حد وسط تنها نقش ارتباطی میان دو مقدمه استدلال دارد و در نتیجه استدلال حذف می شود
موضوع نتیجه از مقدمه اول و محمول آن از مقدمه دوم به دست می آید.
کیفیت نتیجه در قیاس اقترانی از این کانون کلی پیروی می کند که اگر یکی از مقدمات استدلال سالبه باشد، نتیجه نیز سالبه خواهد بود.
بنابراین با مشاهده مقدمات قیاس می توانیم تشخیص دهیم که نتیجه سالبه است یا موجبه.
اگر نتیجه قیاس از این قانون پیروی نکرده باشد، آن قیاس نامعتبر است.
بطور ساده :
حذف حدوسط در نتیجه (حدوسط همان کلمه تکراری که روی آن خط می کشیم با توجه به قاعده خانه (
از مقدمه اول موضوع ( کلمه ای که بایی مانده است بعد از خط زدن کلمه کناری آن در جمله اول ) و از مقدمه دوم محمول ( کلمه ای که بایی مانده است بعد از خط زدن کلمه کناری آن از جمله دوم ) را در نتیجه قرار می دهیم .
اگر در جمله فعل منفی مانند (نیست ) باشد آن را انتخاب می کنیم .
مشخص کنید در کدام یک از استدلال های زیر قانون نتیجه قیاس رعایت نشده است.
هر ب الف است هیچ الف ب نیست بعضی ب الف نیست
هر ج ب است هر ب ج است هیچ ب ج نیست
بعضی الف ج است هر الف ج است بعضی الف ج است
شکل چهارم شکل اول ،نامعتبر است شکل سوم : نامعتبر
رعایت شده است قانون رعایت نشده است قانون رعایت نشده است
تهیه کننده :حیدر جلالی