جامعه شناسی و مطالعه ارزش های سیاسی

طبیعت یک نظم جهان شمول دارد؛ یعنی قوانین طبیعت در همه مکان ها و زمان ها یکسانند.

ازاین رو نتایج مطالعه بر روی طبیعت در هر مکان و زمانی می تواند به تمامی مکان ها و زمان ها تعمیم داده شود .

ولی جوامع و فرهنگ ها همانند طبیعت نیستند و ما نمی توانیم نتایجی را که از مطالعه و بررسی یک جامعه به دست آورده ایم به همه جوامع دیگر تعمیم بدهیم. مثلا نمی توانیم نتایجی را که از مطالعه جوامع غربی به دست می آوریم به جوامع دیگر که با جهان غرب تفاوت دارند. تعمیم دهیم .برای پیشگیری از چنین اشتباهی, ناگزیر باید سایر جوامع و فرهنگ ها را نیز مطالعه و بررسی کنیم. اما در اینجا هم امکان دارد. مرتکب خطای دیگری شویم بدین صورت که در مطالعه سایر جوامع و فرهنگ ها به معانی فرهنگی آنها توجه نکنیم و آنها را از منظر غرب مطالعه کنیم و معنای پدیده های اجتماعی در آن فرهنگ ها را به درستی دریافت نکنیم.

برای جلوگیری از این خطا باید بکوشیم جوامع و فرهنگ های دیگر را از منظر خودشان مطالعه کنیم؛ یعنی با رویکرد تفسیری به بررسی آنها بپردازیم.

در این صورت با مشکل دیگری مواجه می شویم؛

 ۱-تعدد و تنوع فرهنگ ها و جوامع معاصر و قدیمی, علوم اجتماعی را درگیر مطالعات پایان ناپذیر و تمام نشدنی می سازد.

 ۲-علاوه براین. فرهنگ های مختلف معمولا به مرزهای خودشان محدود نمی مانند و ما را ناگزیر از مقایسه ارزش ها برای تشخیص ارزش های صحیح از آرزش های غلط می سازند.

ولی وقتی علوم اجتماعی برای مطالعه هر فرهنگ مجبور باشد که آن فرهنگ را فقط از منظر مردمی که آن را پذیرفته اند ببیند و بررسی کند.

 آمکان مقایسه و داوری فرهنگ ها و آرزش ها از دست می رود.

جامعه شناسی تبیینی با منحصر کردن علم به علوم تجربی, آرزش های انسانی از جمله ارزش های سیاسی را قابل مطالعه علمی نمی داند؛ از اینرو با ارزش زدایی و معنازدامی از قدرت. آن را به عنوان یک پدیده خنثی و فاقد معنا مطالعه می کند. جامعه شناسی تفسیری نیز اگرچه امور سیاسی را پدیده هایی معنادار و ارزشی می داند اما صرفا به توصیف ارزشها. و نظام های سیاسی بسنده مي کند و ملاک و معیاری برای ارزیابی علمی آنها ارائه نمي دهد.

به همین دلیل جامعه شناسان انتقادی معتقدند که روبکردهای تبیینی و تفسیری هر دو محافظه کارند و نه تنها هیچ راهکاری برای بهتر ساختن وضعیت موجود ندارند.

بلکه انسانها را در برابر وضعیت موجود منفعل و مجبور می سازند.

جامعه شناسان انتقادی, یافتن راهی برای داوری علمی درباره ارزش های اجتماعی به ویژه در عرصه قدرت را ضروری می دانند و دست شستن از این آرمان بزرگ را بن بست زندگی انسان معرفی می کنند.