الدرس الخامس
هذا خلق الله: این آفرینش خداست
موضوع الدرس: الجملة الفعلية والجملة الإسمية
با نگاهی به جملات در زبان عربی میبینیم که با یکی از این دو نوع کلمه شروع میشود:
۱)اسم ، ۲)فعل
با توجه به همین موضوع جملات را به دو گروه تقسیم میکنند:
۱)جمله اسمیه ، ۲)جمله فعلیه
جمله اسمیه جمله ای است که با اسم شروع میشود و از دو رکن اساسی تشکیل میگردد.
1) مبتدا
2) خبر
اسمی که در ابتدای جمله اسمیه قرار میگیرد و جمله با آن آغاز میشود.
(گزاره) کلمه یا کلماتی (اسم) - (فعل) است که با وجود آنها معنای جمله کامل میشود و اصطلاحاً خبری را دربارهمبتدا ارئه میدهد.
جمله ای است که با فعل ماضی مضارع - امر - نهی شروع میشود واضح است که برای انجام یا تحقق هر فعلی به انجام دهنده یا فاعل .نیازمندیم فعلهای ،گذارا علاوه بر فاعل به مفعول هم نیازمند است. بنابراین ارکان جمله فعلیه عبارتند از:
فعل (ناگذر) + فاعل: لا تتحرك عين البومة چشم جغد حرکت نمیکند
فعل (گذرا) + فاعل + مفعول: تُحوّل الأسماك المضيئة ظلام البحر إلى نهار مضيء : ماهیهای نورانی تاریکی دریا را به روزی روشن تبدیل میکنند.
فَنُ التَّرجَمَة :
گاهی از اوقات، فعل مضارع تحت تأثیر کلماتی قرار میگیرد که قبل از آن وارد میشوند این تغییر در دو زمینه ساختار و ترجمه این فعل اتفاق میافتد حرف «أن» یکی از آن کلماتی است که بر لفظ و معنای فعل مضارع تأثیر میگذارد و آن را از مضارع إخبارى به مضارع التزامى تبدیل میکند
ملاحظه میکنید که فعل أن يغفر به صورت مضارع التزامی ترجمه شد به چند مثال دیگر هم توجه کنید.
يَغْفِرُ: می آمرزد أَنْ يَغْفِرَ که بیامرزد :يَستفيد بهره میبرد أَنْ يَستفيد: که بهره ببرد يَفْهَمُ می فهمد أَنْ يَفْهَمَ: که بفهمد یدیر می چرخاند أَنْ يُدير که بچرخاند.
تهیه کننده:دکتر نعمت الله مقصودی