تشبیه گسترده و تشبیه فشرده
تشبیهی که چهار رکن یا سه رکن آن ذکر شود تشبیه گسترده نام دارد.
مثال
تشبیهی که فقط دو رکن اصلی یعنی مشبه و مشبه به دارد و ادات و وجه شبه ندارد، نکته: این نوع تشبیه کلام را ادبی تر و زیباتر می کند
تشبیه فشرده به دو صورت به کار می رود:
(مضاف و مضاف الیه)در این ترکیب حتما باید یک ترکیب اضافی اسم+ ِ + اسم داشته باشیم. به صورت
این نوع تشبیه ها معمولا به صورت جمله اسنادی هستند
مثال براي تشبیه فشرده به شکل ترکیب اضافی: مثل
الف) دست از مسِ وجود چو مردان بشوي تا کیمیايِ عشق بیابی و زر شوي ( حافظ )
ب) آتش خشم اول در خداوند خشم افتد. (گلستان سعدي)
ج) پیش کمان ابرویش لابه همی کنم؛ ولی گوش کشیده است؛ از آن گوش به من نمی کند
مثال براي تشبیه فشرده غیر اضافی:
مثال
الف تو سرو جویباري، تو لاله بهاري تو یار غمگساري، تو حور دلربایی
ب سعادت کیمیاست.
روش تشخیص تشبیه فشرده: این نوع همان اضافه تشبیهی است یعنی دو اسم با علامت کسره به هم اضافه شده اند مثل چراغ ِ علم: علم به چراغ تشبیه شده است. ( علم مثل چراغ است در روشنی بخشی)
تهیه کننده: زبیا ناصرزاده