متن «حکایت: به خدا چه بگويم؟» و معنی متن:

حکایت

به خدا چه بگويم؟

• نوع نثر: ساده و روان
• برگرفته از کتاب: «رسالۀ قشیریه» ابوالقاسم قشیری

روزی غلامی گوسفندان اربابش را به صحرا بُرد. گوسفندان در دشت سرگرم چَرا بودند که مسافری از راه رسید و با ديدن انبوه گوسفندان به سراغ آن غلام (چوپان) رفت و گفت: «از اين همه گوسفندانت، يکی را به من بده».

روزی خدمتکاری گوسفندان صاحب خود را برای چرا به صحرا برده بود. وقتی گوسفندان مشغول چرا بودند، مسافری از راه رسید و با ديدن آن همه گوسفند، پیش خدمتکار رفت و گفت: از اين همه گوسفند يکی را به من بده.

چوپان گفت: نه نمی توانم اين کار را بکنم؛ هرگز! مسافر گفت: يکی را به من بفروش چوپان گفت: گوسفندان از آنِ من نیست. مرد گفت:«خداوندش را بگوی که گرگ بِبُرد». غلام گفت: «به خدای چه بگويم».

چوپان گفت: من نمی توانم اين کار را بکنم؛ هرگز! مسافر گفت: پس يکی را به من بفروش چوپان گفت: گوسفندان مال من نیست. مرد گفت: به صاحب گوسفند بگو يکی را گرگ برده است.غلام گفت: به خدا چه بگويم؟!

نکته:

تأکید حکایت بر این است که همیشه و در همه حال امانتدار باشیم و بدانیم که خدا شاهد اعمال ما است.

رساله قشیریه:

رساله قشیریه یا الرسالة القشيرية مجموعه نامه ها و پیام هایی است به زبان عربی که زین الاسلام ابوالقاسم عبدالكريم بن هوازن قشیری آن را به صوفیان و شاگردان خود می فرستاده. شروع تهیه آن در سال ۴۳۷ هجری و پایان آن به سال ۴۳۸ بوده و علت نوشتن و ارسال آنها را ظهور فساد در طریقت و انحراف صوفی-نمایان ذکر نموده است.

کتاب شامل دو فصل و پنجاه و چهار باب است. فصل اول به بیان عقاید صوفیان و فصل دوم خلاصه ای از فصل اول است. پس از این دو فصل، بابی در شرح احوال مشایخ صوفیه و باب دیگر شرح اصطلاحات و تعبیرات آنان است. ابواب دیگر ذکر حالات و مقامات و آداب و اخلاق مشایخ را بیان می کند.

علاوه بر اینکه خواندن رساله در میان صوفيان رواج داشته، مطالب و ابواب آن در معاصران قشیری و متاخران وی تأثير عميق داشته است. علی بن عثمان مرى از هم عصران وی در نوشتن کشف المحجوب از مطالب رساله سود برده است. همچنین ردپای مطالب رساله در تذكرة الاولياء شيخ عطار و آثار مولانا جلال الدين مشهود است.