نمونه سوالات تشریحی فصل 6 فارسی دهم همراه با جواب تشریحی

بیت زیر را از نظر کاربرد آرایه «ایهام» بررسی کنید.

گفتم که بوی زلفت گمراه عالمم کرد         گفتا اگر بدانی هم اوت رهبر آید

با توجّه به متن درس، حافظ، شرط وفاداری معشوق را در چه می‌داند؟

بیت زیر، با کدام قسمت از سرودۀ حافظ، ارتباط مفهومی دارد؟

تا نگردی آشنا، زین پرده رمزی نشنوی       گوش نامحرم نباشد جای پیغام سروش

بیت زیر را از نظر کاربرد آرایه «ایهام» بررسی کنید.

گفتم که بوی زلفت گمراه عالمم کرد         گفتا اگر بدانی هم اوت رهبر آید

با توجّه به متن درس، حافظ، شرط وفاداری معشوق را در چه می‌داند؟

بیت زیر، با کدام قسمت از سرودۀ حافظ، ارتباط مفهومی دارد؟

تا نگردی آشنا، زین پرده رمزی نشنوی       گوش نامحرم نباشد جای پیغام سروش

مفهوم مشترک ابیات زیر را بنویسید.- حدیث دوست نگویم مگر به حضرت دوست / که آشنا سخن آشنا نگه دارد- تا نگردی آشنا زین پرده رمزی نشنوی / گوش نامحرم نباشد جای پیغام سروش

موارد خواسته شده را برای فعل مشخص شده «خواهی که معشوق نگسلد پیمان» بنویسید.- بن ماضی: - بن مضارع:

با توجه به بیتِ: «گرت هواست که معشوق نگسلد پیوند/ نگه دار سرِ رشته تا نگه دارد» حافظ شرط وفاداری معشوق را در چه می‌داند؟

در بیت «سر و زر و دل و جانم فدای آن یاری / که حقّ صحبت مهر و وفا نگه دارد»: الف) به نظر شاعر چه کسی شایستگی آن را دارد که انسان برایش فداکاری کند؟ب) کدام جزء جمله حذف شده است؟ نوع آن را بنویسید

شاعر در بیت «تعلیم ز اره‌گیر در امر معاش/ نیمی سوی خود می‌کش و نیمی می‌پاش» بر چه مفهومی تأکید دارد؟

نقش دستوری «موصوف‌ها» در بیت زیر، به ترتیب کدام است؟«دو چشم مست تو کز خواب صبح برخیزند / هزار فتنه به هر گوشه‌ای برانگیزند»

مفهوم کلی بیت‌ها را بنویسید:هر آنکه جانب اهل وفا نگه دارد / خداش در همه حال از بلا نگه دارد

نقش دستوری ضمیرهای متصل را در بیت‌های زیر بنویسید.الف) ای صبحدم، ببین که کجا میفرستمت / نزدیک آفتاب وفا میفرستمتب) گر در طلبت رنجی، ما را برسد شاید / چون عشق حرم باشد، سهل است بیابان‌ها

در بیت زیر کدام آرایه‌ها دیده می‌شود؟ «گفتم غم تو دارم، گفتا غمت سرآید  /  گفتم که ماه من شو، گفتا اگر برآید.

معنی واژه‌های مشخص شده را بنویسیدشیخ بفرمود: تا آن روز موشی بگرفتند و در حقّه کردند

عبارتی بنویسید که نقش ضمیر پیوسته دران بیت متفاوت است؟

نوع حذف فعل (لفظی و معنایی) را در عبارت زیر مشخص کنید.الف) و به وقت نومیدی امیدوارتر باش و نومیدی را در امید، بسته دان و امید را در نومیدی.ب) سر و زر و دل و جانم فدای آن یاری / که حق صحبت مهر و وفا نگه دارد

بیتی ینویسید که با بیت «غم و شادی جهان را نبود هیچ ثبات / هر زمان، حال وی از شکل دگر خواهد»: تناسب معنایی نداشته باشد:

نقش دستوری ضمیر پیوسته (متّصل) را در جملات زیر بنویسید:خدایش بیامرزد که هر کسی از آن جا که هست، یک گام، فراتر آید

بیت «چو گفتمش که دلم را نگاه دار، چه گفت؟ / ز دست بنده چه خیزد، خدا نگه دارد» به کدام آرایه تلمیح دارد؟ آن را بنویسید

معنی ابیات و عبارات زیر را به نثر روان بنویسید:گَرَت هواست که معشوق نَگسَلَد پیوند

مفهوم کلی حکایت «حقه راز» چیست؟

بیتی بنویسید که «لعل» در آن  در معنایی غیر از معنای اصلی خود به کار رفته است؟

معنی ابیات و عبارات زیر را به نثر روان بنویسید:غبار راهگذارت کجاست تا حافظ / به یادگار نسیم صبا نگه دارد

کدام یک از آرایه‌های «ایهام – متناقض نما – تشبیه – استعاره» در بیت زیر وجود ندارد؟«گفتم که بوی زلفت گمراه عالمم کرد / گفتا اگر بدانی هم اوت رهبر آید»

در همۀ مصراع‌ها به استثنای ............ جهش ضمیر دیده می‌شود؟

ضمایر پیوسته (متّصل) در بیت ای صبح دم، ببین که کجا می‌فرستمت / نزدیک آفتاب وفا می‌فرستمت نقش دستوری................ گرفته است

 تصویر بیت زیر در بیت ..... ........ نیز هست.  «صبا بر آن سر زلف ار دل مرا بینی / ز روی لطف بگویش که جا نگه دارد»

در بیت زیر سر و زر و دل و جانم فدای آن یاری / که حقّ صحبت مهر و وفا نگه دارد نقش حروف( م)……….است

بیت «گرت هواست که معشوق نگسلد پیمان / نگاه دار سرِ رشته تا نگه دارد» بر .............. موضوعی از رابطه‌یِ میان عاشق و معشوق اشاره دارد

معنی واژه بلا ...........است

در بیت سر و زر و دل و جانم فدای آن یاری / که حق صحبت مهر و وفا نگه دارد...سر مجاز از............است

در بیت سر و زر و دل و جانم فدای آن یاری / که حق صحبت مهر و وفا نگه دارد...زر مجاز از............است

در بیت چو گفتمش که دلم را نگاه دار، چه گفت؟ / ز دست بنده چه خیزد، خدا نگه دارد...دلم را نگاه دار  کنایه از.............است

در بیت چو گفتمش که دلم را نگاه دار، چه گفت؟ / ز دست بنده چه خیزد، خدا نگه دارد کلمه دل مفعول برای..............است