گام به گام خودارزیابی صفحه 75 درس 9 علوم و فنون ادبی (2) (استعاره)

1- در بیت های زیر استعاره ها را مشخص کنید:

الف) کی ام؟ شکوفۀ اشکی که در هوای تو هر شب    ز چشم ناله شکفتم به روی شکوه دویدم    (اوستا)

ب) ای باد بامدادی خوش می روی به شادی          پیوند روح کردی پیغام دوست دادی (سعدی)

پ) ای گل تازه که بویی ز وفا نیست تو را              خبر از سرزنش خار جفا نیست تو را     (وحشی بافقی)

ت) هر کاو نکاشت مهر و ز خوبی گلی نچید،          در رهگذار باد نگهبان لاله بود  (حافظ)

ث) شب ایستاده است/ خیره نگاه او/ بر چارچوب پنجرۀ من    (سپهری)

ج) آیـنهات دانـی چـرا غمّاز نیست؟                   زانکه زنگار از رخش ممتاز نیست       (مولانا)

چ) دهقان سالخورده چه خوش گفت با پسر         کای نور چشم من به جز از کشته ندروی     (حافظ)

2- تشبیه بیت زیر را بیابید و از آن یک استعاره بسازید و در جمله ای به کار ببرید:

دگر باره خیّاط باد صبا بر            اندام گلدوخت رنگین قبا      (ملک الشعرای بهار)

3- استعارۀ آشکار را در بیت زیر بیابید و آن را به یک تشبیه کامل تبدیل کنید.

صبحگاهی سر خوناب جگر بگشایید        ژاله صبحدم از نرگس تر بگشایید   (خاقانی)

4- ویژگی های شعر کلیم کاشانی را در بیت زیر بیابید و وزن واژه های بیت را مشخص کنید:

ما ز آغاز و ز انجام جهان بی خبریم           اوّل و آخر این کهنه کتاب افتاده است   (کلیم کاشانی)

1- الف) چشم ناله (اضافه استعاری - تشخیص)

روی شکوه (اضافه استعاری - تشخیص)

ب) باد بامدادی – می روی (تشخیص)

پ) گل تازه (استعاره مصرحه از معشوق)

سرزنش (خار) جفا (اضافه استعاری - تشخیص)

ت) (کاشتن) مهر ، گل چیدن (استعاره از انجام عمل نیک)

ث) (ایستادن) شب (تشخیص)

ج) (نماز بودن) آینه (تشخیص)

چ) کشته (استعاره از اعمالی که از انسان سر می زند)

2- خیاط باد صبا : باد صبا مانند خیاطی است که با وزیدنش بر تن گل ها، لباسی زیبا از گلبرگ های رنگارنگ می پوشاند (باعث شکفتن گل ها می شود).

تبدیل به استعاره : باد صبا هر سحرگاه رختی تازه برای گل ها می دوزد و به آن ها می پوشاند.

3- ژاله استعاره از اشک (شبانگاهان ژاله های خونین اشک فرو می ریخت و غم می خورد)

نرگس تر : استعاره از چشمان اشک آلود ، نرگس چشمان ترت زیباترین گل هستی است.

4- زبان شعر ساده است، دربردارنده حیرانی فیلسوفانه است. جهان را به یک کتاب کهنه که اول و آخرش از بین رفته، تشبیه کرده است.

نام وزنواژه : فعلاتن فعلاتن فعلاتن فعلن