گام به گام خودارزیابی صفحه 86 درس 10 علوم و فنون ادبی (2) (سبک شناسی قرن های دهم و یازدهم (سبک هندی))

1- ویژگی های زبانی، ادبی و فکری سروده زیر را استخراج کنید:

روزگاری شد ز چشم اعتبار افتاده ام               چون نگاه آشنا از چشم یار افتاده ام

دست رغبت کس نمی سازد به سوی من دراز          چون گل پژمرده بر روی مزار افتاده ام

اختیارم نیست چون گرداب در سرگشتگی          نبض موجم، در تپیدن بی قرار افتاده ام

عقده ای هرگز نکردم باز از کار کسی                  در چمن بیکار چون دست چنار افتاده ام

همچو گوهر گر دلم از سنگ گردد دور نیست           دور از مژگان ابر نوبهار افتاده ام (صائب)

2- بیت های زیر را از نظر ویژگی ادبی بررسی کنید.

الف) ای گل که موج خنده ات از سر گذشته است         آماده باش گریه تلخ گلاب را   (صائب)

ب) به یک کرشمه که در کار آسمان کردی         هنوز می پرد از شوق چشم کوکب ها    (صائب)

3- سبک نثر دورة هندی را با نثر دورۀ عراقی از نظر زبانی تحلیل کنید

4-  در مورد دلیل نگارش کتاب های لغتنامه در دوره هندی تحلیل کنید

5-  بیت زیر را از نظر زیبایی شناسی تحلیل کنید:

ز منجنیق فلک سنگ فتنه می بارد          من ابلهانه گریزم به آبگینه حصار    (عرفی شیرازی)

6- وزن بیت زیر را بررسی کنید:

تو این عهدی که با من بسته بودی         مگر بهر شکستن بسته بودی     (طالب آملی)

7- متن زیر را از کتاب تاریخ عالم آرای عباسی از نظر ویژگی های زبانی و ادبی نثر این دوره (قرنهای دهم و یازدهم) بررسی نمایید:

از طبقه علّیه شعرا که ناظمان مناظم سخن پیرایی و پیرانه بندان سلسلۀ معنی آرایی اند در آن هنگام در اردوی معّلا و ممالک محروسه، شاعران سخنور و سخنوران بالغت گستر بی شمار بودند در اوایل حال حضرت خاقانی جنّت مکانی توجه تمام به حال این طبقه بود.         (اسکندر بیگ ترکمان)

1- پاسخ به صورت زیر خواهد بود:

2- الف) گل و گریه گلاب:تشخیص                 گریه تلخ:حس آمیزی

ب) چشم کوکب ها : تشخیص              حسن تعلیل : به دلیل کرشمه آسمان و ستاره ها چشمک می زنند

3- با توجه به ویژگی های زبانی سبک هندی در صفحه  87و سبک عراقی در صفحه  40 و 41 دانش آموزان توانایی مقایسه و تحلیل را به دست می آوردند

4- وارد شدن واژگان بیگانه منجر به تدوین فرهنگ نویسی شد(ص87  پ پایانی)

5- تناسب میان (سنگ و منجنیق)   تضاد (سنگ و آبگینه)    استعاره(منجنیق فلک) اشاره به زیبایی در تصور آفرینی و مضمون سازی شاعر در بیت

6- پاسخ به صورت زیر خواهد بود:

7- زبانی :

مطابقت موصوف و صفت به شیوه زبان عربی:طبقه علیه

تتابع اضافات : ناظمان مناظم سخن پیرایی و پیزایه بندان سلسه معنی آرایی - کاربرد جمله طولانی

ادبی :

اشتقاق : ناظم و مناظم

تناسب : ناظمان، مناظم، سخن پیرایی، معنی آرایی، شاعران و......

فکری: مفهموم خاصی در این عبارات وجود ندارند وجود واژگان فراوارن تنها بازی واژگانی است که نیازی به کاربردن این میزان واژه در این عبارات دیده نمی شود.