توسعه طلبی نظامی ژاپن

• انقلاب میجی: ژاپنی ها در نیمه دوم قرن ۱۹ م با عزم و اراده ای محکم به اصلاحات اساسی و اخذ تمدن جدید غربی اقدام کردند. در این دوره، که  به انقلاب میجی معروف گردید، ژاپن از نظر سیاسی، اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی متحول شد.
• تحولات دوره میجی: در چارچوب قانون اساسی جدید، حکومتی مشروطه زمام امور را به دست گرفت و این کشور را به سرعت در مسیر توسعه صنعتی و تحول اقتصاد کشاورزی هدایت کرد.
• نتایج تحولات دوره ی میجی در ژاپن: در نتیجه این تحولات، ۱.ژاپن در ابتدای سده ۲۰ م به کشوری نیرومند تبدیل شد. ۲.سیاست خارجی تهاجمی در پیش گرفت.
• پیروزی ژاپن بر امپراتوری روسیه (جنگ ۱۹۰۴-۱۹۰۵م)، انگیزه و جسارت ژاپنی ها را برای حمله به دیگر کشورها تقویت کرد.
• ژاپن در جنگ جهانی اول به اتفاق مثلث پیوست اما در مقایسه با انگلستان، فرانسه و آلمان زیان عمده ای متحمل نشد و اقتصادش در سال های پس از جنگ همچنان شکوفا بود.
• از آنجا که اقتصاد ژاپن وابسته به واردات مواد خام بود، رشد صنعتی این کشور با قدرت نظامی و دریانوردی ارتباط تنگاتنگی داشت.

در فاصله دو جنگ جهانی، نظامیان هدایت سیاست داخلی و خارجی ژاپن را در اختیار گرفتند و آن را به سمت و سوی توسعه طلبی نظامی سوق دادند. همچنین، به کشورهای همسایه از جمله چین لشکرکشی کردند، از جامعه ملل خارج شدند و به همراه آلمان و ایتالیا کشورهای محور را شکل دادند.

• دولت های محور پیش از جنگ جهانی دوم: ۱- ایتالیا 2- آلمان 3- ژاپن

• در اول سپتامبر ۱۹۳۹ / شهریور ۱۳۱۸، ارتش آلمان برق آسا به لهستان  یورش برد و نیمه غربی کشور را تصرف کرد. بلافاصله انگلستان و فرانسه که با عنوان متفقین شناخته می شدند، به آلمان اعلان جنگ کردند.

• علت حمله هیتلر به شوروی: بن بست جنگ با انگلستان در جبهه غرب، هیتلر را واداشت که جبهه دیگری در شرق بگشاید. از این رو، ارتش نازی با نادیده گرفتن پیمان عدم تجاوز به شوروی، برق اسا به خاک این کشور، که تا آن زمان در جنگ بی طرف مانده بود، هجوم برد (ژوئن 1941).
• عکس العمل ارتش شوروی در مقابل حمله آلمان: ارتش استالین که غافلگیر شده بود، ضربات و تلفات سنگینی را متحمل شد و آلمانی ها تا نزدیکی مسکو پیش رفتند، اما روس ها به خود آمدند و سرسختانه در برابر آلمانی ها مقاومت کردند.
• ایستادگی ارتش شوروی (روس ها) در برابر آلمان ها: آنان با بهره گیری از سرمای زودهنگام زمستان و کمک های تدارکاتی و تسلیحاتی انگلستان و آمریکا، که از طریق خاک ایران به آن ها می رسید، پیشروی نیروهای آلمانی را متوقف و حملات متقابل خود را آغاز کردند. در نتیجه ایستادگی روس ها، ارتش هیتلر از حالت تهاجمی خارج شد و موضع دفاعی گرفت.

• در جنگ جهانی دوم ژاپنی ها عملیات نظامی گسترده ای در شرق و جنوب شرقی آسیا کردند و سرزمین ها و جزایر بسیاری را به تصرف در آوردند.
• حمله ژاپن به ناوگان ایالات متحده آمریکا: ژاپنی ها سرمست از پیروزی ها در شرق و جنوب شرقی آسیا، جسورانه به ناوگان ایالات متحده آمریکا در پرل هاربر واقع در اقیانوس آرام نیز یورش بردند و ضربه سختی به آن زدند.

• چگونگی پایان جنگ: سرانجام، با ورود نیرو های متفقین به برلین، هیتلر خودکشی کرد. ارتش شوروی بخش شرقی و نیروهای انگلیسی و آمریکایی قسمت غربی آلمان را به اشغال خود در آوردند (مه ۱۹۴۵).
• دادگاه نورنبرگ: نیروهای متفقین تعدادی از فرماندهان و سران حکومت نازی را نیز دستگیر و سپس در دادگاه نورنبرگ به عنوان جنایتکار جنگی محاکمه و مجازات کردند.
• پس از به زانو درآمدن نازی ها، جنگ با ژاپن ادامه یافت.
• حمله آمریکا به ژاپن: در حالی که نشانه های شکست و تسلیم شدن ژاپنی ها آشکار شده بود، هواپیماهای آمریکایی دو شهر هیروشیما و ناگاساکی ژاپن را با بمب های اتمی ویران کردند و جنگ جهانی دوم با این حادثه وحاک به پایان رسید (اوت ۱۹۴۵).

• جنگ جهانی دوم مهلک ترین و مخرب ترین رویداد در تاریخ بشر است.
• آثار و نتایج جنگ جهانی دوم: 

1. کشته شدن حدود ۴۰ تا ۵۰ میلیون نفر انسان پراتور این جنگ
2. بسیاری از کشورهای اروپایی و برخی از کشورهای جنوب شرقی آسیا که درگیر جنگ شده بودند، به شدت صدمه دیدند و آسیب های اقتصادی فراوانی به آنها رسید.
3. گرسنگی، بیماری های مسری، آوارگی و اختلال های روحی و روانی نیز از دیگر مصیبت های ناشی از جنگ بود.

• تلفات روسیه و آلمان در این جنگ بیش از سایر کشورها بود.