانشمندان و حتى عالمانى از روحانیان اهل سنت، نشانگر این بود که دشمنان انقلاب بیش از هر چیز، از اندیشه متفکران اسلامى بیمناک اند.

1.  
2. تقویت و تشویق گروهک هاى ضد انقلاب که جو سیاسى _ اجتماعى کشور را کاملا آشفته و بحرانى ساخته بودند.
3. به وجود آوردن آشوب هاى استانى در قالب حرکت هاى قومى؛ سران آشوب ها با گروهک ها به یکدیگر مرتبط بودند و آشوب سراسرى را همچون زنجیره اى به هم وصل می کردند.
4. ایجاد اختلاف در ارکان اصلى نظام.
5. ترور شخصیت هاى برجسته انقلاب؛ گستره این توطئه بسیار وسیع بود و مردم پیوسته نظاره گر شهادت افراد صاحب نام انقلاب بودند.
6. جوسازى و ایجاد جنگ روانى، و ایجاد رعب و وحشت بین مردم همراه با تبلیغ هاى وسیع از شبکه هاى سراسرى خبرى و مطبوعاتى.
7. حمله نظامى آمریکا به ایران
8. طراحی کودتا
9. مخالفت با دستیابی ایران به فناوری هسته ای صلح آمیز

حمله نظامى آمریکا به ایران؛ زمامداران آمریکا پس از تسخیر سفارت این کشور در تهران، براى رهایى از این بحران و نمایش اقتدار خود، تصمیم گرفتند به بهانه نجات گروگان ها به عملیات تلافی جویانه اى دست بزنند.

این عملیات که با 90 کماندو از میان نیروهاى مختلف آمریکایى، با هشت چرخ بال نیروى دریایى و شش هواپیما انجام شد، از ماه ها پیش طراحى شده بود و پس از آزمایش هاى طولانى به اجرا درآمد. مهاجمان وارد حریم هوایى ایران شدند و در کویر (طبس) درتاریکى شب فرود آمدند و طبق برنامه از پیش تعیین شده، چرخ بال ها و هواپیماها براى اجراى مرحله بعدى عملیات اقدام به سوختگیرى کردند. یکى از چرخ بال ها دچار نقص فنى شد. فرمانده عملیات تصمیم گرفت وضعیت را به کاخ سفید گزارش دهد. اما براى هرگونه تصمیم دیگر، زمان کافى نداشت، زیرا توفان شن آغاز شده و آنها را دچار حیرت کرده بود. در اثر برخورد یک هواپیما با یک چرخ بال، هردو منهدم شدند و هشت تن از متجاوزان در آتش سوختند و سایرین فورا منطقه را ترک کردند.

طراحی کودتا؛ پس از ناکامی در حمله نظامی به ایران، دشمنان انقلاب تصمیم به اجراى کودتا گرفتند تا از طریق اشغال و با بمباران مراکز مهم کشور، از جمله قم، تهران و اقامتگاه امام، تکلیف انقلاب را یکسره کنند.

عاملان این کودتا تعدادی از افسران وابسته به رژیم پهلوی و هوادار بختیار، موسوم به (سازمان نقاب) بودند.

سازمان نقاب بنا بود در بیستم تیرماه 1359 از پایگاه هوایى شهید نوژه همدان، عملیات خود را آغاز کنند و با ساقط کردن نظام، حکومتى به اصطلاح سوسیال – دمکرات را در ایران برقرار سازند. کودتاچیان برنامه هاى خود را با سازمان (سیا) نیز هماهنگ ساخته بودند و به آنان در مورد حفظ بنی صدر نیز توصیه شده بود.

این کودتا نیز با نفوذ نیروهاى مؤمن و وطن خواه انقلاب در درون کودتاچیان، هوشیارى نظام نوپاى انقلابى و از همه بالاتر لطف الهى، شکست خورد.

این کشورها می خواهند انحصار این دانش در اختیار خودشان باشد و دیگر کشورها به این دانش دسترسی نداشته باشند.

هیروشیما و ناکازاکی