آرایش اتمی الکترون
اتم در اطراف هسته دارای چند لایه می باشد که تا لایه هفتم آن در عناصر جدول تناوبی پر می شود. تعداد الکترون در هر لایه مقدار مشخصی می باشد و هر لایه از چند زیر لایه تشکیل می شود. زیر لایه موارد زیر است.
تعداد الکترون هر لایه با توجه به عدد کوانتومی n (شماره لایه(برابر \(2{n^2}\) می باشد. پر شدن الکترون در اتم طبق اصل آفبا (واژه آلمانی به معنی ساختن یا افزایش گام به گام) صورت می گیرد.
1s / 2s 2p / 3s 3p / 4s 3d 4p / 5s 4d 5p / 6s 4f 5d 6p / 7s 5f 6d 7p
انرژی زیرلایه ها به n و n+I وابسته است به طوری که اگر n+I برای دو یا چند زیر لایه یکسان باشد، زیر لایه با n بزرگتر، انرژی بیشتری دارد.
داده های طیف سنجی نشان می دهد كه آرایش الكترونی برخی اتم ها از قاعدۀ آفبا پیروی نمی كند؛ برای نمونه هر یک از اتم های كروم و مس در بیرونی ترین زیر لایۀ خود تنها یک الكترون دارد.
در رسم آرایش الکترونی به روش فشرده یا خلاصه، از یک گاز نجیب کوچک تر از عدد اتمی عنصر برای رسم آرایش الکترونی آن استفاده می شود، یعنی گاز نجیب کوچک تر را داخل کروشه نوشته و ادامه آرایش الکترونی بعد از گاز نجیب نوشته می شود. مثال:
\({}_{11}Na:[{}_{10}Ne],3{s^1}\)
اهمیت آرایش الکترونی فشرده به دلیل نمایش آرایش الكترون ها در بیرونی ترین لایه به نام لایۀ ظرفیت اتم است. لایۀ ظرفیت یک اتم، لایه ای است که الکترون های آن، رفتار شیمیایی اتم را تعیین می کند. به الکترون های این لایه، الکترون های ظرفیت اتم می گویند.
در عنصرهای دستۀ d از دورۀ چهارم، الکترون های ظرفیت شامل الکترون ها در زیرلایه های4s و d3 است.