نمونه سوالات تشریحی فصل 1 فارسی دهم همراه با جواب تشریحی

معنی هر یک از واژه های مشخص شده را بنویسید.

الف) تاج سر گلبن و صحرا منم

ب) چون بگشایم ز سر مو شكن

ج) وان همه هنگامۀ دریا بدید

د) از آن جانب که آب درمی آمد، برفور بیرون رفت

در مصرع (در بن این پرده نیلوفری )منظور از پرده نیلوفری چیست ؟

معنی واژه های (پیرایه ،برازندگی،خیره)را بنویسید ؟

در مصرع (باغ ز من صاحب پیرایه شد)پیرایه استعاره از چیست

ارایه به کار رفته در مصرع (گه به دهان بر زده کف چون صدف) چیست ؟

معنای واژه (همسری )را در متن و با معادل امروزی مقایسه کنید ؟

با توجه به شعر نیما (چشمه) نماد چه کسانی است؟

در این مصرع ( فروغ رویت اندازی سوی خاک )مجاز را بیابید؟

در این مصرع(کز همه شیرین سخنی گوش ماند) چه آرایه‌ای وجود دارد؟

مقصود شاعر از مصرع( بگشایم ز سر مو شکن ) چیست؟

مصراع ( زهی گویا ز تو کام و زبانم) به چه چیزی تلمیح دارد؟

آثار تعلیمی اثر است با هدف .......

آثار تعلیمی می‌توانند......باشند

آمیختن دو یا چند حس و یا یک حس با پدیدهای ذهنی( انتزاعی)، در کالم را......میگویند

به معنایی حقیقی واژه ....... و به معنای غیرحقیقی آن....... میگویند

شاعر یا نویسنده خواسته است موضـوع و مفهومی رفتـاری، یا مسـئله ای اجتماعی و پندآمـوز را به شـیوۀ ..........بیان کند

بیت زیر را بر اساس ترتیب اجزای جمله در زبان فارسی، مرتّب کنید.

«گشت یکی چشمه ز سنگی جدا     غلغله‌زن، چهره‌نما، تیزپا»

نمونه‌ای از کاربرد این آرایۀ ادبی را در سرودۀ نیما بیابید.

هر یک از بیت‌های زیر را از نظر آرایه‌های ادبی بررسی کنید.

چون بگشایم ز سر مو، شکن     ماه ببیند رخ خود را به من

با توجّه به شعر نیما، «چشمه» نماد چه کسانی است؟

در شعر این درس، دو نمونه «مَجاز» بیابید و مفهوم هر یک را بنویسید.

پس از رسیدن به دریا، چه تغییری در نگرش و نحوه تفکّر «چشمه» ایجاد شد؟

معنی و مفهوم بیت زیر را به نثر روان بنویسید.

«نعره برآورده، فلک کرده کر     دیده سیه کرده، شده زهَره در»

با توجّه به شعر نیما، «چشمه نماد» چه کسانی است؟ 

پس از رسیدن به دریا، چه تغییی در نگرش و نحوهٔ تفّکر «چشمه» ایجاد شد؟

درس دو نمونه مَجاز بیابید و مفهوم هر یک را بنویسید.

...............در درس به معنای « عینأ درست» و امروزه به معنای «طرف راست. سخن درست

............ در بیت درس به معنای « رقابت، برابری» و امروزه به معنای « زناشویی. ازدواج» است

در شعر ............، قطره باران در مقابل عظمت دریا، فروتنی می کند و چون خودش را پست و بی ارزش می بیند، به مقام ارزشمند می رسد

در شعر ........، چشمه مغرور است و خودش را برتر از دیگران می بیند و زمانی که با دریای طوفانی و سهمگین روبه رو می شود مبهوت و حیران می ماند و چاره ای جز سکوت و تسلیم شدن ندارد

چشمه نماد انسان های............است

در بن این پرده نیلوفری کیست کند با چو منی همسری؟ کلمه «همسری» در این بیت به معنی «برابری، هم‌سنگ بودن» آمده است اما امروزه این کلمه به معنای............... به کار می‌رود

راست به مانند یکی زلزله داده تنش بر تن ساحل، یله کلمه «راست» در این بیت به  معنی ............... آمده است امروزه این کلمه در چند معنا کاربرد دارد: «مستقیم، مقابل کج»، «مقابل دروغ» و «دارای رفتار درست است

آمیختن دو یا چند حس و یا یک حس با پدیده‌ای ذهنی (انتزاعی)، در کلام را ............ می‌گویند

شعر سعدی ............. را بیان می‌کند.

شعر نیما درباره............ است

یکی از شیوه های...............نقیضه پردازی یا تقلید آثار ادبی است.