گام به گام فعالیت صفحه 28 درس 3 جغرافیا (2) (نواحی آب و هوايی)

1) با توجه به آنچه درباره انواع بارش خوانده اید، بگویید چرا دامنه های شمالی البرز و دامنه های غربی زاگرس نسبت به دامنه مخالف بارش فراوان دارند و دامنه مقابل خشک است؟

2) با مراجعه به یک اطلس و نقشه بارندگی سالیانه جهان، دو ناحیه پرباران، کم باران و با بارش متوسط نام ببرید. سپس، علل بارش زیاد در نواحی پرباران را بررسی و تحلیل کنید.

3) پرس و جو کنید که چرا در گذشته به ناحیه فشار زیاد جنب استوایی «عرض های اسبی» می گفتند؟ یافته ها ممکن است متفاوت باشد.

4) در قرآن کریم از پدیده های جوی مانند تشکیل ابرها، باد و باران و… به عنوان نشانه های قدرت خداوند یاد می شود و قرآن انسان ها را به تفکر درباره این پدیده ها فرا می خواند. با مراجعه به قرآن، معنی این آیات را پیدا کنید و بنویسید و در کلاس بخوانید: آیه 57 سوره مبارکه اعراف، آیه 48 سوره مبارکه روم، آیه 12 سوره مبارکه رعد، آیه 22 سوره مبارکه حجر، آیه 65 سوره مبارکه نحل.

1) در طول سال بعضی از مواقع نوع بارش در این کوهستان ها بارش کوهستانی است. در دامنه های شمالی البرز و دامنه های غربی زاگرس به طرف باد های مرطوب قرار دارند و در این دامنه ها با صعود توده هوای مرطوب، باران زیادی می بارد و سپس هوای مرطوب رطوبت خود را از دست می دهد و خشک می شود.هوای خشک به دامنه های جنوبی البرز و دامنه های شرقی زاگرس می رسد و موحب کمی بارش در این دامنه ها می شود.

2) منطقه حاره ای در اطراف خط استوا مانند کنگو و اندونزی و برزیل بسیار پرباران می باشند به دلیل تشکیل مرکز کم فشارحاره ای. در اطراف مدار راس السرطان و راس الجدی باران بسیار کمی می بارد به دلیل تشکیل مرکر فشار جنب حاره ای مانند صحرای بزرگ افریقا و بیابان لوت در ایران. در منطقه معتدل شمالی و جنوبی اطراف مدار 40 درجه باران نسبتا زیادی می بارد به دلیل وزش بادهای مرطوب غربی مانند اروپای غربی.

3) در اطراف مدار راس السرطان و راس الجدی به دلیل تشکیل مرکز پرفشار بر روی اقیانوس اطلس بادی نمی وزد و کشتی های بادبانی در گذشته به دلیل عدم وزش باد ماه ها در دریا می ماندند و ملوان ها مجبور می شدند اسب هایی که در داخل کشتی هایشان بوده به دریا می انداختند و به همین دلیل به آن عرض های اسبی می گویند.

4) آیه 57 سوره مبارکه اعراف : و او خدایی است که بادها را به بشارت باران رحمت خویش در پیش فرستد، تا چون بار ابرهای سنگین را بر دارند ما آنها را به شهر و دیاری که (از بی آبی) مرده است برانیم و بدان سبب باران فرو فرستیم و هرگونه ثمر و حاصل از آن بر آوریم، همین گونه مردگان را هم از خاک برانگیزیم، باشد که (بر اهوال قیامت خود) متذکر گردید.

آیه 48 سوره مبارکه روم : خدا آن کسی است که بادها را می‌فرستد که ابر را در فضا برانگیزد پس به هر گونه که مشیّتش تعلق گیرد در اطراف آسمان متصل و منبسط کند و باز متفرق گرداند، آن گاه باران را بنگری که قطره قطره از درونش بیرون ریزد، و چون آن را به (کشتزار و صحرای) هر قومی از بندگانش که بخواهد فرو بارد به یک لحظه آن قوم مسرور و شادمان گردند.

آیه 12 سوره مبارکه رعد : اوست که برای بیم (از قهر) و امید (به رحمت) خود برق را به شما می‌نماید و ابرهای سنگین را پدید می‌آورد.

آیه 22 سوره مبارکه حجر : و ما بادهای باردار کننده (رحم طبیعت) را فرستادیم، آن‌گاه باران را از آسمان فرود آوردیم تا به آن آب، شما را سیراب گردانیدیم و گر نه شما نمی‌توانستید آبهایی (برای وقت حاجت خود در هر جای زمین از کوه و دره و بیابان و صحرا) منبع ساخته و جاری سازید.

آیه 65 سوره مبارکه نحل : و خدا از آسمان باران را فرستاد تا زمین را پس از مرگ زنده کرد، البته در این کار آیتی (از قدرت و حکمت الهی) بر آنان که بشنوند پدیدار است.