نمونه سوالات تشریحی فصل 9 علوم تجربی هشتم همراه با جواب تشریحی

دافعه . جاذبه 

همنام . دفع 

غیر همنام . جذب 

پروتون و نوترون 

برقنما . مرطوب 

نوترون 

الکترون 

پوروتون . سنگین تر 

تماس 

منفی . مثبت # مثبت . منفی 

برای تشخیص اينکه جسمي دارای بار الکتريکي اسـت يا نه و نیز تعیین نوع بار جسـم، از وسیله ساده ای به نام برقنما (الکتروسکوپ) استفاده مي کنیم . برقنما از يک صفحه يا گوی فلزی، يک میله و دو ورقه نازک فلزی تشکیل شده است. وقتي برقنما بدون بار است ورقه های آن به هم نزديک اند و وقتي باردار می شود، ورقه های آن از هم دورمي شوند .

در اين روش، وقتي دوجسم نارسانای غیرهم جنس (میله ی پلاستیکي با پارچه ی پشمي يا میله ی شیشه ای با پارچه ی ابريشمي ) مالش داده مي شوند، تعدادی الکترون از يکي جدا شده وبه ديگری می چسبد.

ايجاد بارالکتريکي در اجسام رسانا بدون تماس آنها با جسم باردار را القای بارالکتريکي ميگويند. همواره بارالکتريکي القا شده مخالف جسم بارداری است که برای القا مورد استفاده قرار گرفته است.

اگر میله پلاستیکي دارای بار منفي را با جسم خنثي تماس دهیم، تعدادی الکترون از میله وارد جسم خنثي می شود و جسم خنثي نیز دارای بار منفي می شود. اين روش ايجاد بار در يک جسم را، روش تماس می گويند.

به موادی مانند شیشـه و پلاسـتیک که الکترون های آنها به هسته هايشـان وابسـتگي زيادی دارند و نمي تواننـد در اين اجسـام به سـادگي حرکـت کنند، نارسـانای الکتريکـي ميگويیم. نارسـانا ها نمي توانند جريان الکتريکي را از خود عبور دهند.

به تعدادی از الکترون های اتم فلز که وابستگي بسیار کمي به هسته آن دارند و مي توانند آزادانه در کل فلز حرکت کنند الکترون های آزاد مي گويند.

 به موادی مانند فلزات، مغز مداد ، گرافیت،بدن انسان و آب ونمک که بار الکتريکی می توانـد بـه راحتـي در آنهـا حرکت کند، رسـانای الکتريکي میگويیـم.

به تخلیه بار الکتريکي بین ابرها آذرخش مي گويند.

به تخیله بار الکتريکي بین ابر و زمین صاعقه مي گويند .

 اگر دو ابر چنان به هم نزديک شـوند که قسـمت های دارای بار ناهمنام نزديک هم قرار گیرند به علت نیروی جاذبه بین بارهای ناهمنام، ممکن است الکترون ها ازيک ابر به ابر ديگر بجهند که به آن تخلیه بارالکتريکي بین دو ابر میگويند. اين عمل معمـولاً بـا جرقه هـای بـزرگ، تولید گرما و صدا همراه اسـت.

ابرها در مسـیر حرکت خود به داليل مختلـف مانند مالش با ابرهای ديگر، هوا، کوه ها يا القای الکتريکي دارای بار الکتريکي می شوند.

وسیله ای است که در شبکه های الکتريکي برای حفاظت از تجهیزات در مقابل صدمات ناشي از اضافه ولتاژهای ناگهاني همچون صاعقه و رعد و برق به کار برده مي شود. همچنین در بالای ساختمان های بلند کاربرد دارد و از ضربات  ناشي از رعد و برق جلوگیری مي کند . نمونه ای از آن در برج میلاد به کار رفته .

جريان الکتريکي به جاری شدن بار الکتريکي گفته مي شود. به معنای ديگر جريان الکتريکي به صورت نرخ تغییر بار الکتريکي نسبت به زمان تعريف شده که با نماد (I) نشان داده مي شود.

الکترون ها هنگام حرکت در رسانا همیشه با نوعي مقاومت روبه رو هستند.اصطلاحاً رسـانا دارای مقاومت الکتريکي است. هر رسانای الکتريکـي در برابـر جريـان الکتريکـي از خـود مقاومتـي نشـان مي دهد. مقاومت برخي رسـاناها از رساناهای ديگر بیشتر است. مقاومت الکتريک ي را بـا (R)  نشـان مي دهیم.

بـرای اينکـه در مـدار، حرکـت و شـارش بارهـای الکتريکي ادامـه پیدا کند، بايـد همواره بیـن دو نقطه مناسـب از مدار، يک مولد مانند باتری قرار گیرد. نقش باتری ايجاد يک اختلاف پتانسـیل يا ولتاژ بین دو سر لامپ است. همانطور که اختلاف دما بین دو جسم عامل انتقال انرژی از يک جسم به جسم ديگر است در الکتريسیته نیز اگر بین دو نقطه اختلاف پتانسیل به وجود آيد و آن دو نقطه توسط يک جسـم رسـانا مانند يک سیم به هم وصل شـوند، جريان الکتريکي به وجود مي آيد. يکای اختلاف پتانسیل  ولـت اسـت.

خنثي . زيرا تمام بار توسط بدن ما جذب مي شود.

جريان الکتريکـي در يـک مـدار را بـا آمپرسـنج اندازه گیری می کنند و به صـورت متوالي در مدار قـرار می گیرد .اختـلاف پتانسـیل بین دو نقطه توسط ولت سنج اندازه گیری مي شود و به صورت موازی در مدار قرار مي گیرد . 

باتری خودروهای سواری 12و باتری گوشي های همراه معمولاً 3.7باتری نوعي سمعک 1.45 ولت است.

 15/5 ژول مي شود .

0/25 آمپر