نمونه سوالات تستی فصل 10 علوم و فنون ادبی دوازدهم همراه با جواب تشریحی

مخاطب شعر عامۀ مردم‌اند.

مفاهیم خصوصی و سیاسی مورد توجه شاعران است.

تفکر شاعران پیرامون امور اخروی است.

مدح و ذم در این دوره اندک است.

ادبی – زبانی – فکری

ادبی – زبانی – ادبی

فکری – زبانی – ادبی

فکری – فکری – زبانی

آزار ما، به مور ضعیفی نمی‌رسد / داریم دولتی که سلیمان نداشته است

بوی خلقش خاک را چون عنبر اَشهب کند / رنگ رویش مشک را چون لؤلؤ لالا کند

تار و پود هستی‌ام بر باد رفت اما نرفت / عاشقی‌ها از دلم، دیوانگی‌ها از سرم

شب است و آن چه دلم کرده آرزو این جاست / ز عمر نشمرم آن ساعتی که او این جاست

چهار

پنج

شش

هفت

به تیه حرص چون آهو چه تازی نفس همچون سگ / به صحرای قناعت شو که بی‌آهوست آن صحرا

بر روی نازبالش گل تکیه می‌کند / عاشق به شوخ چشمی شبنم ندیده‌ام

روی سخن ز آینه‌رویان ندیده‌ام / گاهی ز پشت آینه حرفی شنیده‌ام

گر وحشیانه از روش خلق می‌رمم / عذرم بسی بجاست که آدم ندیده‌ام

زکج بینی اگر نقشی به چشمت زشت می‌آید / تو وقتی راست‌بین باشی که بینی زشت را زیبا

تو چشم عبرت بگشای و گوش عقل بمال / که از تصرّف تقدير عاجز است ادراک

ورق دیدۀ يعقوب همین مضمون داشت / که شود صبح طرب چشم سفید آخر کار

هر چند که دل را غم عشق آیین است / چشم است که آفت دل مسکین است

در چشم پاک‌بین نبود رسم امتیاز / در آفتاب سایۀ شاه و گدا یکی است

در این بساط به تمکین خود مشو مغرور / که پیش سیل فنا، کوه و کاه هر دو یکی است

خُرد را دیدن به چشم کم نشان احولی [ دوبین ] است / پیش ارباب بصیرت قطره و دریا یکی است

ز اختلاف ظرف، گوناگون نماید رنگ می / ور نه در میخانۀ وحدت میِ حمرا [ سرخ ] یکی است

الف، ب، ج

الف، د، ه

ب، ج، ه

ج، د، الف

هر چند شمع رهروانم چو آفتاب / از احتیاط دست به دیوار می‌کشم

مشکل بود گرفتن چیزی ز دست خلق / دست کسی بگیر اگر دست می‌دهد

یا مرا یک روزگاری دست ده / یا که دست از روزگار من بدار

نشسته‌ام در انتظار این غبار بی‌سوار / دریغ کز شبی چنین سپیده سر نمی‌زند

گفتار ادیبانه روشنفکران و فرهیختگان

سبک‌های نوشتاری قدیمی و مصنوع 

نویسندگان اروپایی و نویسندگان متجدّد

گفتار و محاوره اقشار اجتماعی 

حذف افعال و به‌هم‌ریخته بودن ساختار نحوی جمله‌ها

کاربرد اصطلاحات عامیانه و کنایات

کوتاهی جمله‌ها و فراوانی فعل‌ها در کلام

توصیف عینی و کوتاه پدیده‌ها

راهی است راه عشق که هیچش کناره نیست / آنجا جز آن که جان بسپارند چاره نیست

در طریقت هرچه پیش سالک آید خیر اوست / در صراط مستقیم ای دل کسی گمراه نیست

هرگه که دل به عشق دهی خوش دمی بود / در کار خیر حاجت هیچ استخاره نیست

هر چه هست از قامت ناساز بی‌اندام ماست / ورنه تشریف تو بر بالای کس کوتاه نیست

شاهباز غمت از صید دل مسکینان / هیچ نگذشت که بر عزم شکار آید باز

شهباز غمت راست کبوتر دل سلمان / دریاب که بر صید کبوتر زده‌ای باز

شهپر زاغ و زغن زیبای صید و قید نیست / این کرامت همره شهباز و شاهین کرده‌اند

کبک موری خورد و باز آمد قصاص از کبک خواست / پس عقابی رفت و با باز آن عمل بنیاد کرد

آسمانی – زمینی – قصیده

زمینی – آسمانی – غزل

زمینی – آسمانی – قصیده

آسمانی – زمینی – غزل

آسمان گو ندهد کام چه خواهد بودن / یا حریفی نشود رام چه خواهد بودن

پیداست از گلاب سرشکم که من چو گل / یک روز خنده کردم و عمری گریستم

ز ابلهی است که عمر دوباره خواهد خلق / که شیب عمر همان باشد و شباب همان

دوباره پلک دلم می‌پرد، نشانۀ چیست؟ / شنیده‌ام که می‌آید کسی به مهمانی

مردی حوادث پایمال همّت او / عالم ثناگوی جلال همّت او

قابیلیان بر قامت شب می‌تنیدند / هابیلیان بوی قیامت می‌شنیدند

وادی پر از فرعونیان و قبطیان است / موسی جلودار است و نیل اندر میان است

مردی نهان با روح، هم‌پیمان نشسته / مردی به رنگ نوح در طوفان نشسته

سیلاب ریشۀ ما نتواند از زمین کند / خار علایق از بس دامان ما گرفته (پایداری)

خویش را پیش‌تر از مرگ خبر باید کرد / در حضر فکر سرانجام سفر باید کرد (پیش‌بینی و عدم غفلت)

آن‌چه او ریخت به پیمانۀ ما نوشیدیم / اگر از خمر بهشت است و گر از بادۀ مست (تسلیم و رضا)

به هواداری او ذرّه‌صفت رقص‌کنان / تا لب چشمۀ خورشید درخشان بروم (کشش و کوشش)

رفتید ولی به یاد ما می‌مانید / در خاطر سرخ لاله‌ها می‌مانید

این جا پرنده‌های زیادی رها شدند / باید خطاب کرد به این دشت آسمان

همه با یک زبان مشترک از درد می‌نالیم / ولی فرسنگ‌ها دوریم از لحن و زبان هم

این جنگ و سرنوشت غریبش چه آشناست / قرآن دوباره جز به سر نیزه جا نداشت

چو گلدان خالی لب پنجره / پر از خاطرات ترک خورده‌ایم

اگر داغ دل بود ما دیده‌ایم / اگر خون دل بود، ما خورده‌ایم

گواهی بخواهید اینک گواه / همین زخم‌هایی که نشمرده‌ایم

دلی سربلند و سری سر به زیر / از این دست عمری به سر برده‌ایم

سفرنامه و خاطره

خاطره و قطعه ادبی

شرح حال و قطعۀ ادبی

نثر ادبی – تحقیقی و سفرنامه

اندیشۀ حاکم بر داستان‌های اوایل این دوره، ابتدا سیاسی بودن و در مرحلۀ بعد، اجتماعی بودن است. (سطح فکری ادبیات قبل از انقلاب)

روی آوردن به مفاهیم انتزاعی در شعر این دوره آشکار است. (سطح زبانی ادبیات انقلاب)

مکاتب فلسفی و ادبی قرن نوزدهم و بیستم اروپا بر ادبیات داستانی این دوره تأثیرگذار بوده‌اند. (سطح ادبی ادبیات قبل از انقلاب)

توصیف پدیده‌ها و شخصیت‌ها در نثر این دوره، عینی، کوتاه، بیرونی و مشخص است. (سطح ادبی ادبیات قبل از انقلاب)

بی‌توجهی به مادیات

استکبارستیزی

انعکاس دین و دین‌داری به صورت مطلوب

دعوت به اخلاقیات

هر که شد محو جمال آسوده گردد از جلال / هیچ پروا عاشق دیوانه را از سنگ نیست

تشنۀ خورشید را غافل نسازد رنگ و بو / شبنم بی‌تاب را در دامن گل خواب نیست

شاهد ما را نه هر چشمی چنان بیند که هست / صنع را آیینه‌ای باید که بر وی زنگ نیست

پردۀ منصور اگر صد چاک شد چون گل سزاست / دم‌زدن بی‌پرده از اسرار وحدت سهل نیست

استقبال از شهادت و فرهنگ ایثار

مقاومت هشت سالۀ مردم در جنگ تحمیلی

بی‌توجهی به مادیات

استفاده از ترکیبات امروزی

کاربرد قالب شعر سپید

کاربرد تصاویر خیالی نو

ابهام و معنی گریزی