اولین و رایج ترین معنایی است که از یک واژه به ذهن ما می رسد.
(غیر حقیقت) به کار رفتن واژه اي است در غیر معنی حقیقی خود به شرط وجود علاقه (پیوند) و قرینه (نشانه)
علاقه: پیوند وارتباطی است که بین معناي حقیقی ومعناي (غیر حقیقی) مجازي یک واژهوجود دارد. نکته: اگرعلاقه نباشد مجاز هم نخواهد بود.
نشانه اي در جمله یا بیت است که ذهن را از معناي حقیقی باز می داردوبه معنـاي (غیـر حقیقـی) مجازي سوق می دهد.
قرینه ها دونوع هستند:
الف) لفظی ب) معنوي
بیش ترقرینه ها لفظی هستند که به صورت واژه، عبارت کوتاه یا جمله در متن مورد نظروجود دارند. منظور از قرینه معنوي شرایط زمان ومکان و... است که (غیر حقیقی) مجاز بودن واژه را نشان می دهد.
یک علت پیدایی مجاز این است که واژگان محدود اما معناها نامحدود هستند. علت دیگر، مجـاز مـتن را خیال انگیزمیکند و زبان راوسعت میبخشد ودر سخن موجب ایجازومبالغهو زیبایی میگردد.
مثال
حوض بزرگ است
واژه درمعنای حقیقی
حوض یخ زد = آب یخ زد
واژه درمعناي غیرحقیقی(آب) قرینه
قرینه علاقه و پیوند: (محلیه) حوض مکانی است که آب در آن وجود دارد.
او را چاي به دست دیدم
مجازازفنجان (چاي) قرینه
علاقه و پیوند: (حالیه) ذکر حال (چاي) اراده محل (فنجان)
تهیه کننده: مهری پور سجاد