نمونه سوالات تشریحی فصل 16 فارسی دهم همراه با جواب تشریحی

وقتی می‌گوییم: «صدایش از ته چاه در می‌آمد» جمله، بیانگر چه حالت گوینده است؟

نویسندهٔ کتاب‌های «نگارستان ـ اخلاق محسنی ـ لطایف الطوایف» به ترتیب چه کسانی هستند؟

رابطه معنایی دو کلمه خیر و شر را بنوسید

رابطه معنایی دو کلمه صرع و آبله را بنوسید

رابطه معنایی دو کلمه ثروتمند و ثروت را بنویسید

مفهوم «بازگشت به اصل»را بنوسید

معنی واژه های  وقار – مألوف – محاوره را ب ترتیب بنویسید

مفهوم کنایه‌های زیر را بنویسید. از کلاس بیرون رفت و دم بر نیاورد

در بیت «جست از صدر دکان سویی گریخت / شیشیه‌های روعن گل را بربخت» چند مضاف الیه وجود دارد؟

هریک از ابیات زیر، با کدام بیت ارتباط معنایی دارد؟ (شمارۀ بیت را داخل کمانک بنویسید)الف) کبوتری که دگر آشیان نخواهد دید / قضا همی بَرَدش تا به سوی دانه و دام (..........)

 ب) اشتر به شعر عرب در حالت است و طَرَب / گر ذوق نیست تو را کژطبع جانوری (..........) 

چه وجود نقش دیوار و چه آدمی که با او / سخنی ز عشق گویند و در او اثر نباشد

هر آن که گردش گیتی به کین او برخاست / به غیر مصلحتش رهبری کند ایّام

از بیت: «کبوتری که دگر آشیان نخواهد دید  /  قضا همی بردش تا به سوی دانه و دام» کدام مفهوم حاصل می‌شود؟

املای درست کلمات مشخّص شده را بنویسید. مخذول و نالان اصترحام می‌‌کرد

معادل معنایی واژه صاحب دل را در بیت زیر مشخص کنید.«ز سِر غیب، کس آگاه نیست قصه مخوان / کدام محرم دل ره در این حرم دارد؟»

معنی ابیات و عبارات زیر را به نثر روان بنویسید:دمی آب خوردن پس از بدسگال / بِه از عمر هفتاد و هشتاد سال

مفهوم عبارت زیر را بنویسید.از کلاس بیرون رفت و دم بر نیاورد.

مفهوم بیت «دمی آب خوردن پس از بدسگال / به از عمر هفتاد و هشتاد سال»در چه بیتی دریافت می‌شود

مفهوم بیت «دمی آب خوردن پس از بدسگال / به از عمر هفتاد و هشتاد سال»در چه بیتی دریافت می‌شود

معنی ابیات و عبارات زیر را به نثر روان بنویسید:حریف را فرو کوفت.

با توجّه به قسمت‌های مشخّص شده، «نماد» و «تشبیه» را در مصراع‌های زیر بررسی کنید.الف) ای چون سبزه برآمده از دفترِ روزگارانب) حسرت نبرم به خواب آن مرداب

در هر یک از سروده‌های زیر، کدام یک از آرایه‌های سمت چپ به کار رفته است؟ (یک آرایه، اضافی است.)الف) چو گفتمش که دلم را نگاه‌دار چه گفت / ز دست بنده چه خیزد خدا نگه داردب) زینهار از قرین بد، زنهار / وَ قِنا ربّنا عذابَ النّارپ) چو سرو از راستی برزد عَلَم را / ندید اندر جهان تاراج غم رات) و صداقت / شیرین‌ترین لبخند / بر لبان ارادۀ توست

حسن‌تعلیل

2-    حس‌آمیزی

3-    متناقض‌نما

4-    تضمین

   ایهام

کدام بخش از عبارت زیر، «حذف» شده است؟ نوع «حذف» را بنویسید.«چنین گویند مردی به بغداد آمد و بر درازگوش نشسته بود و بُزی را رشته در گردن کرده، از پس وی می‌دوید.»

باب دندان بودن کنایه از ...............است‌.

مثل شاخ شمشاد ارایه .............است.

ارتجالا به معنی‌‌‌‌..............است.

از بر کردن به معنی ................است.

چشمه خوشمزگی ارایه ……………..است.

خوشمزگی کنایه از......................است.

خوشمزگی های رنگارنگ ارایه.................است.

میان و میدان ارایه............است.

چون برق آرایه.............است.

یکی از شیوه های ...............نقیضه پردازی یا تقلید آثار ادبی است