من آیات الاخلاق
از نشانه های اخلاق
«يا أيُها الذين آمنوا لا يسخر قوم من قوم عسى أن يكونوا خيراً منهم و لا نساءً من نساء عسى أن يكن خيراً منهنَّ وَ لا تلمزوا أنفُسَكُم وَ لا تنابزوا بالألقاب بئس الاسم الفسوق بغدّ الإيمان و من لم يَتُب فأولئك هم الظالمون. يا أيها الذين آمنوا اجتنبوا كثيراً من الظن إن بغض الظن إثم و لا تجسّسوا وَ لا يغتب بغضكم بغضاً أيُحب أحدكم أن يأكل لحم أخيه ميتاً فكرهتموهُ وَ اتَّقُوا الله إنّ الله توّاب رحيم.» الحُجُرات: 11 و 12
ای کسانی که ایمان آورده اید گروهی (از شما) گروهی را مسخره نکند (نباید ریشخند بزنند) شاید آنها بهتر از اینها (مسخره کنندگان( باشند و نه زنانی، زنان )دیگر) را (مسخره کند)، شاید آنها بهتر از این ها (مسخره کنندگان) باشند و در میان خودتان عیب جوئی نکنید و همدیگر را با لقب های بد نخوانید و بعد از ایمان آوردن ، فسق )بد نام بودن) چه رسم بدی است و هرکه توبه نکند خود از ستمکارانند (جزء ظالمان هستند) * ای کسانی که ایمان آورده اید از بسیاری از ظنّ وگمان ها در حق یکدیگر بپرهیزید که بعضی از پندارها، گناه است و جاسوسی نکنید و از یکدیگر غیبت نکنید، آیا کسی از شما دوست دارد گوشت برادر مُرده اش را بخورد و البته که آن را ناپسند شمردید و از خدا پروا کنید (بترسید) که خدا بسیار توبه پذیر مهربان است.
قد يكون بين الناس من هو أحسَن منا، فعلينا أن نبتعد عن العُجب وَ أن لا تذكر عيوب الآخرين بكلام خفي أؤ بإشارة. فقد قال أمير المُؤمنين علي «أكبر العيب أن تعيب ما فيك مثلة.»
گاه در میان مردم کسی می باشد که خود بهتر از ماست ، و ما باید از تکبّر و غرور دوری کنیم و عیب های دیگران را با کلامی پوشیده یا با ایما و اشاره بیان نکنیم. امیرالمؤمنین علی (ع) فرموده است: « بزرگترین عیب آن است چیزی را که مانند آن در خودت هست (بر دیگران) عیب بگیری! »
تنضخنا الآية الأولى و تقول: لا تعيبُوا الآخرين. وَ لا تُلّقبولهم بألقاب يكرهونها.
آیه اوّل ما را نصیحت می کند و می گوید: از دیگران عیب جوئی نکنید و به آنها لقب هایی ندهید که آن را نمی پسندند.
بئس العمل الفسوق ؛ و من يفعل ذلك فهو من الظالمين.
فسق یا آلوده شدن به گناه، چه کار بدی است! و هرکس آن را انجام دهد (مرتکب شود) در نتیجه از ستمکاران است.
إذن فقد حرّم الله تعالى في هاتين الآيتين:
بدین ترتیب خداوند بزرگوار در این دو آیه (موارد زیر را) حرام کرده است :
* الاستهزاء بالآخرين، و تسميتهم بالأسماء القبيحة.
* مسخره کردن دیگران و آنها را با اسامی زشت نامیدن .
* سوء الظن، و هو اتهام شخص لشخص آخر بدون دليل منطقي.
* بدگمانی و آن بدون مدرکی منطقی، تهمت زدن شخصی به شخص دیگر است .
* التجسس، وَهوَ مُحاولة قبيحة لكشف أسرار الناس لفضحهم وّ هو من كبائر الذنوب في مكتبنا و من الأخلاق السیئه.
* جاسوسی ، و آن تلاشی ناپسند جهت کشف اسرار مردم برای رسوا کردن آنهاست و از بزرگترین گناهان در مکتب ما و از رفتارهای زشت است .
* و الغيبة، وَ هي من أهم أسباب قطع التواصل بين الناس.
* و غیبت، و آن از مهمترین علل قطع ارتباط میان مردم است .
سَمّیٰ بَعْضُ الْمُفَسِّرينَ سورَةَ الْحُجُراتِ الَّتي جاءَتْ فيها هاتانِ الْآيَتانِ بِسورَةِ الاَخلاقِ.
برخی از مفسّران سوره حُجُرات را که در آن این دو آیه آمده است ، سوره اخلاق نامیدند.