گام به گام تطبیق صفحه 75 درس 9 فلسفه (1) (چیستی انسان (1))

در این درس نظرات برخی فلاسفه درباره انسان توضیح داده شد. نظرات این فیلسوفان را با نظرات ذکر شده دربارۀ معرفت شناسی تطبیق دهید و ببینید این نظرات با کدام نظر در معرفت شناسی قرابت بیشتری دارد.

افلاطون و ارسطو:

دکارت:

کانت:

ماتریالیست ها و داروینیست ها:

افلاطون و ارسطو: انسان، علاوه بر بدن، دارای حقیقتی برتر است که محدودیت های بدن را ندارد. این حقیقت برتر همان نفس است که قابل رؤیت نیست.

با «تداوم اعتبار حس و عقل» قرابت بیشتری دارد.

دکارت: بدن را ماشینی پیچیده می داند که به طور خودکار فعالیت می کند، اما این بدن، حقیقت «من» انسان را تشکیل نمی دهد، از نظر وی «من»، همان «روح» یا «نفس» که مرکز اندیشه ماست.

با «توجه به تجربه» قرابت بیشتری دارد.

کانت: انسان یک موجود اخلاقی و برخوردار از وجدان اخلاقی است و یک چنین ویژگی بدون وجود اختیار و ارادۀ آزاد معنا ندارد. اختیار نیز ویژگی نفس است، نه بدن که یک امر مادی است.

با «توجه به عقل» قرابت بیشتری دارد.

ماتریالیست ها و داروینیست ها: از آنجایی که تفاوت واقعی میان انسان و سایر حیوانات وجود ندارد، نمی توان برای انسان ارزش ویژه ای قائل شد. مثلا اگر انسان به اخلاق و فضائل اخلاقی توجه می کند، به این دلیل نیست که فضیلت گرایی در روح و فطرت او وجود دارد، بلکه به این دلیل است که انسان ها، وارد زندگی اجتماعی و زیست اجتماعی شده اند و این زیست اجتماعی آنها را وادار به ابداع اصول اخلاقی و رعایت آنها کرده است تا بتوانند با هم زندگی کنند.

با «بی اعتباری کل معرفت» قرابت بیشتری دارد.