ایالات متحده آمریکا درراه استقلال

• سرزمین ایالات متحده آمریکا تا قرن ۱۸ شامل سیزده ایالت در ساحل اقیانوس اطلس بود که مستعمره انگلستان به شمار میرفت. جمعیت این سرزمین شامل مهاجران اروپایی بود که به دلایل مذهبی، سیاسی و اقتصادی به آنجا مهاجرت کرده بودند.
•  قیام و استقلال آمریکا: وضع مالیات های سنگین توسط دولت انگلیس و تحریکات فرانسویان، مردم این سرزمین به فرماندهی جورج واشینگتن 1 برای رسیدن به استقلال وارد جنگ با انگلستان شدند (۱۷۷۵م) این جنگ سرانجام با پیروزی مستعمره نشینان و استقلال ایالات متحده به پایان رسید (۱۷۸۳م) و جورج واشینگتن به عنوان نخستین رئیس جمهور این کشور انتخاب شد (۱۷۸۹م)
• دولت ایالات متحده پس از استقلال این کشور با پیشروی به سوی غرب و کشتار وسیع سرخ پوستان، که ساکنان اصلی آمریکا بودند، سرزمین های وسیعی را تصاحب کرد.
• این دولت همچنین با بهره گیری از نیروی کار بردگان آفریقایی اقتصاد خود را توسعه بخشید و در سده ۱۹ م به پیشرفتهای وسیع سیاسی، اقتصادی و صنعتی دست یافت.

• عوامل انقلاب کبیر فرانسه: سبب شکست نظامی از انگلستان -صرف منابع مالی هنگفت در سرزمین آمریکا -ظهور روشنفکران و فلاسفه تحت تأثیر عصر روشنگری اروپا- غفلت لویی شانزدهم از احوال مردم- تجملات و ولخرجی های او و درباریان
• طبقات اجتماعی فرانسه در آستانه انقلاب:

الف) طبقه ممتاز شامل اشراف و زمین داران بزرگ که علاوه برداشتن امتیازات بسیار، از پرداخت مالیات معاف بودند.

ب) طبقه متوسط که اغلب تحصیل کرده بودند و مشاغلی همچون وکالت، نویسندگی، طبابت، روزنامه نگاری و تجارت داشتند. آن ها از اینکه طبقه ممتاز برایشان امتیازی قائل نبود، به شدت ناراضی بودند.

پ) طبقه فقیر جامعه که در این زمان جمعیت بسیار زیادی بودند و بار اصلی مالیات ها و خدمات نظامی بر دوش آنان بود. اینان حکومت لویی شانزدهم، پادشاه فرانسه، و طبقه ممتاز را عامل سیه روزی خود میدانستند.

• دایرة المعارف نویسان فرانسه و نظریات آنها: ولتر از اطاعت انسان از عقل و مبارزه با خرافات سخن میگفت - مونتسکیو از تفکیک قوای سیاسی و حقوق بشر دفاع میکرد. - روسو نیز بر اهمیت انتخابات تأکید میکرد و تشکیل حکومت را حاصل قراردادی اجتماعی میدانست.

• اسرانجام در ۱۴ ژوئیه ۱۷۸۹ مردم اغلب بینوا و خشمگین پاریس با حمله به زندان باستیل انقلاب خود را آغاز کردند. انقلابیون سرانجام لویی شانزدهم، پادشاه مستبد فرانسه، را وادار به امضای قانون اساسی جدید و پذیرش نظام مشروطه سلطنتی کردند.
• مدتی بعد، انقلابیون تندرو پادشاه را عزل و نظام جمهوری را برقرار نمودند. آنان سپس لویی و همسرش، ماری آنتوانت را اعدام کردند.
• علت جنگ دولت های اروپایی با فرانسه پس از پیروزی انقلاب: اعدام سپس لویی و همسرش، ماری آنتوانت و افکار و شعارهای آزادی خواهانه انقلابیون موجب ترس و خشم دولت ها در کشورهای اروپایی شد.
• چگونگی قدرت گیری ناپلئون: طی این جنگ ها یکی از فرماندهان ارتش فرانسه به نام ناپلئون بناپارت با پیروزی های درخشانی که به دست آورد، به شهرت رسید. او با اجرای یک کودتا به قدرت یافت (۱۷۹۹م) و ا و سپس به عنوان امپراتور فرانسه انتخاب شد. در دوران حکومت ناپلئون (۱۸۰۴ - ۱۸۱۴م ) تحولات سیاسی و نظامی زیادی در اروپا و ایران صورت گرفت.

• تا اواخر قرن ۱۸ م عامل اصلی تولید نیروی بازوی انسان بود.
• انقلاب صنعتی: در انقلاب صنعتی نیروی محرکه آب و سپس بخار جایگزین نیروی جسمی انسان شد.
• تحولات انقلاب صنعتی: این انقلاب با اختراع و تکمیل ماشین بخار در انگلستان آغاز گردید. نخستین تحول صنعتی در نساجی و پارچه بافی صورت گرفت. سپس این انقلاب در کشاورزی، حمل و نقل و دیگر بخش های تولید نیز رخ داد و در نتیجه آن، تولیدات صنعتی افزایش قابل توجهی یافت.
• انقلاب صنعتی موجب تغییر مناسبات انسانی، اجتماعی و اقتصادی در اروپا و جهان شد: زیرا در نتیجه صنعتی شدن، کشورهای اروپایی به مواد اولیه، نیروی کار ارزان، بازار فروش محصولات، سرمایه مادی فراوان و حمایت دولت ها نیاز پیدا کردند.

الف) گسترش استعمار و غارت کشورهای آسیایی و آفریقایی

ب) افزایش استثمار و بهره کشی از کارگران (در داخل اروپا)

- گسترش بی رویه شهرها

- رشد سریع جمعیت

- به وجود آمدن فاصله طبقاتی

- نارضایتی های اجتماعی و اقتصادی

- آلودگی های زیست محیطی

• روسیه تا پیش از به قدرت رسیدن پترکبیر (۱۶۲۸ – ۱۷۲۵م) منزوی بود، اما سیاست و اقدام های پترکبیر، این کشور را متحول کرد و در مسیر پیشرفت و توسعه طلبی سیاسی و نظامی قرار داد.
• برنامه پترکبیر برای قدرتمند ساختن روسیه:استخدام کارشناسان اروپایی – تاسیس مدارس و دانشگاه های جدید – تقویت ارتش به ویژه نیروی دریایی – گسترش سرزمین روسیه و دستیابی به دریا های آزاد برای کسب منافع تجاری و سیاسی
• اقدامات جانشینان پترکبیر و نتیجه آن: سبب در نواحی شرقی اروپا و حوزه دریاهای بالتیک، سیاه و مازندران (خزر) اقدامات نظامی وسیعی انجام دادند. این اقدامات موجب جنگ های متعدد روسیه با ایران، عثمانی و برخی کشور های اروپایی، نظیر فرانسه، شد.