اِسمُ الفاعِل

پاسخ گزینه ۲

تشریح گزینه ها

۱. زمانی که جاهلان آنان را مورد خطاب قرار دادند گفتند سلام

* «الجاهل» اسم فاعل از ثلاثی مجرد؛ چون بر وزن اسم فاعل است و میمی که ضمه در ابتدایش باشد یا حزف ما قبلش کسره دراشته باشد نیست. به همین خاطر از ثلاثی مجرد ساخته شده نه مزید.

تجزیه و ترکیب:

«إذا» از اسم شری غیر عامل یعنی فعل مضارع را جزم نمیدهد و فقز معنای شرطی به جمله می دهد. «خاطبهم» «خاطب» فعل ماضی مبنی بر فتح و فاعل آن الجاهلون. «هم» مفعول به و محلا منصوب چون مبنی است. «قالو» فعل و فاعل آن واو و الف آن الف زینت و جواب شرط. «سلاما» مفعول به و منصوب.

۲. کسی که از اسرار زندگی که تجربه شده بپرسد، راههای موفقیت را می شناسد.

* «المجرِّب» اسم مفعول از ثلاثی مزید است، دقت کنید حرف ماقبل آن فتحه گرفته که در اسم فاعل باید کسره میگرفت و در ترجمه هم به صورت اسم مفعول باید ترجمه شود.

۳. اگر به مومنان در زندگیتان احترام بگذارید به سعادت می رسید.

* «المؤمنين» مؤمِن اسم فاعل بر وزن ثلاثی مزید چونکه مُ گرفته است و حرف ماقل آخر آن کسره گرفته است.

۴. آنچه را که از خیر برای خودت میفرستی، آن را در آخرت نزد خداوند می یابی.

* در مباحث قبل گفتیم که آخر با کسره میشود اسم فاعل اما با آخر فتحه میشود اسم تفضیل. پس «آخِر» اسم فاعل می شود.

جواب گزینه ۴

تشریح گزینه ها

۱. سرور قوم خادمشان در سفر است

* «خادم» خبر و مرفوع

جواب گزینه ۳

تشریح گزینه ها

۱. مردم در مسیر زندگیشان به دنبال دوستان وفادار هستند.

* «مخلِصین» اسم فاعل از ثلاثی مزید است. از کجا فهمیدم؟ اولیش مُ داره و ماقبل حرف آخرش کسره است.

۲. استاد از او پرسید در حالی که از سخن آن شخص متجب بود.

* «متعجبا» اسم فاعل از ثلاثی مزید

تجزیه و ترکیب:

«سأله» فعل ماضی مبنی بر فتح و «ه» مفعول به و منصوب. الاستاذ: فاعل فعل سأل و مرفوع با ضمه ظاهری. «متعجبا» حال و منصوب. «من كلام» مجرور به حرف جر. «ذلک» ضمیر اشاره برای مذکر. «الشخص» عطف بيان.

۳. دانش آموزان با جدیت و تلاش به اهداف خود خوهند رسید.

* «الطلاب» جمع مكسر اسم فاعل طالب است چون که مفرد آن طالب است و اسم فاعل از ثلاثی مجرد پس جواب این گزینه است.

۴. در این شهر مظلومین بودند.

* «مظلومین» همان طور که از وزنش هنگام خواندن متوجه می شویم که ب وزن اسم مفعول از ثلاثی مجرد است اما سوال از ما اسم فاعل را خواسته است.

پاسخ گزینه ۴

تشریح گزینه ها

۱. محصول عمر معلم همان چیزی است که آن را می کارد.

* «مجنون» بر وزن مفعول و اسم مفعول است از ثلاثی مجرد اما سوال از ما اسم فاعل خواسته است نه مفعول

۲. او دیوانه است و در عشقش غرق شده است.

* «مجنون» هم بر وزن اسم مفعول ، اما از ما اسم مفعول ساخته است

۳. انسان شریف خودش را از جایگاههای ظن و گمان محفوظ می کند.

* «مواضع» جمع مکسر موضع است.

۴. از هوا و هوس پیروی میکند کسی که در جهل غرق شده است.

* «غارق» بر وزن اسم فاعل از ثلاثی مجرد است.

جواب گزینه ۳

تشریح گزینه ها

۱. پروردگار ما توکل کنندگان را دوست دارد و کارشان را آسان می کند.

* «المتوکلین» اسم فاعل از ثلاثی مزید است نه ثلاثی مجرد.

تجزیه و تحلیل:

«ربِّنا» (رب) مبتدا و مرفوع (نا) مضاف اليه و مجرور محلا. «یحبُّ» خبر و مرفوع و خود این فعل متشکا از فعل و فاعل آن هو مستتر که به رب بر می گردد. «المتوکلین» مفعول به و منصوب. «و» واو عطف. «يسهل» فعل و فاعل آن هو مستتر که باز هم به رب بر میگردد و باب افعال. «أمرهم» | مفول به و منصوب (هم) هم مضاف اليه و محلا مجرور.

۲. ابزارهای کشاورزی جدا کننده کرم زمین هستند.

* «مقسِم» اسم فاعل از ثلاثی مزید است.

۳. دوست کسی است که از ظلم و دشمنی باز دارنده باشد.

* «ناهیا» اسم فاعل از ثلاثی مجرد.

۴. مربی دندانهای تمساح را بدون هیچ خطری تمییز می کند.

* «مُنظِف» اسم فاعل از ثلاثی مزید.

پاسخ گزینه ۳

تشریح گزینه ها

۱. گردشگران در اتوبوس پیاده نشدن جز بزرگترین آنان

*مستثنی (كبيرهم) و مستثى منه (السائحون) است چون سائح بر وزن فاعل است پس مستثی منه ما بر زون اسم فاعل است

۲. مسافران از ماشین پیاده شدن جز کسی که بلیت نداشت.

* مستثنی (کسی که بلیت نداره) مستثنى منه (المسافرون) کسی که بلیت نداره از مسافر است از طریق ترجمه می تونید مستنی منه رو پیدا کنید چون مستثنی جزء لا ینفک مستثنی منه است.

چون مسافر هم بر وزن اسم فاعل است پس این مورد هم اسم فاعل است و جواب ما نیست.

۳. دانش آموزان بیتهای این قصیده را حفظ کردند جز آنچه که حفظ آن سخت بود.

* نکته کلیدی این گزینه اول به ترجمه و جدا کردن مستثنی و مستثنی منه است. مستثنی (اون بیتی که سخت بوده و حفظ نشده) مستثنی منه (قصیده بوده که حفظ شده درسته؟) نه دانش آموزان.

۴. دانش آموزان تکالیف درسی خود را در آخرین جلسه نوشتند، جز دوست شلوغ من.

* «الطلاب» میدونیم که این جمع مکسر طالب هست، تکرار شده.

پاسخ گزینه ۲

تشریح گزینه ها

۱. آنان مدرسان دلسوزی هستند که به تربیت دانش آموزان اهمیت می دهند.

* «مدرسون» و «مشفقون» اسم فاعل از ثلاثی مزید هستند.

تجزیه و تحلیل:

«هولاء» مبتدا و محلا مرفوع. «المدرسون» صفت و مرفوع برای هولاء. «المشفقون» صفت برای المدرسون و مرفوع. «يهتمون» خبر برای هولاء و مرفوع خود این فعل نیز متشکل از فعل و فاعل آن که واو میشه. «بتربیه» مجرور به حرف جر. «التلاميذ» مضاف الیه و مجرور به کسره ظاهری.

۲. نصفی از ساکنان این دنیا به دنیا اسلام پایبند هستند.

* «ملتزِمون» اسم فاعل از ثلاثی مزید است که ظاهرا طراح سوال متوجه نشده است. «سکان» جمع مکسر ساکن که خود سالكن اسم فاعل مثل طلاب که میشود طالب.

۳. مخلصین مرا دوست دارند و مرا در سختیهای روزگار رها نمی کنند.

* «مخلِصین» اسم فاعل از ثلاثی مزید

۴. ای مومن در راه پروردگارت بدون هیچ ترسی جهاد کن.

* «مومن» اسم فاعل از ثلاثی مزید است.