پس از هجوم مغولان به ایران دانشمندان و بزرگان ایرانی با به جان خریدن خطرهای زیاد به مغولان نزدیک شدند.

دانشمندان و بزرگان ایرانی سعی می کردند خوی خشن و ویرانگر بیابانگردان مغول را مهار کنند و مانع خونریزی بیشتر شوند.

بزرگان ایرانی همچنین تلاش می کردند که مغولان را با فرهنگ و تمدن ایرانی – اسلامی آشنا کنند و راه و رسم کشورداری را به آنان بیاموزند.

خواجه نصیرالدین توسی:

یکی از برجسته ترین دانشمندان مسلمان ایرانی بود که به عنوان مشاور هلاکوخان احترام بسیار یافت.

او در جریان لشکرکشی هلاکو، تلاش زیادی برای حفظ جان مردم و کاهش قتل و غارت های مغولان کرد.

رصدخانه مراغه به همت خواجه نصیرالدین توسی و تشویق هلاکو ساخته شد.

این رصدخانه تبدیل به یک مرکز علمی و تحقیقاتی عظیم شد که منجمان و دانشمندان زیادی در آن فعالیت می کردند.

خواجه رشیدالدین فضل الله همدانی:

یکی از سیاستمداران و دانشمندان نامدار ایرانی در دوره مغول، خواجه رشیدالدین فضل الله بود که خدمات فرهنگی و اجتماعی فراوانی انجام داد و او به عنوان پزشک به دربار ایلخان راه یافت و علاقه بسیاری به عمران و آبادی و انجام کارهای خیریه داشت.

از جمله اقدامات خواجه رشیدالدین فضل الله همدانی، بنای ربع رشیدی در تبریز بود که شامل موسسات مختلف مانند مسجد، مدرسه، بیمارستان، خانقاه و کتابخانه می شد.

معروف ترین کتاب خواجه رشیدالدین فضل الله همدانی، جامع التواريخ رشيدی بود.

این دانشمند به دستور ایلخان مغول به قتل رسید.

مغولان پیرو چه ادیانی بودند؟

عده ای از آنها به آیین گذشتگان خود اعتقاد داشتند و گروه دیگری پیرو آیین بودایی و دین مسیحیت بودند.

چرا مبلغان بودایی و مسیحی در ترویج و گسترش  آیین خود در ایران موفقیت چندانی کسب نکردند؟

زیرا مردم ایران اعتقاد محکمی به اسلام داشتند.

سرانجام بر اثر کوشش عالمان و وزیران ایرانی، ایلخانان به دین اسلام در آمدند و مسلمان شدند.

ایلخانان مغول به فرهنگ و تمدن ایران علاقه مند شدند؟

بر اثر تلاش های بزرگان و عالمان ایرانی، سرانجام پس از چند دهه فرهنگ و تمدن ایران، علاقمند شدند و برای عمران و آبادی تلاش کردند.

اقدامات غازان خان:

به تشویق و راهنمایی وزیر خود، خواجه رشیدالدین فضل الله همدانی اقدام به اصلاح امور اداری، مالی و قضایی کرد. همچنین برای عمران و آبادانی تبریز بسیار کوشید.

در زمان غازان خان چه بناهایی ایجاد شد؟

در روزگار او شنب (گنبد) غازان در تبریز با دوازده بنای مهم مانند بیمارستان، مسجد، کاخ، مدرسه، کتابخانه و ... برپا شد.

همزمان در بسیاری از شهرها مسجدی بزرگ و در کنار آن گرمابه ای برای تأمین هزینه نگاهداری مسجد ساختند.

سلطان محمد خدابنده (الجایتو):

سلطان محمد خدابنده (الجایتو) جانشین غازان خان بود.

او به پیشنهاد وزیرش خواجه رشیدالدین فضل الله، پایتخت را به سلطانیه منتقل کرد و موجب آبادی آنجا شد.

اولجایتو در سلطانیه آرامگاهی برای خود بنا کرد که گنبد سلطانیه معروف است.

بناهای دوران ابوسعید آخرین ایلخان مغول:

گچبری و کاشی کاری های گنبدها و ایوان ها، حکایت از ذوق و نبوغ معماران ایرانی در آن زمان دارد.

شاهرخ پسر تیمور:

شاهرخ پسر تیمور که تحت تأثیر فرهنگ و تمدن ایران قرار داشت، راه پدر را در جنگ و خونریزی ادامه نداد.

در زمان شاهرخ هرات به پایتختی تیموریان انتخاب و به یکی از بزرگترین و باشکوه ترین شهرهای ایران تبدیل شد.

گوهرشاد:

همسر شاهرخ از زنان نیکوکار بود که به عمران و آبادی توجه داشت.

او بناهای متعددی در هرات و مشهد ساخت که مسجد گوهرشاد در جوار حرم حضرت امام رضا(ع) یکی از آنهاست.

در دوره تیموریان کدام هنرها شکوفا شد؟

هنر نگارگری (نقاشی) و خوشنویسی شکوفا شد و نگارگران و نقاشان آن زمان آثار هنری ارزشمندی از خود به جای گذاشتند.

شاهنامه بایسنقری چگونه اثری است؟

یکی از نفیس ترین نسخه های این شاهنامه است که به سفارش بایسنقر میرزا، شاهزاده تیموری نگارگری و تذهیب شد.