گام به گام خودارزیابی صفحه 46 درس 5 علوم و فنون ادبی (2) (پایه های آوایی همسان (1))

1- برای هر یک از موارد زیر ؛مانند نمونه وزن واژه مناسب بنویسید و نشانه های هجایی آن را مشخص کنید:

2- بیت های زیر را متناسب با پایه های آوایی تفکیک کنید، سپس وزن آن را بنویسید.

الف) به گیتی هر کجا درد دلی بود،                به هم کردند و عشقش نام کردند   (فخر الدین عراقی)

ب) چه خوش صید دلم کردی بنازم چشم مستت را            که کس آهوی وحشی را از این بهترنمی گیرد    (حافظ)

پ) تا نگردی بی خبر از جسم و جان             کی خبر یابی ز جانان یک زمان  (عطار)

3- بیت های زیر را متناسب با پایه های آوایی تفکیک کنید، سپس نشانه های هجایی هریک را در خانه ها قراردهید.

الف) چه غم دیوار امّت را که دارد چون تو پشتیبان            چه باک از موج بحر آن را که باشد نوح کشتیبان  (سعدی)

ب) هرآن دل را که سوزی نیست، دل نیست            دل افسرده غیر از آب و گل نیست  (وحشی بافقی)

پ) سینه مالامال درد است ای دریغا             مرهمی دل ز تنهایی به جان آمد خدا را همدمی  (حافظ)

ت) ز حسرت بر سر و بر رو، همی زد             به سانِ فاخته کوکو همی زد  (فدایی مازندرانی)

4- بیت های زیر را متناسب با پایه های آوایی تفکیک کنید، سپس وزن و نشانه های هجایی آن را بنویسید.

الف) سحرگه بلبلی آواز می کرد           همی نالید و با گل راز می کرد  (سلمان ساوچی)

ب) ما به غم خو کرده ایم ای دوست ما را غم فرست           تحفه ای کز غم فرستی نزد ما هر دم فرست    (خاقانی)

پ) خوشا از نی خوشا از سر سرودن          خوشا نی نامه ای دیگر سرودن     (قیصر امین پور)

ت) عزیزا کاسه چشمم سرایت             میان هردو چشمم جای پایت    (باباطاهر)

5- ابیات زیررا بخوانید و به پرسش ها پاسخ دهید.

ز دو دیده خون فشانم ز غمت شب جدایی           چه کنم که هست اینها گل باغ آشنایی

درِ گلستان چشمم ز چه روهمیشه بازاست؟          به امید آن که شاید تو به چشم من درآیی

سرِ برگ گل ندارم، ز چه رو روم به گلشن؟               که شنیده ام ز گل ها همه بوی بی وفایی     (فخرالدین عراقی)

الف) ویژگی های ادبی سبک عراقی رادر آن بیابید.

ب) دو مورد از ویژگی های فکری ابیات را بنویسید.

1- پاسخ به صورت زیر خواهد بود:

ب)

ب)

4- الف)

پ)

5- الف) غالب شعر غزل است که در سبک عراقی مرسوم بوده و در شعر بع علوم ادبی همچون بیان و بدیع اشاره شده است.

ب) توجه به غم و غم گرایی – فراق و شکایت از دوری – روحیه عرفانی شعر