شاه کلید نکات
شاه کلید سوال
![[شاه کلید مای درس] | نهضت تنباکو و حکم آیت الله شیرازی](https://dl.my-dars.com/upload/shah-kelid/165113042004-نهضت تنباکو.jpg)
رهبری اعتراض های مردمی را روحانیون که از گروه های مورد احترام و اعتماد جامعه ی ایران در عصر قاجار بودند بر عهده داشتند.
یکی از گسترده ترین جنبش های اجتماعی که در اعتراض به واگذاری امتیازهای اقتصادی به بیگانگان شکل گرفت، نهضت تنباکو بود.
در دوره ناصرالدین شاه، یک نفر انگلیسی به نام تالبوت با پرداخت رشوه به درباریان امتیاز انحصاری خرید و فروش توتون و تنباکوی ایران را به مدت پنجاه سال به دست آورد.
بر اساس امتیاز انحصاری توتون و تنباکو ایرانیان نمی توانستند محصول توتون و تنباکوی خود رابه کسی غیر از تالبوت بفروشند. در مقابل، تالبوت نیز تعهد کرده بود که هر سال 1500 لیره انگلیس به همراه یک چهارم سود سالانه خود را به حکومت ایران پرداخت کند.
مردم به ویژه بازرگانان با آگاهی از نتایج این امتیاز شروع به اعتراض و مخالفت کردند.
روحانیون در صف مقدم این اعتراض قرار گرفتند و خواهان لغو امتیاز تنباکو شدند.
آیت الله میرزا حسن شیرازی مرجع تقلید شیعیان در سامرا در حمایت از نهضت، استفاده از توتون و تنباکو را حرام اعلام کرد.
حکم شرعی آیت الله شیرازی سبب شد که مردم و حتی کارکنان کاخ ناصرالدین شاه قلیان ها را بشکنند و مقدار زیادی توتون و تنباکو را به آتش بکشند و ناصر الدین شاه مجبور به لغو امتیاز و پرداخت غرامت و خسارت به تالبوت شد.
نهضت تنباکو نخستین حرکت جدی مردم ایران برای رهایی از نفوذ و سلطه خارجی و ایستادگی در برابر ستم داخلی بود.
پیروزی این نهضت حس اعتماد به نفس روحیه مقاومت و مبارزه را در مردم تقویت کرد.
